Modern Deneyimler Sergisi
Etkinlik Sergi
(İstanbul, 13 Aralık 2008 – 26 Mayıs 2009)
-
2020
Anadolu Yarımadası, Asya, Avrupa ve Afrika kıtalarını birleştiren, Akdeniz, Ege Denizi, Marmara ve Karadeniz tarafından çevrelenmiş eşsiz konumuyla tarih öncesi çağlardan beri birçok medeniyetin beşiği oldu. MÖ 8000 ila 5500 yıllarına tarihlendirilen Cilalı Taş devri ve Neolitik Çağ’da dünyanın en eski yerleşkeleri Anadolu’da kuruldu. Anadolu’nun ev sahipliği yaptığı uygarlıklar olan Sümer, Asur, Hitit, Urartu, Yunan, Frigya, İyonya, Karya, Likya, Pamvilya, Lidya, Kelt, Pers, Roma, Bizans, Selçuklu, Safevi, Moğol, Türk ve Osmanlılar olmuştur. Anadolu Hristiyanlığın ilk doğduğu ve geliştiği topraklar oldu, uzun yıllar Bizans’a ev sahipliği yaptı, XI. yüzyıldan itibaren de Orta Asya’dan batıya göçen Oğuz Türkleri’nin yurdu oldu.
Anadolu coğrafyasında 600 hüküm sürmüş olan Osmanlı İmparatorluğu 1922’de son bularak, yerini modern Türkiye Cumhuriyeti’ne bıraktı. 1880 ila 1950 arasındaki 70 yılda Anadolu coğrafyasındaki resim sanatının gelişimi, değişen siyasal ve toplumsal olaylarla serüveni serginin konusudur. Süreçteki farklı modernizm görünümleri, eğilim ile işaretlerinin ile ilişkilendirilerek Osmanlı ve Türk sanatında ortaya çıkışına ait bir eser seçkisi İstanbul Modern’in geniş olanakları doğrultusunda çağdaş bir bağlam içinde izleyici ile buluşmuş sunuldu. İstanbul Modern Koleksiyonundan seçilen eserlerle birlikte, Ankara Resim ve Heykel Müzesi, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi İstanbul Resim ve Heykel Müzesi, Milli Saraylar Dolmabahçe Sarayı ile Topkapı Sarayı Müzeleri ve Harbiye Askeri Müzesi gibi devlet müzelerinden eserlerin yanı sıra Dr. Nejat Eczacıbaşı Vakfı, Türkiye İş Bankası gibi özel kurum ve koleksiyonlardan eserler sergilendi. İstanbul Modern Sanatlar Müzesi Sürekli Sergiler Bölümü sponsoru Türk Telekom’un yanı sıra Marshall, Tepta Aydınlatma, Apa Uniprint, Global Tanıtım ve Halkla İlişkiler ile Sevilen Şarapları serginin destekçileri oldular.
182 adet eserin yer aldığı sergi modern sanatın temalar üzerinden nasıl geliştiğinin altını düzenlediği tematik bölümlerle çizdi. Serginin ilk bölümü İmparatorluktan Cumhuriyet’e, ikinci bölümü Soyutlama ve Yorum, son bölümü ise Bireysel İzlenimler başlıklıdır. Soyutlama ve Yorum Bölümü, Soyut-Lirik, Soyut-Geometrik ve Figür-İnsan, Figür-Beden olmak üzere iki farklı temada, iki ayrı salonda sergilenirken, Bireysel İzlenimler Bölümü ise tarihin kişisel deneyimler ile nasıl örtüştüğünü, onun aslında modern bireyin de tarihi olduğunu gözler önüne seren bir düzenleme biçiminde gerçekleştirildi. Sanatçılara ayrılmış mekanlarda sergilenen eserler, sanatçıların modernlikle kurdukları kişisel ilişkiler, akımlar ve tematik benzerliklerin yanı sıra sanatçının öznel duyarlılığına ve sanatçıların üslupları ile özdeşleşen alternatif anlatımlara dikkat çekti. Sergilenen eserler modernist güncel uygulamalardaki farklı ve benzer yönlere vurgu yapmış, böylece modern sanatın sanatçılar üzerinden geçirdiği değişim takip edilebildi. Serginin diğer bir parçası da yine farklı bir mekânda gerçekleştirilen Otoportre Odası’dır. Bu oda sayesinde izleyici sanatçıların bireysel izlenimleri psikolojik bir boyut kazandı.
Türk resim sanatının önemli isimleri olan İbrahim Çallı, Hoca Ali Rıza, Hale Asaf, Mihri Müşfik, Abidin Dino, Neşet Günal, Ömer Uluç, Sabri Berkel, Hamit Görele, Mehmet Güleryüz, Adnan Varınca, Turan Erol, Cihat Burak, Orhan Peker, Balkan Naci İslimyeli, İhsan Cemal Karaburçak, Fahrelnissa Zeid, Nejat Melih Devrim sergide eserleriyle yer aldılar.
Referanslar
Demand, N.H. (2011). The Mediterranean Context of Early Greek History, Chichester: Wiley-Blackwell; Gökteke, E. (2007). Modern Deneyimler, 2007 – 2008: Sürekli Sergi / Modern Experiences, 2007-2008: Perminent Exhibition. İstanbul: İstanbul Modern Sanat Müzesi; Sagona, A. (2006). The Heritage of Eastern Turkey: From Earliest Settlements to Islam. Melbourne: McMillan Art Publishing; Sarı, A. (2016). Türk Sanat Tarihi. Antalya: NoktaE-Book Publishing; https://www.istanbulmodern.org/tr/basin/basin-bultenleri/modern-deneyimler_471.html, (Erişim tarihi: 07.12.2020).
Ayrıntılı bilgi için bakınız
Gökteke, E. (2007). Modern Deneyimler, 2007 – 2008: Sürekli Sergi / Modern Experiences, 2007-2008: Perminent Exhibition. İstanbul: İstanbul Modern Sanat Müzesi.