İkinci Konut Envanteri (1989)

Yayınlar Rapor

Turizm Bakanlığı tarafından Türkiye’nin tüm coğrafi bölgelerinde yer alan ikinci konutlar hakkında bir araştırma projesi yürütüldü; projenin raporu 1990 yılında yayınlandı. Bu araştırma projesinin amacı, ikinci konut (yazlık ev) atıl yatak kapasitesinin turizm amaçlı olarak değerlendirilmesine (işletilmesine) yönelik bir envanter çalışması yaparak mevcut durumu tespit etmektir. Proje araştırma alanı olarak; kıyı şeridi üzerinde; Ege, Karadeniz, Akdeniz ve Marmara Bölgesi kıyılarında ikinci konutların yoğun olduğu iller seçildi. Dört coğrafi bölgeden toplam 17 il araştırma sahasına dâhil edildi. Marmara Bölgesi’nden Balıkesir, Bursa, İstanbul, Kocaeli, Sakarya ve Tekirdağ ili; Ege Bölgesi’nden Aydın, İzmir, Manisa ve Muğla ili; Akdeniz Bölgesi’nden Adana, Antalya, Mersin ve Hatay ili; Karadeniz Bölgesi’nden Bolu, Kastamonu ve Zonguldak illeri projedeki araştırma kapsamı içinde yer aldı.

İl valiliklerinden ikinci konutların il ve ilçe bazındaki sayısı istenerek envanter verileri toplandı. Araştırma bulgularına göre, araştırma projesi sahasında 102.400 ikinci konut tespit edildi; bu konutların 11.879 tanesi tek katlı, 43.881 tanesi dubleks ve 46.640 tanesi ise apartman katıdır. Bölgelere göre dağılımına bakıldığında, ikinci konutların yüzde 48,2’si (49.332) Ege Bölgesi’nde, yüzde 33,3’ü (34.118) Marmara Bölgesi’nde, yüzde 16,2’si (16.569) Akdeniz Bölgesi’nde ve kalan yüzde 2,3’ü (2.381) ise Karadeniz Bölgesi’nde yer aldığı görüldü. Araştırma sahasını oluşturan dört coğrafi bölge bütüncül olarak değerlendirildiğinde, ikinci konutların yoğun olduğu iller sırasıyla Muğla (yüzde 19,68), Aydın (yüzde 16,95), Mersin (yüzde 12,24), İzmir (yüzde 11,51) ve Balıkesir’dir (yüzde 7,7).

Ege Bölgesi’nde yer alan ikinci konutların yüzde 40,85’i Muğla ilinde, yüzde 35,18’i Aydın ilinde, yüzde 23,89’u İzmir ilinde ve yüzde 0,08’i Manisa ilinde yer aldı. Marmara Bölgesi’nde yer alan ikinci konutların yüzde 23,16’sı Balıkesir ilinde, yüzde 21,01’i Kocaeli ilinde, yüzde 17,29’u Bursa ilinde, yüzde 17,05’u İstanbul ilinde, yüzde 15,42’si Tekirdağ ilinde, yüzde 6,07’si Sakarya ilinde bulundu. Akdeniz Bölgesi’nde yer alan ikinci konutların yüzde 75,63’ü Mersin ilinde, yüzde 19,59’u Antalya ilinde ve yüzde 4,18’i Adana ilinde yer aldı. Karadeniz Bölgesi’nde yer alan ikinci konutların yüzde 92,40’ı Zonguldak ilinde, yüzde 4,87’si Bolu ilinde ve kalan yüzde 2,73’ü Kastamonu ilindedir.

Araştırmaya konu olan dört coğrafi bölgeden 17 il incelendi; bu illerden yüzde 19,68’lik bir oranla (20.155) en fazla ikinci konuta sahip olan Muğla ili pilot il seçildi. 1988 yılında geceleme sayısının 1.310.047’ye ulaştığı Muğla ilinde var olan ikinci konutların turizm amaçlı olarak işletilmesi ve pilot saha olarak test edilmesi amaçlandı. İkinci konutlarda uygulanacak işletme modelinin Muğla ilinde pilot olarak başlatılması sonrasında, diğer coğrafi bölgelerin illerindeki ikinci konutlarda da uygulanması hedeflendi.

Yararlanılan Kaynaklar

Ceylan, S. (2019). Kırsal Alanların Yeniden Yapılanmasında İkinci Konutların Etkisi: Pelitköy (Burhaniye) Örneği (Yayımlanmamış doktora tezi). Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü; Turizm Bakanlığı (1990). İkinci Konut Envanteri-1989. Ankara: Yatırımlar Genel Müdürlüğü, Yayın No, 1990/3.