Seyyâhîne Tercümanlık Edenler Hakkında Nizâmnâme

Hukuki Alanına Giren Konular Yönetmelik

H. 27 Rebiü’l-evvel 1308/R. 29 Teşrin-i Evvel 1306/M. 10. 11. 1890 tarihli olup altı maddeden oluşmaktadır. Nizamname Birinci Tertip Düstur’un Mütemmiminde H. 14 Ramazan 1312/R. 27. 02. 1310/M. 11. 03. 1895 tarihinde aynı maddelerle ikinci kez yayımlandı. Birinci madde seyahat amacıyla ve başka şekilde Osmanlı topraklarına gelenlere ücretle tercümanlık etmek isteyenler ile otel ve misafirhane gibi sakin oldukları mahal müdürleri tarafından seyyahlara tercümanlık etmek üzere gösterilen kişilerin ilk olarak bu nizamname hükümlerine bağlı olarak şehadetname (sertifika) almak zorunda olduğunu belirtmektedir. İkinci madde tercümanlık şehadetnamesi almak isteyenlerin küçük kusur ve cinayetle mahkûm olmamış namuslu kimselerden olduklarına dair mahalleri veya mensubu oldukları millet muhtarları tarafından birer ilmühaber alıp içerisinde sakin oldukları belediye dairelerine vermelerini içermektedir. Üçüncü madde ikinci maddede açıklandığı şekilde verilen ilmühaber içeriği hakkında belediye dairesi tarafından mükemmel bir şekilde araştırma yapılmasıyla uygun bulunanları onayladıktan sonra sahipleri tarafından bu onaylı ilmühaberler İstanbul’da Şehremaneti’ne ibraz olunarak istemde bulunanın Türkçe ile beraber diğer bir dili de konuşma ve anlamaya yeterli ve memleketin mevkilerine vakıf olduğu Meclis-i Emanetçe incelenip anlaşıldıktan sonra tercümanlık şehadetnamesi verileceğini bildirmektedir. Dördüncü madde İstanbul dışında taşrada tercümanlık yapmak isteyenlerle ilgilidir. Taşrada bu şekilde tercümanlık yapmak isteyenler hakkında bu nizamname hükmünce gereken inceleme yapılarak şehadetname verilmesi ilgili mahallerin Belediye dairelerine ait olacağı vurgulanmıştır. Beşinci madde görevini kötüye kullanan tercümanların karşılaşacağı cezai yaptırımlarla ilgilidir. Bu maddeye göre şehadetnameli tercümanlardan tercümanlık ettikleri kimseyi zarara uğrattıkları ve aldattıklarına dair şikâyet ya da zabıta veya belediye memurlarının teftişleri üzerine soruşturularak açığa çıkanların şahadetnameleri ellerinden alınmakla beraber eylemlerinin türü ve derecesine göre haklarında ceza kanununa bağlı muamele yapılacağı vurgulanmıştır. Altıncı ve son maddede bu nizamnamenin yerine getirilmesine Dâhiliye Nezareti’nin memur kılındığının altı çizilmiştir.

Yararlanılan Kaynaklar

Düstûr, Seyyâhîne Tercümanlık Edenler Hakkında Nizâmnâme, 1. Tertip, Cilt: 6, Ankara Devlet Matbaası, 1939: 784-785; Düsûr, , Seyyâhîne Tercümanlık Edenler Hakkında Nizâmnâme, 1. Tertip, Cilt: Mütemmim, Der-saadet Hilal Matbaası, 1335: 188-189.