Miraç Kandili
DİNSEL KONULAR Dinsel Ritüel
-
2025
Miraç; mif’âl vezninde bir kelimedir. Arapça’da kelime şekli ve kalıbı olarak da ism-i âlettir. Yükselmek manasına gelen “arace” fiilinden türeyen “Mi’râc”, yükselmeyi sağlayan araç manasına da gelmektedir. Hz. Peygamber’in yedi kat göğe yükselerek Allah'ın huzuruna kabul edilmesi mucizesi olarak telafuz edilir.
Kurân-ı Kerîm’de Miraç, İsra suresinin 1. ve 60., Necm suresinin ise ilk âyetlerinde yer alır. Kur'an-ı Kerîm'de “gece yürüyüşü” anlamına gelen “İsrâ” suresinde; “Sübhàne’llezî esrâ bi-abdihî leylen mine’l-mescidi’l-harâmi ile’l-mescidi’l-aksa’llezî bâreknâ havlehû li-nüriyehû min âyâtinâ, innehû hüve’s-semîu’l-basîr” ayeti; "Kendisine ayetlerimizden bir kısmını gösterelim diye kulu Muhammed’i bir gece Mescid-i Haram’dan Mescid-i Aksa’ya götüren Allah’ın şanı ne yücedir. Hiç şüphesiz o, hakkıyla işiten ve hakkıyla görendir” meali ile ifade edilmiştir.
Ayetin açılımında;
“Sübhàne’llezî esrâ bi-abdihî; “Kulunu geceleyin seyahat ettiren, bir mekândan bir mekâna sevk eyleyen, Cenâb-ı Rabbü’l izzet’in, âlemlerin Rabbinin şanı ne kadar yücedir, ne kadar hayret edilecek bir şana sahiptir. Her türlü noksandan ne kadar münezzehtir!” manasındadır.
“Ellezî”; “O Allah ki, kuluna şunları lütfetti, onun şanı ne yücedir!” cümlenin ana yapısıdır.
“Üsebbihu (Sübhàna’llàh); “Ben Cenâb-ı Hakk’ın şanını takdis ederim, her türlü noksandan münezzeh olduğunu ifade ederim!” anlamındadır.
“Sübhàne’llezî”; “Ben Azîmü’ş-şânın her türlü noksandan münezzeh olduğumu kullar bilsin diye ifade ediyorum” mânâsındadır.
“Ellezî esrâ bi-abdihî leylen”; “O Allah ki, âlemlerin Rabbi ki kulunu geceleyin seyahat ettirdi, sevk etti.” Buradaki gece yatsı namazı ile sabah namazı arası olarak ifade edilir.
“Mine’l-mescidi’l-harâm”; “Cenâb-ı Hak Peygamber Efendimizi Mekke-i Mükerreme’deki Mescid-i Harâm’dan geceleyin sevk etti” anlamındadır.
Mescidi Haram; her türlü edepsizliğin haram olduğu, oraya her türlü ihtiramın vacib olduğu ve her türlü hürmete layık olan yerdir.
Mescid-i Aksà; uzaktaki mescit anlamındadır.
Miracın iki aşaması vardır. Birinci aşamada Hz. Peygamber Mescid’ül Haram'dan Beytü'l-Makdis'e (Kudüs) götürülür. İkinci aşaması ise Hz. Peygamber'in Beytü'l-Makdis'ten Allah'a yükselişini oluşturur.
Miraç gecesi Recebin 26’sını 27’sine bağlayan gecedir. Hz. Muhammed Kuds-ü Şerif’e gitmeden önce bedenî, manevi bir takım hazırlıklardan geçmiştir. Ardından Burak isimli beyaz renkli attan küçük bir binek hayvanı ile yedi kat semâyı geçerek huzur-u izzete ulaşmıştır.
Birinci semâ Hz. Adem,
İkinci semâ Hz. Yahyâ ve Hz. İsâ,
Üçüncü semâ Hz. Yusuf,
Dördüncü semâ Hz. İdris,
Beşinci semâ Hz. Hârun,
Altıncı semâ Hz. Mûsâ,
Yedinci semâ Hz. İbrâhim makamıdır ve o makamlarda onlar ile karşılaşmıştır.
