Osmanlı İmparatorluğu’nda sanat ve askerî teknik alanlarında batılılaşma, XVIII. yüzyılda Sultan I. Mahmud devrinde (1730-1754) başlamasına rağmen sosyal ve kültürel hayatta yaşanan batılılaşma, Sultan II. Mahmud zamanında (1808-1839) başladı. Aynı zamanda Sanayii Devrimi’nin patlak verdiği bu devirde, bir önceki yüzyılda icat edilen buhar gücüyle çalışan makineler, sadece fabrikalarda değil ulaşım araçlarında da kullanılmıştır. Böylece, buhar gücü ile çalışan gemiler ve trenler sayesinde ulaşım kolaylaşmıştır. Ayrıca, sanayi devrimi ile zenginleşen bir kısım insanın refah seviyesi artmış, bu insanlarda yeni yerler görme isteği oluşmuştur. Tüm bunların neticesinde turizm olgusu ortaya çıkmıştır. Kapitalist sistemin, sömürgeciliğin getirdiği olanaklarla dünyanın en büyük ekonomisi haline gelen İngiltere ve dolayısıyla İngilizler dünyanın ilk turistleri olmuşlardır. Otel sahipleri, İngiliz müşterileri hoşnut edebilmek için dünyada ve Osmanlı İmparatorluğu’nda ilk açılan otellere, İngiltere ve şehirlerinin isimleri verilmiştir (Örnek olarak İstanbul’da Hotel d’Angleterre, Grand Hotel des Londres, Hotel Bristol).

XIX. yüzyıl’dan önce de farklı ülkelere seyahat eden insanlar bulunmaktayken, bunlar çağdaş bir kavram olan turizm olgusuyla hareket etmemişler, seyahatlerini ticarî, dinî veya diplomatik maksatlarla gerçekleştirmişlerdir. Osmanlı topraklarına da söz konusu amaçlarla pek çok insan gelmiş, bu insanlar hanlarda, bekar odalarında konaklamış, XIX. yüzyıl’da modern anlamda turistlerin gelmesiyle de oteller açılmaya başlanmıştır. Osmanlı İmparatorluğu’nda ilk otel, Sultan Abdülmecid devrinde (1839-1861) 1841 yılında Osmanlılar tarafından Cadde-i Kebir, Levantenler tarafından Grand Rue de Pera olarak adlandırılan günümüzdeki İstiklal Caddesi’nde açılmıştır. Mısırlı bir Hıristiyan olan Mıssiric tarafından açılan otelin adı Hotel d’Angleterre’dir. Günümüzdeki Kumbaracı Yokuşu’nun başında yer alan bu otel, 1897’de yıkıldı ve yerine zamanımızda da mevcut olan Hıdivyal Palas inşa edildi. 1841’den önce otel ismi taşısalar da pansiyon tarzı işletmeler turistlere hizmet vermiştir. Osmanlı’da sosyal ve kültürel alanda batılılaşmanın başladığı ve bütün imparatorluğa yayıldığı merkez, Pera bölgesi olmuştur. Sefarethanelerin bulunduğu, Levantenlerin ve gayrimüslimlerin yaşadığı bu bölge, ilk pasajların, cafe-şantanların, balozların, tiyatroların ve otellerin açıldığı yer olmuş, İstanbul’a gelen turistler bu sebepten bölgede konaklamışlardır. Yüzyılın sonlarına doğru Sirkeci, Boğaziçi ve Kadıköy’de de oteller açılmaya başladılar.

Osmanlı’da ilk turizm reklamı, 1863’te Ruzname-i Ceride-i Havadis'te yayımlandı. 1892 yılında Büyük Londra Oteli (Grand Hotel des Londres) açıldı ve turistler elektrik, kalorifer, telefon ve asansör gibi hizmetleri olan bu konforlu otele yönelmişlerdir. 1883 yılında Orient Express seferlerine başladı, bu trenle gelen turistlerin konaklamaları için 1895’te Pera Palas Oteli açıldı. O zamana dek açılan en konforlu ve görkemli otel olan Pera Palas, bazı eski otellerin kapanmasına yol açtı.

Türkiye’de turizm alanında faaliyet gösteren ilk kuruluş Türk Seyyahin Cemiyeti diğer adıyla Touring Club Turc 1923 yılında kurulan oldu. Kurucuları Reşit Safvet, hanedan damadı Hamdi Bey, eski Şehremini Yusuf Razi ve eski Kudüs Mutasarrıfı Cevdet Bey’dir. Kuruluş, Cumhuriyet devrinde Türkiye Turing ve Otomobil Kurumu adını almıştır. Turizm Endüstrisi adlı kavramın Osmanlı Türkçesi’ndeki karşılığı ecanib sınaati yani yabancılar sanayii olmuştur. Osmanlı’da turizm faaliyetleri, genellikle İstanbul merkezli olarak devam etmiş, lakin İzmir, Selanik, Beyrut gibi şehirlerde de turizm faaliyetleri gerçekleştirildi.