Türkiye’nin ilk endüstriyel arkeoloji müzesi olan Santral İstanbul Enerji ve Çağdaş Sanatlar Müzesi 08. 09. 2007 tarihinde açıldı. Müze, eski Silahtarağa Elektrik Santrali’nin paslanmaya başlayan makinelerinin bir müzeye çevrilme fikrine dayanan proje sayesinde yenilenerek hizmete açıldı. 1910 yılında Haliç’te temeli atılan, 1914 yılında faaliyete geçen Silahtarağa Elektrik Santrali, 1983 yılına kadar kente elektrik üretti. Başlarda tramvay sistemlerine elektrik sağlayan santral, kısa bir süre sonra Avrupa yakasının elektriğini sağladı, daha sonra ise Anadolu yakasına elektrik ulaştırıldı. 1983 yılında elektrik üretiminde kullanılan makine parçalarının tahrip olması ve verimin düşmesi nedeniyle elektrik üretimi durduruldu. Osmanlı Devleti’nin kent ölçekli ilk elektrik santrali olan Silahtarağa Elektrik Santrali, 01. 05. 2004 tarihinde İstanbul Bilgi Üniversitesi’ne tahsis edilerek Santralistanbul’a dönüştürüldü. Ulusal bir endüstriyel miras olan tesisin Santralistanbul’a dönüştürülmesinde kamu kurum ve kuruluşları, özel sektör ve sivil toplum kuruluşları rol oynadı. Tesis, İstanbul Bilgi Üniversitesi’nin himayesi altına girdikten sonra 2004-2007 yılları arasında yapılan yenileme çalışmalarıyla mevcut binalar güçlendirildi ve yeni binalar eklenerek günümüzdeki görünümünü aldı.

Santralistanbul bünyesinde, Türkiye’nin ilk endüstriyel arkeoloji müzesi olan Enerji Müzesi, Ana Galeri binası, yiyecek-içecek işletmeleri ve İstanbul Bilgi Üniversitesi’nin eğitim binaları bulunmaktadır. Enerji Müzesi, 2012 yılında Avrupa Müze Akademisi tarafından DASA Ödülü’ne layık görüldü. Ana Galeri binasında çağdaş sanat sergileri ve çeşitli kültürel etkinlikler gerçekleştirilmektedir. Bu bina da “International Architecture Awards 2010” ödülünü almıştır. Santralistanbul’da bulunan Yiyecek - içecek işletmeleri ise eski santralin tamirhane ve depo binalarının yenilenmesi sonucunda ortaya çıktı.

Enerji Müzesi 1.738,83 metrekarelik taban alanı ve 3.876,95 metrekarelik kullanım alanında elektrik santralinin AEG, Siemens, Brown, Boveri, ve Thomson Houston markalı türbin-jeneratörlerini bir ve iki numaralı Makine Daireleri’nde sergilemektedir. Elektrik üretiminin ve İstanbul’un farklı bölgelerine elektrik dağıtımının yapıldığı tablalar Kontrol Odası’nda yer almaktadır. Elektrik üretiminin ve dağıtımının denetlendiği Kontrol Odası tüm teçhizatıyla korunmuş durumdadır. Enerji Müzesi’nin giriş katında ise Enerji Oyun Alanı bulunmaktadır. Bu alanda müze ziyaretçilerinin kendi elektrik enerjilerini üretebilecekleri, manyetik heykeller yapabilecekleri, binlerce volta dokunabilecekleri ve daha birçok deneyi gerçekleştirebilecekleri 22 adet etkileşimli ünite yer almaktadır. Bu katta bulunan Sinema/Seminer Salonu’nda ise çeşitli ulusal ve uluslararası paneller, seminerler ve konuşmalar gerçekleştirilmektedir. Mimari açıdan etkileyici bir görünüme sahip olan Enerji Müzesi yetişkinlerin yanı sıra çocuklara da hitap etmektedir.

Santralistanbul, açılışından bu yana 20’nin üzerinde ulusal ve uluslararası sergiye ev sahipliği yapmış ve bu sergiler 500 binden fazla kişi tarafından ziyaret edildi. Ayrıca konferanslar, lansmanlar, festivaller, açık hava aktiviteleri gibi çeşitli etkinlikler kapsamında çok sayıda önemli yabancı sanatçı ve düşünürü ağırlandı. Ziyaretçilerin talep etmeleri üzerine müzede en fazla 25 katılımcıdan oluşan gruplara 45 dakika süren Türkçe ve İngilizce dillerinde rehberli tur hizmeti verilmektedir.