Eskiçağ tarihi ve klasik epigrafi alanlarında dünya çapında tanınan bir bilim insanı olup özellikle Trakya ve Çukurova eskiçağ tarihi ve epigrafi çalışmalarına önemli katkıları olan akademisyendir. Mustafa H. Sayar, Klasik Eskiçağ Dilleri, Klasik Arkeoloji ve Eskiçağ Tarihi Bölümlerinde eğitim alarak 1978 yılında lisans diplomasıyla İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi’nden mezun oldu. Mezuniyetinin ardından, İstanbul Arkeoloji Müzeleri’nde asistan olarak 1986 yılına kadar görev yaptı. Müzedeki görevinden ayrıldıktan sonra, Viyana Üniversitesi Klasik Arkeoloji ve Eskiçağ Tarihi Bölümünde eğitim gördükten sonra aynı bölümde Tekirdağ Marmara Ereğlisi’nin eskiçağ tarihi üzerine hazırladığı Perinthos-Herakleia ve Çevresinin Tarihi, Eskiçağ Yazıtları ve Tarihi-Coğrafyası Konulu doktora tezini 1989 yılında tamamladı ve Dr. unvanını aldı. 1993 yılında, İstanbul Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi, Eskiçağ Tarihi Bölümünde doçentlik sınavına girerek Doçent unvanına hak kazandı. 1997 yılının sonuna kadar asistan olarak çalıştığı Viyana Üniversitesi Eskiçağ Tarihi Bölümünden Alexander von Humboldt araştırma bursunu alarak ayrılıp Almanya’da Köln Üniversitesinde 1998 ve 1999 yılları arasında Çukurova’nın eskiçağ tarihi hakkında çalışmalar yaptı. Humboldt bursunun bitimi sonrasında 1999 ile 2002 yılları arasında Bonn Üniversitesi, Klasik Arkeoloji Bölümünde Çukurova eskiçağ tarihi hakkındaki çalışmalarına devam etti ve burada Eskiçağ’da Çukurova’da Karşılıklı Kültürel Etkileşimleri konu alan ve Alman Araştırma Kurumu tarafından desteklenen araştırma projesinde yer aldı. Prof. Dr. Mustafa H. Sayar halen İstanbul Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi, Tarih Bölümü’nde öğretim üyesi olarak görev yapmaktadır. 2003 yılında başladığı bu görevi sırasında, 2003 ile 2007 yılları arasında Alman Arkeoloji Enstitüsü’nün İstanbul Şubesi ile birlikte İstanbul Üniversitesi adına Çukurova’da ortak projeler gerçekleştirdi. Prof. Dr. Mustafa H. Sayar 2002-2004 yılları arasında Gerda Henkel Vakfı tarafından desteklenen Toros Dağları'ndaki eskiçağ tapınaklarının kullanım amaçlarının değişmesiyle ortaya çıkan dönüşümü inceleyen araştırma projesinde de yer aldı. Prof. Dr. Mustafa H. Sayar 2004 yılından başlayarak UNESCO’nun alt kuruluşlarından biri olan Anıtlar ve Sitler Komisyonu’nun (ICOMOS) Türkiye Milli Komitesi üyesi olarak Türkiye’deki ve dünyanın çeşitli ülkelerindeki dünya miras alanlarına ilişkin denetleme ve değerlendirme komisyonlarında yer almaktadır. Alman Arkeoloji Enstitüsünün muhabir üyesidir. Prof. Dr. Mustafa H. Sayar 2006 yılından beri Edebiyat Fakültesi, Güneydoğu Avrupa Araştırmaları Merkezi müdürlüğünü sürdürmekte ve bu görevi kapsamında Balkanlar, Kuzey Ege ve özellikle Trakya ile Marmara Denizi, Karadeniz ve Anadolu Yarımadası arasında çağlar boyu gelişen ilişkileri irdeleyen araştırma projelerini yönetmektedir. Prof. Dr. Mustafa H. Sayar halen (2020) Güneydoğu Avrupa Araştırmaları Merkezinin dergisi olan Güneydoğu Avrupa Araştırmaları Dergisi ile Türkiye’nin en köklü eskiçağ tarihi dergisi olan Anadolu Araştırmaları Dergisi’nin editörlüklerini yapmaktadır. Ayrıca yurtiçinde yayınlanan Gephyra dergisinin ve yurtdışında yayınlanan Epigraphica Anatolica, Orbis Terrarum ve Archaeologica Bulgarica dergilerinin editör ve yayın kurullarında yer almaktadır. Kariyeri boyunca, Trakya ve Çukurova bölgelerinde 20 yıldan fazla bir süre yüzey araştırması çalışmalarını yürüten, Anadolu ve Trakya’da gerçekleştirilen çok sayıda arkeolojik kazı heyetine üye olarak katılan Sayar, Anadolu’da halen yapılmakta olan birkaç arkeolojik kazının heyetlerinin üyesi olarak çalışmalarına devam etmektedir. Prof. Dr. Mustafa H. Sayar, Anadolu ve Trakya tarihi ile tarihi coğrafyasını konu alan ve İstanbul Üniversitesi rektörlüğü tarafından desteklenen 12 projenin de yürütücülüğünü yaptı. Prof. Dr. Mustafa H. Sayar 2009 yılından beri kurulmuş olan Avrupa Eskiçağ Kültürleri Ortak Yüksek Lisans programının (EMCC) İstanbul Üniversitesi’ndeki temsilcisidir. Sayar’ın makale, kitapta bölüm, ansiklopedi maddesi ve basılmış kongre ve sempozyum bildirisi olmak üzere alanında 100’ün üzerinde uluslararası nitelikte yayını bulunmaktadır. Prof. Dr. Mustafa H. Sayar ayrıca çeşitli Avrupa ülkelerinde davetli olarak konferanslar verdi, sempozyum ve kongrelere katılmış, Avrupa ülkeleri üniversitelerinden gelen öğrencilerle ortak tez çalışmaları yaptı.

Başlıca eserleri: Sayar, M. H., Russell, J., Siewert, P., Taeuber, H. ve Russel, J. (1989). Inschriften aus Hierapolis-Kastabala: Bericht über eine Reise nach Ost-Kilikien. Viyana: Verlag der Österreichischen Akademie der Wissenschaften; Sayar, M. H. (1998). Perinthos-Herakleia (Marmara Ereğlisi) und Umgebung: Geschichte, Testimonien, griechische und lateinische Inschriften. Viyana: Verlag der Österreichischen Akademie der Wissenschaften; Sayar, M. H. (2000). Die Inschriften von Anazarbos und Umgebung. Bon: R. Habelt; Ehling, K., Pohl, D., Sayar, M. H., Meyer, M., ve Ziegler, R. (2004). Kulturbegegnung in einem Brückenland: Gottheiten und Kulte als Indikatoren von Akkulturationsprozessen im Ebenen Kilikien. Bon: R. Habelt; Hoffmann, A., Posamentir, R., & Sayar, M. H. (2011). Hellenismus in der Kilikia Pedias. Istanbul: Ege Yayınları.