İngiliz diplomat ve İran’daki Kaçar hanedanlığıyla ilgili, en ünlüsü Hacı Baba dizisi, romanlarıyla tanınan roman yazarıdır. İzmir’de doğdu (1780). İsviçre asıllı, Britanya Levant (Doğu Akdeniz) Şirketi tüccarı olan Isaac Morier (1750-1817) ile Hollanda Başkonsolosu ve Hollanda Doğu Akdeniz Şirketi’nin başkanı David van Lennep’in kızı Clara Elizabeth’in üçüncü çocuğudur. Kardeşi John Phillip’le, 1787’de eğitimi almak üzere İngiltere’ye gönderildi.

James Morrier, Harrow’da aldığı eğitimden sonra, 1799’dan 1806’ya kadar hem Londra hem de İzmir’deki Doğu Akdeniz Şirketi’nde babasının sorumluluklarını devraldı. Bununla birlikte, klasik kültüre derin ilgi duymuş, hayatın zevklerine kar elde etmekten daha çok değer vermiş ve ticaretten hiçbir zaman tatmin olmadı. İzmir’de klasik diller ve müzik eğitimi almış; ardından Ege adalarına, Atina’ya ve İtalya’ya gitti. Morier, 1806’da İzmir’den İstanbul’a geçti ve orada Doğu Akdeniz Şirketi’nin başkonsolosu olarak atanan babasına katıldı. İstanbul’da Doğu Hindistan Şirketi’nin eski temsilcisi Harford Jones ile 1807’de tanışması, Morier’in seyahat etme, başka kültürleri keşfetme arzusuna ve hayallerine yeni bir kapı araladı. Morier, 1808’de İran’a elçilikle görevlendirilen Jones’un sekreteri olarak İran’a ilk seyahatini gerçekleştirdi. 1809’da İran’ın İngiltere’ye gönderdiği elçisi Mirza Ebül Hasan’a eşlik etti; 1809-10’da İngiltere’de onun yaverliğini üstlendi. 1810’da Ebül Hasan’ın yanında Sir Gore Ouseley’in sekreteri olarak İran’a döndü ve 1811 senesi Kasım ayında bir kez daha Tahran’a geldi. 1813’te ateşkes görüşmeleri için Rusya’da bulundu. Sir Gore 1814’te sağlık sorunları nedeniyle ayrıldığında, James Morier, 1815’te Henry Willock atanana dek geçici olarak Tahran’daki İngiliz elçiliğine vekâlet etti. 1816’da İran’dan ayrıldı. 1817’de Londra’ya döndü ve emekli edildi. Bundan sonra, 1819-1820’de başka bir görevle İngiltere’ye gelen Ebül Hasan’ın refakati dışında, Morier’in diplomasi alanındaki tek rolü 1824-1826’da Meksika’ya özel temsilci olarak atanması oldu. 17. 06. 1820’de William Fulke Greville’in kızı Harriet (1788-1858) ile evlendi. Harriet ile evliliğinden W. F. Greville isimli bir kızı ile dışişleri mensubu olarak çalışan ve kendisinden önce ölen Greville isimli bir oğlu dünyaya geldi. 1829-1831 arasında Avrupa kıtasını gezmiş ve karısının sağlık durumunun kötüleşmesi nedeniyle onun yanında kalarak kendisini yazmaya adadı. Son yıllarını 19. 03. 1849’da beynindeki bir tıkanıklıktan öldüğü Brighton’da geçirdi. Morier kendi döneminde toplum tarafından güzel sanat meraklısı, koleksiyoner, erdem sahibi sanatçı bir kişilik olarak tanındı.

İran’a ait ilk seyahatinin notları 1812, ikincisininki 1818 yılında basıldı. 1824’te ilk ve en ünlü romanı The Adventures of Hajji Baba of Isphahan (Isfahanlı Hacı Baba’nın Maceraları), 1828’de bu romanın devamı olarak The Adventures of Hajji Baba of Isphahan in England (Isfahanlı Hacı Baba’nın İngiltere’deki Maceraları) yayımlandı. 1828’de Athenaeum adındaki bir edebiyat, bilim, güzel sanatlar, müzik ve drama dergisinin ortak kurucuları arasında yer aldı.

1832’de Zohrab The Hostage (Rehine Zohrab), 1834’te Ayesha-The Maid of Kars (Karslı Hizmetçi Kız Ayşe), 1837’de Abel Allnutt, 1841’de The Mirza, 1847’de Misselmah, 1849’da Martin Toutroud, or, The Frenchman in London (Martin Toutroud veya Londra’daki Fransız) romanları yayımlandı. Bütün eserleri içerisinde en büyük başarıyı Hacı Baba romanları ile yakaladı. Hacı Baba romanları Avrupa’da ve dünyada klasikler arasına girmeyi başardı. Hacı Baba, dünyayla mücadele eden bir maceraperesttir. Isfahan’da bir berberin oğlu, baş cellat adayı, dindar bir sofu, İstanbul’da tütün satıcısı, hizmetkâr, İran’da fizik öğrencisi ve Türkmenlere baskın düzenleyen bir grubun aktif üyesidir. Zengin bir dul ile evlenerek şahın hizmetkârı oldu, Avrupa bilgisi konusunda kendini daha fazla tanıtarak Mirza Firuz’un elçilik sekreteri olarak atandı ve İngiltere’de İran büyükelçisine eşlik etti. Hacı, İstanbul, Bağdat ve Tahran gibi şehirlerde yaşayan insanların durumunu harmanladı. Zohrab, Sir Malcolm tarafından Şah Muhammed döneminde Rus-Fransız ilişkilerinde rol oynayan Persli bir prensi anlattığı tarihî bir romandır. İran hikâyesi Miselmah’ta ve Ayşe’de de Morier İran ve Türkiye’den karakterlere yer verdi. Diğer eserleri daha az dikkate değerdir. Birçok romanı Fransızca ve Almanca’ya ve biri de İsveççeye çevrildi. Martin Troutroud’un orijinali Fransızca yazıldı.

İran’daki diplomatik görevlerini üstlendiği tarihlerde, Avrupa’nın XIX. yüzyılın başlarındaki İran algısı hâlâ büyük ölçüde XVIII. yüzyılın popüler romanı Binbir Gece Masalları gibi bir kurgusal metin tarafından şekillendirilmekteydi. Bu açıdan, Morier’in XIX. yüzyılın başında İran’a gerçekleştirdiği seyahatler, ona, çağdaş Avrupa aydınları arasında iyi belgelenmemiş bir ülkeye dair sunduğu bilgilerle benzersiz bir yer sağladı. 1812’de basılan A Journey through Persia, Armenia, and Asia Minor, to Constantinople, in the Years 1808 and 1809, onu takip eden ve 1818’de basılan A Second Journey Through Persia, Armenia, and Asia Minor, to Constantinople gibi seyahatnameleri, geçtiği güzergâhlar ile yol boyunca karşılaştığı insanlar, dilleri, kültürleri, dini inanışları, sanat ve mimariye dair birçok konuyu anlatmaktadır. Morier’in iki seyahat günlüğü, Avrupalı yazarlar tarafından yazılan sayısız XVIII. yüzyıl romanını karakterize eden klişelerin tuzağından kaçınmasıyla öne çıkmaktadır. Aslına bakılırsa, oryantalist düşünceden tümüyle kopamayan, bu tutuma rağmen bir yandan da İran ve Türkiye’nin nesnel analizlerini de ortaya koyduğu iddiasında olan Morier’in seyahatnameleri, Avrupa’da romantizm karşıtı bir dönüşümün başladığı tarihlerde yayınlandı.