Erzurum’da Cumhuriyet Caddesi üzerinde, Yakutiye Medresesi'nin doğu ucuna bitişik olan kümbet, medrese taçkapısı üzerindeki yazıta göre 1310 yılında Sultan Olcaytu döneminde Bolugan Hatun için, Hoca Cemalettin Yakut tarafından yaptırılmıştır. Kümbet, dıştan onikigen içten silindirik planlı ve iki katlı olarak düzenlenmiş ve üzeri içten kubbe dıştan konik külahla örtülmüştür.

Kümbetin doğu, batı ve güneydoğu cephelerinde mukarnas kavsaralı üç pencere açıklığına yer verilmiştir. Gövdenin üzerinde külahın hemen altında yer alan dar bordür, meandır motifi ile tezyin edilmiştir. Bu bordürün altında iki katı genişliğinde olan bordürler ise kırık çubuk şeklinde geometrik motiflerle bezenmiştir. Gövdeden iki düz kaval silme sonucunda plaka taşlarla örtülmüş konik külaha geçilmiş,  külah ise taş alemle sonuçlanmıştır.

Türbenin girişi medresenin içerisinde kuzeydoğu köşesindeki bölümden çift yönlü merdivenle sağlanmıştır. Silindirik planlı tasarlanan kümbetin iç kısmı 5,10 metre çapındadır. İç kısım, doğu, güneydoğu ve batıda birer pencere ile aydınlatılırken, üst kısımda doğu, kuzey ve güney yönlerde üç küçük mazgal pencere daha açılmıştır. İçten kubbeli olan kümbetin kilit taşı çarkıfelek şeklinde kabartma rozetli olarak yapılmıştır. Kümbetin güney duvarında yüzeysel sade bir mihrap nişi bulunmaktadır. Anadolu Selçuklu ve İlhanlı dönemlerinde banilerin kendi yaptırdıkları medrese içindeki veya bitişiğindeki türbeye gömülmeleri bir gelenek olmuştur ki bu uygulama Hoca Cemalettin Kümbetinde de görülmektedir. Kümbetin mukarnaslı kavsaralı batı penceresi medresenin baş eyvanına açılarak medrese ortamıyla bir bağlantı kurulmuştur. 

Cenazelik bölümüne medresenin içerisinden yuvarlak kemerli, küçük dikdörtgen bir kapı açıklığından girilmektedir. Cenazelik iki bölüm halinde düzenlenmiş, oldukça farklı bir uygulama göstermektedir. Birinci bölüm girişi oluşturmakta ve batıdan medresenin içerisine açılmaktadır. Bu bölüm kare planlı olup üzeri beşik tonozla örtülüdür. Güneyinden açılan basık kemerli bir kapıdan ise iki basamakla cenazeliğin zeminine inilmektedir. Bu bölüm asıl cenazelik bölümünü oluşturmaktadır. Burası da kare planlı olarak düzenlenmiş, üzeri çapraz tonozla örtülmüştür. Tonoz kilit taşı dilimli ve kabarma rozet şeklindedir. Cenazelik bölümü doğu ve güneyden açılan iki mazgal pencere ile aydınlatılmış olup, içerisinde sanduka bulunmamaktadır. İçte ve dışta kesme taş malzemeli olarak inşa edilen kümbetin cenazelik ve gövde kısmında tek renk taş, külahta ise kırmızı plaka taşlar uygulanmıştır.