Paris Convention / Uluslararası Paris Havacılık Sözleşmesi

Hukuki Alanına Giren Konular Yurtdışı Kurum-Kuruluş Uluslararası Anlaşma

(Paris, Fransa, 1919 - )

13. 10. 1919 senesinde Paris’te imzalanan Uluslararası Paris Havacılık Sözleşmesi, Paris Konvansiyonu, Paris Sözleşmesi veya Paris Antlaşması olarak da bilinmektedir. Devletlerin, hava sahalarında bulunan sahiplik haklarını, ülkeler arası uçuş hakları, ülkeler arası kısıtlamalar gibi havacılıkla ilgili Milletlerarası Kamu Hukuku hususlarını tartışarak, ortak noktada buluştukları maddeler ilk defa Milletlerarası Sivil Havacılık antlaşması adı altında belgelendirildi. Amerika Birleşik Devletleri, Japonya ve İngiltere gibi ülkeler başta olmak üzere 21 ülke tarafından sözleşme onaylandı. Hava taşımacılığındaki birinci uluslararası yazılı doküman olma niteliği taşıyan Paris Sözleşmesi ile askeri, hukuksal ve teknik problemlere çözüm üretme amaçlandı.

Sözleşme dokuz bölüm ve 43 maddeden oluşmaktadır. Uluslararası manada fazla taraflı havacılık sözleşmelerinin birinci emsali olarak bilinmektedir. Ayrıca Paris Sözleşmesine taraf oluşturan ancak iç hukuklarında havacılık için hiçbir madde bulunmayan devletlerin de kendi iç hukuklarını bu kurallara göre uyarlamalarına fayda sağladı. Sözleşme; devletlerin hava sahalarındaki egemenlik durumları, seyrüsefere uygunluk, uçakların bağlı bulunduğu uyrukları, diğer devletlere ait olan hava sahalarında uçuşlar, uçuş ve iniş prosedürleri, yasaklı maddeler, devletin hava araçları, Uluslararası Hava Seyrüsefer Komisyonu ve son hükümler dahil toplam dokuz bölümü kapsamaktadır.

Paris Sözleşmesi’nin en devasa başarılarından biri de ticari havacılığın tek düzende olabilmesi için hukuksal ve teknik hususların tertip edilmesini sağlayacak olan Uluslararası Hava Seyrüsefer Komisyonu’nun (International Commission on Air Navigation-ICAN) oluşturulması olmuştur. Fransa hava seyrüseferinin serbest olması gerektiğini söylerken; Almanya ve Britanya ise hava sahasında serbest olunması önerisini reddetti. Paris Sözleşmesi, Amerika Birleşik Devletleri’nin onaylamaması sebebiyle evrensel olarak sayılmamaktadır. Fakat sözleşmeye dahil olan ülkelerin ulusal hukukuna katkı sağlaması ve Avrupa’daki sınırlı hava hukuku kurallarına yol göstermesi bakımından Paris Antlaşması, kendisinden sonraki birçok antlaşmaya ve yapılan hukuksal düzenlemeye temel oluşturdu.

Referanslar

Gemici, E. (2016), Sivil Havacılık Düzeni ve Uluslararası Hava Hukuku (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Çankırı: Çankırı Karatekin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü; Haybat, S., Uğurlutekin, B., ve Demirbilek, M. (2013). Yolcu Hizmetleri. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık; http://www.navlun.com.tr/tr/blog/cok-tarafli-havayolu-tasimaciligi-anlasmalari/261, (Erişim tarihi: 04.09.2020).