Moskova Kremlin Sarayı Hazineleri Topkapı Sarayı’nda Sergisi

Etkinlik Sergi

(İstanbul, 12 Şubat 2010–7 Haziran 2010)

12. 02. 2010–7. 06. 2010 tarihleri arasında İstanbul’da, Topkapı Sarayı’nda gerçekleştirildi. İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başkenti Ajansı’nın desteği, İstanbul Büyükşehir Belediyesi Kültür A.Ş. organizasyonu ve Topkapı Sarayı ile Moskova Kremlin Sarayı'nın işbirliğiyle gerçekleştirilen sergi, Topkapı Sarayı bünyesindeki Has Ahırlar bölümünde açıldı. Sergide Osmanlı-Rus ilişkilerinin tarihi ile bağlantılı olarak, Moskova Kremlin Müzesi koleksiyonundan derlenmiş 100’den fazla seçkin eser yer aldı.

Ana teması XVI. ve XVII. yüzyılda, Rus çarı IV. İvan (Korkunç İvan) döneminden (1547-1575) başlayarak Kanuni Sultan Süleyman’a kadar, Rusya ve Osmanlı arasındaki politik ve sanatsal ilişkiler olan sergide; bu dönemlere ait, Rus çarlarının hazinesinde bulunan, çarların devlet başkanı ve ordu başkomutanı olarak saray törenlerinde, dini törenlerde ve özel yaşantılarında kullandıkları, Kremlin katedrallerini, Moskova saraylarının kabul salonlarını ya da çarların özel dairelerini süsleyen çeşitli altın ve gümüş objeler, inci ve değerli taşlarla bezenmiş giysiler, din adamı cübbeleri ve dini eserler, silahlar, çarlara ait hükümdarlık simgeleri; Osmanlı İmparatorluğu ile Rus devleti arasındaki siyasi ve ticari ilişkiler sürecinde Osmanlılar tarafından Moskova’ya gönderilen at koşumları, mücevherler ve ipekli dokumalardan oluşan bazı eserler koleksiyondan seçilerek sergiye dâhil edilmiştir. Eserlerin çoğu Kremlin Sarayı atölyelerinde çalışan ustalar tarafından, bir kısmı ise İstanbul’da üretilmiştir.

Sergide yer alan bazı önemli eserler arasında Prens Fyodor Mstislavsky’e ait, XVI. yüzyılda muhtemelen İstanbul’da üretilmiş altın, gümüş, yakut, turkuaz gibi değerli maden ve taşlarla kakma tekniğinde işlenmiş kubbeli miğfer, çar I. Aleksey’e (1645-1676) ait, 1656 tarihli, İstanbul üretimi, deri üzerine altın, gümüş ve değerli taşlardan hazırlanmış sadak, Çar I. Petro (1682-1725) tarafından Rus Tüccar Filat Khlebnikov’a armağan edilmiş, iç yüzeyine Rus kraliyet arması olan çift başlı kartal motifi işlenmiş, 1698 yılına ait gümüş içki kepçesi dikkat çeker. XVII. yüzyılın ilk yarısına ait elçilik hediyesi olan, Damask çeliği, altın ve gümüşten dövme tekniğiyle yapılmış ve kakma, niello ve kabartma tekniğiyle süslenmiş balta, XVII. yüzyıla tarihlenen ahşap, gümüş ve değerli taşlardan yapılmış barutluk, sipariş üzerine Kremlin Sarayı atölyesinde üretilmiş, ahşap üzerine çeşitli tekniklerle işlenmiş gümüş süslemeli eğer, olasılıkla İstanbul’da hazırlanmış, ipekten dokunmuş bitkisel süslemelerle zenginleştirilmiş kaftan ve İstanbul üretimi altın üzerine değerli taşlar kakılarak yapılmış madalyon, XVIII. yüzyılın ilk çeyreğine ait Kremlin Sarayı atölyesinde üretilmiş altın, gümüş ve incilerle süslenmiş Kazan Meryemi ve İsa ikonası, Romanov Hanedanlığı’ndan çar I. Mikhail’in (1613-1645) altın zincir kolyesi ve çarın XVIII. yüzyılda anonim bir ressam tarafından yapılan yarı boy portresi, XVIII. yüzyıla ait Rus yapımı, kumaş üzerine altın, gümüş ve incilerle emaye ve kakma tekniğinde süslenmiş taç sergideki diğer önemli eserlerden bazılarıdır. Sergi, Osmanlı Devleti ile Rus Çarlığı arasındaki diplomatik ilişkilerin kültür alışverişi yoluyla geliştirilmiş olduğunu, eserler üzerinden kanıtlaması açısından oldukça ilgi çekici bir sergi oldu.

Yararlanılan Kaynaklar

Bogoslovskaya, O. ve Kangal S. (2010). Moskova Kremlin Sarayı Hazineleri Topkapı Sarayı’nda. Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları; Eren, N. (2010). Topkapı Sarayı’nda Sergilenen Moskova Kremlin Sarayı’nın Seçkin Eserleri. NG 11 (Mayıs 2010), Kütahya. 8-9; Музеи Московского Кремля (2010). Музеи Московского Кремля. https://www.kreml.ru/ exhibitions/exhibitions-abroad/sokrovishcha-moskovskogo-kremlya-v-muzee-dvortsa-topkapy/, (Erişim tarihi: 13.03.2020).

Ayrıntılı bilgi için bakınız

Bogoslovskaya, O. ve Kangal S. (2010). Moskova Kremlin Sarayı Hazineleri Topkapı Sarayı’nda. Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.