İstanbul Otel ve Kapasite Raporu

Araştırma Yayınlar Rapor

(İstanbul, 2016)

Rapor, Kültür ve Turizm Bakanlığı, Ekonomi Bakanlığı, TÜİK, İstanbul Kültür ve Turizm İl Müdürlüğü, STR Global, online rezervasyon portalları ve TÜROB arşivinden yararlanılarak ve 31 Aralık 2015 tarihli veriler esas alınarak hazırlandı. Raporda yer alan tespitlere göre;

i. İstanbul’da 106.034’ü Kültür ve Turizm Bakanlığı’ndan belgeli, 80.268’i bakanlık belgesine sahip olmayan (belediye ruhsatlı, vd.) toplam 186.302 yatak mevcuttur.

ii. Mevcut 186.302 yatağın, yalın olarak inşaat maliyet değeri, Ekonomi Bakanlığı Yatırım Teşvik verileri dikkate alınarak hesaplandığında, 4,5 milyar ABD Doları olarak ölçülebilmektedir. Yatırım safhasında bulunan ve her geçen gün devreye girmekte olan tesislerdeki 47.685 yatak da eklendiğinde, kentin toplam kapasitesi 233.987’ye ve toplam yatağın inşaat maliyeti 5,8 milyar ABD Doları’na ulaşacaktır.

iii. Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın 2015 yılsonu verilerine göre, şehri ziyaret eden yerli ve yabancı ziyaretçilerin ortalama kalış süresi 2,4 gündür ve buna göre yüzde 100 doluluk dikkate alınarak hesaplandığında İstanbul’da bir yıl içerisinde 28.333.430 kişiyi ağırlayabilecek bir yatak kapasitesi mevcuttur.

iv. Yine Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın verilerine göre, 2015 yılında İstanbul’da Bakanlık Belgeli ve diğer konaklama tesislerinde toplam 10.117.951 yerli ve yabancı ziyaretçi konakladı. Dolayısıyla şehrin toplam yatak arzının yaklaşık yüzde 65’i boş kaldı. 2015 yılında kente gelen 12.414.677 yabancı turistin sadece 6,4 milyonu Bakanlık belgeli ve diğer konaklama tesislerinde konaklama yaptı. Buna göre, şehre geldiği belirtilen yabancı turistlerin yüzde 48’inin konaklama kaydı bulunmamakta ve kayıt dışı günübirlik evlerde kaldıkları ya da şehirde kalmadan farklı noktalara seyahat ettikleri tahmin edilmektedir.

v. Boş kapasitenin sadece oteller açısından yarattığı mali kaybın üç milyar ABD Doları olduğu düşünülürse, ulaşımdan yeme-içme sektörüne, alışverişten eğlenceye diğer sektörlerin ve İstanbul’un kaybettiği gelir çok daha yüksek rakamlara ulaşmaktadır.

Bu tespitler ışığında alınması gereken tedbirler Raporda şu şekilde belirtilmektedir:

a. Mevcut teşvik sisteminin güncel gelişmeler ve sektörel realiteler doğrultusunda ve bölgelerin ve ilçelerin ihtiyaçları göz önünde bulundurularak yenilenmesi zorunluluğu mevcuttur.

b. Turizm Yatırım İzleme Kurulu hayata geçirilerek arz-talep dengesine uygun olarak milli kaynakların daha verimli kullanılması sağlanmalıdır.

c. Kentin yüksek kapasiteli beş yıldızlı otellerden ziyade, nitelikli iki-üç ve dört yıldızlı otellere gereksinimi vardır.

d. Turizmi sadece otel, acenta ve havayolu üçgeninde ele almanın doğru bir yaklaşım olmadığı, kültür-sanat, eğlence, spor ve gastronomi gibi birçok alanda turizmi destekleyecek yatırımların da teşvik kapsamına alınması gerekmektedir.

e. Kayıt dışı konaklamanın artarak devam ettiği, İstanbul’a gelen turistin yaklaşık yarısının belgeli otellerde konaklamadığı, son yıllarda sayısı 20 bini aşan kayıt dışı günlük kiralık evlerin sektör açısından birçok riski beraberinde getirdiği, bu durumun önemli miktarda vergi kaybına da neden olduğu da vurgulanmakta ve bu hususlarda önlem alınması gerektiği vurgulanmaktadır.

Yararlanılan Kaynaklar

Türkiye Otelciler Birliği (TÜROB) web sitesi, http://www.turob.com/Files/2016%20 T%C3%9CROB%20Konaklama%20Raporu%20(%C4%B0stanbul).pdf, (Erişim tarihi: 29.01.2020).

Ayrıntılı bilgi için bakınız

TUROB (2016). İstanbul Otel & Kapasite Raporu. İstanbul: Türkiye Otelciler Birliği.