Osmanlı Devleti’nin kuruluşundan itibaren dini veya ticari maksatlarla ya da seyahat amacıyla bir yerden başka bir yere gidenler kervansaray, han, ribat gibi yerlerde konaklıyordu. Gerek şehirlerarası önemli yollar üzerinde gerekse şehir merkezlerinde bulunan bu yapılar, asırlarca Osmanlı ülkesinde seyahat edenler için uygun konaklama merkezleri oldu. Ancak XVII. yüzyıldan itibaren Osmanlı kurum ve kuruluşlarında görülen bozulma; kervansaray, han, ribat gibi yapılarda da etkili oldu. Bunlar zamanla işlevselliklerini kaybedip âtıl hâle geldi. Bununla birlikte XIX. yüzyıldan itibaren dünyada turistik amaçlarla seyahat etkinliklerinin artmasının etkileri Osmanlı topraklarında da görülmeye başlandı. Giderek daha fazla sayıda insan Osmanlı ülkesinde seyahat eder oldu. Bu durum daha modern konaklama yerlerinin oluşturulmasına yönelik bir ihtiyaç doğurdu. Özellikle İstanbul, İzmir, Selanik gibi liman kentlerinde giderek artan sayıdaki turistlerin ulaşım, konaklama, yiyecek, eğlence vb. ihtiyaçlarını karşılamak üzere yeni tesisler oluşturulmaya başlandı. Gerek başkent olması gerekse Doğu-Batı arasındaki önemli ticaret merkezlerinden biri olması nedeniyle İstanbul, otel ve misafirhanelerin en yoğun görüldüğü şehirdi. Özellikle İstanbul’un Galata ve Beyoğlu semtlerinde her geçen sene daha fazla sayıda konaklama yeri ortaya çıktı. Çoğunluğu bu semtlerde olmak üzere Otel d’Angleterre, Büyük Londra Oteli, Pera Palas, Petersburg, Lüxemburg, Paris, Universe, Grande Bretange, Bizans, Orient, Elysee Françis, Grand Balcon, Peşte ve Tobias gibi oteller açıldı. Otel ve konaklama yerlerinin sayısındaki hızlı artışın yanı sıra İstanbul ve İzmir gibi büyük şehirlerde turistik merkezlere yakın noktalarda ikamet eden çok sayıda gayrimüslim Osmanlı vatandaşı evinin bir veya birkaç odasını kiraya vermek suretiyle konaklama hizmeti sunmaya başladı. Bunun üzerine otel ve konaklama yerlerine dair birtakım yasal düzenlemelerin yapılması zorunluluk haline geldi. Gerek bunların kuruluşu ve işletmesi gerekse konaklayacak turistlerin kayıt altına alınması ihtiyacını karşılamak adına yasal düzenlemeler yapıldı. Bu doğrultuda 1887’de, Dersaâdet ve Bilâd-ı Selâse’de Bulunan Otel ve Misafirhâneler Hakkında Talimattır başlığıyla 11 maddelik ve 1895’te yine aynı isimle dokuz maddelik birer talimatname yayımlandı. Bu düzenlemelerin temelinde güvenlik endişesi bulunuyordu. Osmanlı hükümeti, ülkeye giriş çıkışları sıkı bir şekilde kontrol altında tutmaya ve gelen kişileri kayıt altına almaya çalışıyordu. İç güvenlik endişelerinden dolayı hükümet ülke içinde herhangi bir karışıklığa sebebiyet verebilecek kişileri önceden tespit etmek, dolayısıyla iç güvenliği sağlamak için turistlerin kayıt altına alınmasını zorunluluk olarak görüyordu. Bu nedenle otel ve misafirhaneler üzerinde sıkı bir denetim uygulanıyor ve buralarda ikamet edenlerin bilgileri düzenli olarak kayıt altına alınıyordu. Güvenlik endişesinden kaynaklı bu yasal düzenlemelerin dışında Osmanlı Devleti’nin otel ve misafirhanelere, dolayısıyla da turizme yönelik bir devlet planlaması ya da hükümet programı bulunmuyordu. Ülkeye gelen ziyaretçilerin ulaşım, konaklama, yeme-içme, eğlence vb. hizmetleri çoğunlukla yerel halk ve özel teşebbüs tarafından karşılanıyordu. Diğer bir ifadeyle Osmanlı Devleti’nde turizm faaliyetleri devlet eliyle değil, yerel halk tarafından yönlendiriliyordu. Tüm bu konularda devletin planlı bir yatırım projesi yoktu. Bu dönemde Avrupa’da konaklama ve turizm hizmetleri planlı bir şekilde gelişirken, Osmanlı Devleti’nde daha karmaşık ve bütüncül olmayan bir yapıda sürdürülüyordu.