Mi’rac’da yedi kat semâyı geçip, sonra Me’vâ Cenneti’nin yanındaki Sidretü’l-Müntehâ’ya kadar gelen Hz. Muhammed ve Cebrail as. Sidretü’l-Müntehâ’ya gelince, Cebrail’in “Eğer bir parmak daha ilerlersem yanarım. Sidretü’lMüntehâ’dan ileriye gitmeğe benim tâkatim, tahammülüm müsâit değil yâ Rasûlallah!” sözlerinin ardından ayrıldılzr.
Hz. Muhammed önüne gelen Refref’e bindi. Refrefle mânevî seyahata, huzur-u izzete devam etderek yetmiş bin nurdan, yetmiş bin zulmetten perdeleri geçip, Allah-u Teàlâ Hazretlerinin huzuruna erdi. vechinden peçeyi açmış gibi cemâlini Habîb-i Edîbi’ne gösterdi.
“Li-nüriyehû min âyâtinâ”; “Biz ayetlerimizden bir kısmını kulumuza göstermek için…” (İsrâ, 17/1) meali ile Cenâb-ı Hakk’ın varlığını, birliğini, kudretini, görülmemiş, duyulmamış olan varlıkları Hz. Peygambere ayan ederek, görsün ve idrak etsin diye oraya götürdüğünü beyan eder.
Hz. Peygamber Miraç’tan döndükten sonra, Miraç yadigârı olan Bbeş vakit namazı da kulun miracı olarak vazife etmiştir.
Zamanının kutbu olan Aziz Mahmud-u Hüdâî bir şiirinde Miraç için:
"Akla kalma er tecelli nuruna,
Şem’a hâcet kalmaz erdikte sabah..." sözleri ile
“Ey kardeşim, sen böyle bazı şeyleri aklınla ölçmeye kalkma akıl terazisine kalma;
Çünkü sabah olduğu zaman muma ihtiyaç kalmaz ki! Tecelli nuruna er!” anlamı ifade eder.
Referanslar
Coşan. M. Es’ad. (2017). Mi’rac Gecesi, Sincan, https://esadcosankulliyati.com/arsiv/kitap/miracgecesi/mirac.pdf, (Erişim tarihi: 03. 06. 2025); https://www2.diyanet.gov.tr/DinHizmetleriGenelMudurlugu/VaazProjeleri/Mirac%20Kandili.pdf, (Erişim tarihi: 03. 06. 2025); Miraç Minyatürleri Melekleri, https://sanattarihiplatformu.com/mirac-minyaturleri-melekleri569.html, (Erişim tarihi: 03. 06. 2025); Öztürk, Y. (2014). Muhtelif Yönleriyle Mi’rac Mucizesi, Dicle Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 16 (2): 89-130; Rüstem Beşler, Miraç Kandili (İsra ve Mirac), https://www2.diyanet.gov.tr/DinHizmetleriGenelMudurlugu/VaazProjeleri/Mirac%20Kandili.pdf, (Erişim tarihi: 03. 06. 2025).
Ayrıntılı bilgi için bakınız
Coşan. M. Es’ad. (2017). Mi’rac Gecesi, Sincan, https://esadcosankulliyati.com/arsiv/kitap/miracgecesi/mirac.pdf, (Erişim tarihi: 03. 06. 2025); https://www2.diyanet.gov.tr/DinHizmetleriGenelMudurlugu/VaazProjeleri/Mirac%20Kandili.pdf, (Erişim tarihi: 03. 06. 2025); Miraç Minyatürleri Melekleri, https://sanattarihiplatformu.com/mirac-minyaturleri-melekleri569.html, (Erişim tarihi: 03. 06. 2025); Öztürk, Y. (2014). Muhtelif Yönleriyle Mi’rac Mucizesi, Dicle Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 16 (2): 89-130; Rüstem Beşler, Miraç Kandili (İsra ve Mirac), https://www2.diyanet.gov.tr/DinHizmetleriGenelMudurlugu/VaazProjeleri/Mirac%20Kandili.pdf, (Erişim tarihi: 03. 06. 2025).
Sanal Gezinti / İnternet Adresi
https://sanattarihiplatformu.com/mirac-minyaturleri-melekleri569.html