Sosyal Medya

Kavram İletişim Bilimleri

İnternet temelli platformlar aracılığıyla kullanıcılar arası iletişim kurulmasına olanak sağlayan, etkileşimli bir iletişim mecrasıdır. Mevcut literatürde kapsayıcılığı nedeniyle şemsiye bir terim olarak nitelenen sosyal medya, paylaşım teknolojileri, çevrimiçi arkadaş toplulukları, anlık mesajlaşmalar, blog, mikro-blog ve forum paylaşımları, sosyal ağlar ve çevrimiçi paylaşım alanları gibi etkileşimli platformları kapsamaktadır. Bu kapsayıcı özellikleri nedeniyle Boyd sosyal medyayı, “Ağ teknolojilerini kullanma yoluyla insanların ötekilerle etkileşimine imkân veren, araç, hizmet ve uygulamaların bütünü” şeklinde tanımlamaktadır. Mayfield ise sosyal medyanın temel karakteristik özelliklerini şu şekilde sıralamaktadır:

Katılım: Sosyal medya katılımcıları cesaretlendirir ve ilgili olan her bir kullanıcıdan geri bildirim alır. Sosyal medya yayıncılar ile izleyiciler arasındaki çizgiyi bulanıklaştırır.

Açıklık: Sosyal medya servislerinin çoğu geribildirime ve katılıma açıktır. Bu servisler kullanıcıları oylama, yorum ve bilgi paylaşımı gibi konularda teşvik eder. Bu servisler nadir olarak erişime ve içeriğin kullanımına yönelik engeller koyar.

Konuşma: Geleneksel medya yayına yönelikken (içerik aktarımı ya da dinleyiciye bilgi ulaşımı), sosyal medya iki yönlü diyaloga yöneliktir.

Toplum: Sosyal medya topluluklara çabuk ve etkili bir oluşum için izin verir. Topluluklar, fotoğrafçılık sevdası, politik bir sorun veya favori TV şovları gibi ilgili oldukları şeyleri paylaşabilirler.

Bağlantılık: Sosyal medya uygulamalarının birçok türü, bağlantılığı ile büyür, diğer sitelerin linklerinden, araştırmalarından ve insanlarla olan bağlantılarından faydalanır.

Sosyal medyanın gazete, dergi, radyo ve televizyon gibi geleneksel medya olarak adlandırılan kitle iletişim mecralarından temel farklılığı etkileşim özelliğidir. Bilindiği üzere iletişim, insanlar arasındaki duygu ve düşüncenin, sözlü veya sözsüz olarak, çeşitli kanallar aracılığıyla aktarılması ve bu yolla karşı tarafta birtakım istendik davranış değişiklikleri oluşturulması sürecine denilmektedir. Bu bakımdan iletişimin temel öğeleri kaynak, mesaj, kanal, alıcı ve geri bildirim öğeleridir. Aziz ise “Tam bir iletişim olgu ve sürecinden bahsedebilmek için bu beş öğenin bulunması” şarttır. Buna rağmen geleneksel medyada tam bir iletişim süreci gerçekleştirilememekte, yapısı gereği, bu kitle iletişim mecrasında yalnızca tek yönlü iletişim kurulabilmektedir. Bu doğrultuda sosyal medya, geleneksel medyanın en önemli eksikliği olan geri bildirim öğesini iletişim sürecine katarak bireylerin ve kurumların birbirleriyle etkileşimli bir şekilde iletişim kurmalarına imkân verdi.

İnternet temelli yeni iletişim teknolojilerinin bireylerin ve örgütlerin hizmetine sunulmasıyla beraber, iletişim sürecinde zaman ve mekân sınırlaması giderek ortadan kalkmış, sosyal medyanın gelişmesiyle iletişim çift yönlü ve eş zamanlı bir şekilde gerçekleşmeye başladı. Geleneksel medya mecralarında pasif alıcı konumunda olan bireyler, sosyal medya ile aktif, içerik üreten konuma geldi. Bu gibi özellikleri sosyal medyanın sıkça kullanılmasına ve bireylerin günlük yaşamlarının önemli bir parçası haline gelmesine sebebiyet verdi Günümüzde artan kullanım oranlarıyla sosyal medya bireyleri, toplumları ve siyasal yaşamı etkilediği kadar iş dünyasının çeşitli sektörlerinin günlük işleyişini de önemli ölçüden etkiledi.

Sosyal medyanın kullanımından önemli ölçüde etkilenen sektörlerin başında da turizm sektörü gelmektedir. İletişim kurma, bilgi edinme, bilgi paylaşma ve eğlenme gibi kullanıcılarının birçok ihtiyacını karşılayan internet ve sosyal medya, bireylerin ürünleri ve servisleri tüketme yollarını geri dönülemez bir şekilde değiştirmektedir. Kullanıcılar arası paylaşıma imkan veren web 2.0 teknolojileri ve sosyal medyanın etkisiyle geleneksel “Turizm işleyişi yerini Turizm 2.0 olarak da adlandırılan yeni ve etkileşimli bir turizm anlayışına bırakmış durumdadır.

Referanslar

Aziz, A. (2010). İletişime Giriş (Üçüncü baskı). İstanbul: Hiperlink Yayınları; Boyd, D. (2007). Why Youth (Heart) Social Network Sites: The Role of Networked Publics in Teenage Social Life. İçinde; D. Buckingham (Editör), MacArthur Foundation Series on Digital Learning – Youth, Identity, and Digital Media Volume. Cambridge: MIT Press; Boyd, D. ve Ellison, N. B. (2008). Social Network Sites: Definition, History, and Scholarship, Journal of Computer-Mediated Communication, (13): 210-230; Eşitti, Ş. ve Işık, M. (2015). Sosyal Medyanın Yabancı Turistlerin Türkiye’yi Tatil Destinasyonu Olarak Tercih Etmelerine Etkisi. Karadeniz, 3 (27): 11-30; Mayfield, A. (2008). What is Social Media, iCrossing, http://www.icrossing.co.uk/fileadmin/uploads/eBooks/What_is_Social_Media_iCrossing_ebook.pdf, (Erişim tarihi: 10.10.2019).

Ayrıntılı bilgi için bakınız

Eşitti, Ş. ve Işık, M. (2015). Sosyal Medyanın Yabancı Turistlerin Türkiye’yi Tatil Destinasyonu Olarak Tercih Etmelerine Etkisi, Karadeniz, 3 (27): 11-30; Buhalis, D., Leung, D. ve Law, R. (2011). eTourism: Critical Information and Communication Technologies for Tourism Destinations, Destination Marketing and Management: Theories and Applications. İçinde; Y. Wanf ve A. Pizam (Editör). Destination Marketing and Management: Theories and Applications (ss. 205-224). Wallingford: CAB International.