Hornby, Lady Emelia Bithynia

Kişi Yazar

(1826 – 1866)

Hakkında çok fazla bilgiye ulaşılamayan ama Kırım Savaşı sonrasında geldiği İstanbul’a dair detaylı anlatımlar bırakan Lady Emelia Bithynia Hornby, babasıyla çıktığı İstanbul yolculuğu esnasında 65 mektuptan oluşan seyahatnamesini kaleme aldı. Lady Hornby anılarını In and Around İstanbul (İstanbul’un İçinde ve Çevresinde) adıyla 1858’de yayımladı. 1862 yılında İngiltere’ye döndükten sonra bazı eklemeler yaptığı söz konusu kitabı, 1863’te Constantinople During the Crimean War (Kırım Savaşı Sırasında İstanbul) adıyla yeniden yayımlandı. Kitabın bu baskısında yer alan beş adet renkli litografinin (taş baskı) Mary Adelaide Walker’a ait olduğu seyahatnamenin iç kapağında belirtildi.

Hornby, 1855 yılında İstanbul’a geldi ve İngiltere’de yaşayan annesine ve eşine yazdığı mektuplarda İstanbul’daki izlenimlerini, gezdiği ve ziyaret ettiği antik kalıntı ve harabeleri ve kentin günlük yaşantısını anlattı. İstanbul’un tarif edilemeyecek kadar göz alıcı olduğuna değinen Hornby, Marmara Denizi’nden Adalar’a oradan Uludağ’a kadar uzanan muhteşem panoramayı aktardı. Kırım Savaşı’ndan ve gelişen olaylardan, Kırım’dan gelen yaralıların Büyükdere’deki ordu üssünde tedavi edildiklerinden ayrıntılı bir şekilde bahsettikten sonra Pera’da konakladığını, kentin ve mahallerinin görünümünü, kadınların sokakta ve haremdeki günlük yaşantılarını, Rumlar’ın, Ermeniler’in ve Yahudiler’in sosyal yaşamlarını, Osmanlı’da Ramazan gecelerini ve eğlencelerini de dile getirdi. Seyahatnamesinde de belirttiği üzere günlerini kendi milletinin ve diğer ülkelerin sefaretlerinde düzenlenen programlarına giderek, İstanbul’un Pera ahalisiyle tanışarak, ara ara mesire yerlerine, pek nadiren de tarihi eserleri görmeye giderek geçirdi ve anlatımlarını ince ve ilginç ayrıntılarla zenginleştirdi.

İstanbul, İzmit, Bursa ve Ankara olmak üzere Anadolu’da; Midilli, Girit, Makedonya ve Arnavurluk göllerine kadar olan Batı Türkiye topraklarında uzun seyahatler gerçekleştiren Walker’ın buradaki izlenimlerini kendisinin çizdiği ve resimlediği kitapların yanı sıra Lady Emelia Bithynia Hornby’nin 1863’te yayınlanan Constantinople During the Crimean War adlı kitabında renkli kromolitografilerle anlatımı zenginleştirdiği bilinmektedir. Constantinople During the Crimean War Kırım Savaşı Sırasında İstanbul adıyla 2007 yılında Türkçe’ye çevrildi.

Yararlanılan Kaynaklar

Hornby, L. E. B. (1863). Constantinople During the Crimean War. Londra.; Hornby, L. E. B. (2007). Kırım Savaşı Sırasında İstanbul (Çev. K. Işık). İstanbul: Kitap Yayınevi.; Nalçacı, N. N. ve Çetinkaya, N. (2010). Lady Emelia Bithynia Hornby. İstanbul’un 100 Seyyahı. İstanbul: İstanbul Büyükşehir Belediyesi Kültür A.Ş. Yayınları.