Rakoczi Müzesi

Müze Müze Ev

(Süleymanpaşa, Tekirdağ, 1933 - )

Erdel Prensi ve Macar özgürlük mücadelesinin lideri kabul edilen II. Ferenc Rakoczi (1676-1735) ve Macar siyasi mültecileri için düzenlenmiş bir anı müzesidir. Osmanlı Padişahı III. Ahmed’in davetiyle, 1717 yılında siyasi mülteci olarak Osmanlı topraklarına gelen Rakoczi ve beraberindekiler, Edirne ve İstanbul’da bir süre yaşadıktan sonra, 1720-1735 yılları arasında Tekirdağ’a yerleştirildiler. Müzenin bulunduğu alanda 24 ev kendilerine tahsis edildi. Ömrünün son 15 yılını Tekirdağ’da geçiren Rakoczi, 08. 04. 1735 yılında vefat etti ve külleri, Macaristan Hükümetinin kararıyla 1906 yılında Macaristan’a nakledildi. Prensin yemek konağı olan müze binası, Macar Hükümeti’nce alınıp 1932 yılında restore edilerek, 1933 yılında ziyarete açıldı. 1982 yılında yeniden restore edilen ve Türk ve Macar dostluğunun sembolü olan müzede, II. Ferenc Rakoczi’nin şahsi ve ailesine ait eşyalar ile yaşamıyla ilgili belgeler sergilenmektedir.

Müze binası, Osmanlı XVIII. yüzyıl sivil mimarisinin güzel bir örneğini teşkil etmektedir. Mülkiyeti ve sergilenenler Macar Devleti’ne aittir. Camlı bölmelerde sergilenen eşyalar, asıllarının birebir kopyalarını oluşturmaktadır. Üç katlı müzenin misafir kabul yeri olan giriş kısmında Rakoczi ve Kelemen Mikes’in büstleri, Türkçe ve Macarca kitabeler ile ziyaretçilerin müzeye bağışladıkları süs eşyaları sergilenmektedir. Birinci kata geçiş sahanlık denilen geniş ve yüksek tavanlı bir holden olup, mutfak ve hizmetçi odası olmak üzere üç bölümden oluşmaktadır. Bu üç oda özgürlük savaşının tarihi ve XVIII. yüzyıl Avrupası hakkında yazılı ve görsel dokümanlar içermektedir. Hizmetçi odasında Prens II. Rakoczi ve aile üyelerinin portreleri, soyağacı ve birkaç özel eşyası bulunmaktadır. Rakoczi ve müşterilerin yemeğinin pişirildiği mutfakta ise orijinal eserlerden sadece kuyu bileziği ve çıkrık takımı bulunurken, Tekirdağ mutfağına ait araç gereçlere de yer almaktadır. Prensin mültecilik yıllarına ait belgelerin sergilendiği ikinci katta bir hol ve bu hole açılan Rakoczi’nin çalışma odası, dinlenme odası ve mutfaktan getirilen yemeğin servisi için bekletildiği küçük bir servis odası yer alır. Dinlenme odasında Macar Suvari kıyafeti, camlı bölmelerde Prens tarafından tedavüle çıkarılan para birimleri, Rus Çarı I. Petro’nun ve Fransa Kralı XIV. Louis’in Rakoczi’ye yazdığı mektup ve Szatmar Barış Antlaşması belgesi gibi yazılı belgeler ile Rakoczi’nin savaş planını ve Avrupa’daki diğer ülkelerle ilişkilerini yansıtan haritalar, dönemin özgürlük savaşı hakkında bilgi veren gazete ve dergilerden alıntılar sergilenmektedir. Çalışma odasında ise Macar kralı, komutanlar ve yöneticilerin portreleri ile camlı bölmelerde Erdel Prensliği mühürleri, prensin hayat öyküsünü anlatan eser ve belgelere yer verilmektedir.

Müzenin üçüncü katı geniş bir yemek odası ve Kelemen Mikes’in anısına düzenlenen çalışma odasından oluşmaktadır. İhtişamlı bir görünüme sahip yemek odası, duvarlarında yer alan meyve kabartmalı ve çiçek desenli süslemeleri, vitray camlı pencereleri ve ahşap tavanıyla dikkat çekmektedir. Rakoczi’nin müşterilerini ağırladığı yemek odasında kendisi tarafından yapılmış olan ahşap işlemeli koltuğu ve cam bölmeli nişlerde yine kendisin işlediği ahşap şamdanlar ve şahsi eşyaları sergilenmektedir. Çalışma odası, 1707 yılından itibaren II. Ferenc Rakoczi’nin emir subaylığını yapmış, mültecilik yıllarında Rakoczi’nin yanında yer alan sadık dostu ve Macar edebiyatının ünlü isimlerinden biri olan Kelemen Mikes’in (1690-1761) anısına düzenlenmiştir. Burada Kelemen Mikes’in portresi, Mikes Ailesinin asalet armasının bulunduğu bardak ve Fransızca eserlerden çevirileri yer alıyor. En ünlü eseri Türkiye Mektupları meçhul (hayali) teyzesine yazdığı 207 mektuptan oluşmaktadır. Bu eserin büyük bir bölümünü Tekirdağ’da yazmıştır.

Referanslar

Mikes, K. (2006). Türkiye Mektupları. Sadrettin Karatay (Çev.). Sezai Kurt (Yeniden Gözden Geçirme). Tekirdağ: Tekirdağ Valiliği Yayını. Tekirdağ: Toprak; Türkiye’deki Macar Anıtları. (2010). Anı Evi ve Sergi Salonu II. Prens Rakoczi. https://rodosto.hu/, (Erişim tarihi: 06.11.2019); Tekirdağ İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü. (2019). Rakoczi Müzesi.: https://tekirdag.ktb.gov.tr/, (Erişim tarihi: 25.11.2019).