Safranbolu Saat Kulesi

Doğal ve Kültürel Miras Tarihsel Sit Alanı Saat Kulesi

(Safranbolu, Karabük, 1794-1797 - )

Karabük’ün Safranbolu ilçesinde, tarihi yapıların iç içe bulunduğu, kale olarak bilinen bir tepe üzerinde bulunan Safranbolu Saat Kulesi, Osmanlı Padişahı III. Selim’in emriyle 1794-1797 yıllarında Safranbolulu Sadrazam İzzet Mehmet Paşa tarafından inşa ettirilmiştir. Ülkemizdeki işlevsel durumda olan en eski saat kulesidir. 

Safranbolu Saat Kulesi, 4,65 x 4,65 metre ebatlarında kare planlıdır. Taş duvarlarla örülü ve 12 metre yüksekliğindedir. Basit bir mahya çatısıyla örtülü olan bu yapı, gösterişten uzak bir tasarıma sahiptir. Saat kulesi sadece bir giriş kapısına sahiptir. Kulenin iç aydınlatması, mazgal delikleri aracılığıyla sağlanmaktadır. Saat odasına dik olarak yükselen merdivenle ulaşılır ve odanın dört tarafında eşit aralıklarla yerleştirilmiş dikdörtgen pencereler bulunur. Kulenin saati, zembereksiz bir yapıya sahiptir. Haftada bir kez kurularak, 200 yıldan fazla bir süredir kesintisiz bir şekilde işlevini yerine getiren bu saat, 109 kilogram ve 60 kilogram ağırlıklarla çalışmaktadır. Saatin dış kadranı ise 1,20 metre çapındadır. Safranbolu Saat Kulesi'nin çevresindeki alanda bulunan açık hava müzesinde, Padişah II. Abdülhamit'in Balıkesir'den Bosna Hersek'e imparatorluğun birçok köşesinde yaptırdığı saat kulelerinin minyatürleri sergilenmektedir. 

Saatin bakım ve onarımlarını 1965’li yıllarda Rıfat Conkoğlu ile birlikte yapan İsmail Ulukaya, 1970 yılından itibaren bu işi tek başına üstlenmiştir. İsmail Ulukaya, saat bakım ve onarım işini kendisi gibi savacı ustası olan Nuri, Hakkı ve Rıfat ustalardan devraldığını belirtmiştir. Safranbolu Saat Kulesi, Karabük Valiliği himayelerinde Karabük Üniversitesi Safranbolu Meslek Yüksekokulu tarafından 1998-1999 yıllarında restore edilmiştir. 

Referanslar

Batı Karadeniz Kalkınma Birliği. (2022). Safranbolu Saat Kulesi, https://www.bakab.gov.tr/video/safranbolu-saat-kulesi, (Erişim tarihi: 17.02.2024); Safranbolu Belediyesi. (2020). Tarihi Saat Kulesi, https://www.safranbolu.bel.tr/safranbolu-turizm/tarihi-saat-kulesi, (Erişim tarihi: 17.02.2024); Safranbolu Turizm Danışma Bürosu. (2024). Kent Tarihi Müzesi ve Tarihi Saat Kules, https://safranboluturizmdanismaburosu.ktb.gov.tr/TR-166061/kent-tarihi-muzesi-ve-tarihi-saat-kulesi.html, (Erişim tarihi: 17.02.2024).

Ayrıntılı bilgi için bakınız

Bogenç, Ç. (2019). Safranbolu Tarihi Kent Dokusunun Kültürel Peyzaj Açısından Değerlendirilmesi. İçinde; E. E. Akyüz Levi, Y. Dönmez ve B. Şimşek İlhan (Editörler), Mimarlık, Planlama ve Tasarım Alanında Araştırma Makaleleri içinde (ss. 45-59). Gece Akademi.