Kafeterya
Yeme-İçme İşletmesi
-
2019
Müşterilerin kendi kendilerine hizmet aldığı bir restoran çeşididir. Müşteriler servis tezgâhında hazır olan yiyecekleri kendileri alarak masalarına otururlar. Kafeteryadaki hizmetin sağlanması için çalışan kişiler; aşçılar, servis elemanları, kasiyerler ve temizlik elemanlarından oluşmaktadır. Büfe servisi şekline yakın olan kafeterya servisi için aşçılar ya da servis elemanları tezgâhın arkasından müşterilerin olduğu tarafa doğru yemekleri tabaklara koyarlar. Yemeklerin tabaklara işletme personeli tarafından konulması yemeklerin porsiyonunu kontrol etmek için bir avantajdır. İşletme tarafından maliyetli görülen ürünler kafeterya servisi şeklinde sunulurken, az maliyetli olanlarsa self servis olarak sunulmaktadır.
Kafeteryalarda geleneksel ve serbest akışlı ya da karışık sistem olarak adlandırılan servis düzenleri mevcuttur. Serbest akışlı (free flow) ya da karışık sistem (scramble system) olarak adlandırılan sistemler geleneksel kafeterya düzeninden farklı olarak birden fazla noktaya servis istasyonlarının etkin bir şekilde konumlandırılmasıyla oluşmaktadır. Bu tarz konumlandırmalar işletmenin fiziki yapısı ile uyumlu olacak şekilde müşterilerin hızlı yemek almasını kolaylaştırmak için tasarlanmaktadır. Geleneksel kafeterya düzeninde ise yemek yeme alanı ve servis hattı genelde bir bölme ile ayrılmaktadır. Müşteriler yiyecek ve içecekleri almak için belirlenmiş bir servis hattına girerler. Servis hattı, müşterilerin bir tepsi aldıkları ve devamında yemek seçimi yaparak geçtikleri düz bir tezgâhtan oluşmaktadır. Müşteriler servis hattı boyunca tepsilerini havada taşımak yerine servis tezgâhının üzerinde kaydırarak ilerlemektedir. Müşteriler tarafından seçilen yemekler için ödeme genellikle kasiyerin oturduğu servis hattının sonunda yapılmaktadır. İçecekler ise genellikle kasiyerden hemen önce yer alan ana servis hattının en sonuna dâhil edilmektedir. Bununla birlikte, içeceklerin sunulduğu servis hattı servisin en yavaş noktalardan biri olarak kabul edilmektedir. Bu durumu aşmak için içecekler ana servis hattından tamamen ayrılarak ayrı bir noktadan sunulabilir. Ayrıca bazı kafeterya servisi düzenlerinde içecekler ayrı bir içecek istasyonunda ya da otomatik satış makinalarında konumlandırılabilmektedir. Bunun temel sebebi yemeklerin sunulduğu ana servis hattındaki müşterilerin hızlı bir şekilde ilerlemesini sağlamaktır.
Kafeteryada müşterilerin akış hızı ya da servisin hızlı olması çeşitli durumlara bağlıdır. Bu durumlar; servis hattının uzunluğu, sunulan ürünlerin çeşitliliği, müşterilerin kafeterya düzenine aşinalığı, kasiyerin hızı gibi etmenlerle ilişkilidir. Servisin hızlı olmasını sağlamanın bir başka yolu ise ana servis hattı gibi farklı servis istasyonları kurmak olabilir. Bununla birlikte müşterilerin boşalttığı masaların temizliğinin de planlanması önemlidir.
Referanslar
Davis, B., Lockwood, A., Alcott, P. ve Pantelidis, I. S. (2008). Food and Beverage Management. (Dördüncü Basım). İngiltere: Elsevier Butterworth-Heinemann Publications; Escoffier, A. ve Gllbert, P. (1961). The New Larousse Gastronomique. İçinde; M. Prosper (Editör), The Encyclopedia of Food, Wine and Cookery. New York: Crown Publishers; Halıcı, N. (2013). Açıklamalı Yemek ve Mutfak Terimleri Sözlüğü. İstanbul: Oğlak Yayıncılık; McVety, P. J. (2010). Culinary Essentials. Amerika Birleşik Devletleri: Johnson & Wales; Sinclair, C. (2005). Dictionary of Food International Food and Cooking Terms from A to Z. Londra: A & C Black Publishers.
Ayrıntılı bilgi için bakınız
Mil, B. (2015). Serviste Kullanılan Yeni Teknikler. İçinde; D. Küçükaltan (Editör) Trakya Bölgesi’ndeki Yiyecek İçecek Mesleki Eğitim Okullarında Kalitenin Arttırılması (ss. 171-186). Ankara: Beta Basım Yayım Dağıtım.