-
2019
Hızır Bey Camii olarak bilinen ilk cami, Isparta’da Keçeci Mahallesi’nde Hamitoğlu Dündar Bey’in kardeşi Hızır Bey tarafından inşa ettirilmiştir. Mimari olarak küçük bir cami olan Hızır Bey Camii, dört duvarı taş, içi ahşap, çatısı toprak dam ve minaresi ise kövge taşından yapılmıştır. Hicri 1298 yılında çatısı onarıma girmiştir. Çatı görevini gören üzerindeki dam yıkılmış ve duvarlar biraz daha yükseltilerek çatı kiremitle örtülüp daha korunaklı hale getirilmiştir. Cami, Hicri 1304’te gerçekleşen depremde zarar görmüştür. Depremde caminin minaresi yıkıldı, Hicri 1327 yılında tekrardan onarılarak daha kullanışlı hale getirilmiştir. 1969 yılında yeniden onarılan cami günümüze kadar bu son haliyle hizmet vermeye devam etmektedir.
Isparta’da diğer bir Hızır Bey Camii ise Eğirdir ilçesinde yer almaktadır. Caminin inşa tarihi ile ilgili net bir bilgi söz konusu değildir. Caminin inşasında kaba yontu taş, tuğla ve ahşap malzemeleri kullanılmıştır. Kaba yontu taş caminin beden duvarlarında düzensiz olarak kullanılmıştır. Kesme taş, yapıda örgü ve kaplama malzemesi olarak kullanılmıştır. Tuğla, batı beden duvarı ve minarede kullanılmıştır. Caminin giriş kapısı, taşıyıcı direkleri, minberin süslenmesi, vaaz kürsüsü ve mahfiller de ahşap malzemeden inşa edilmiştir. İbadet amaçlı gelen üç bin kişinin aynı anda rahat bir şekilde ibadet edebildiği bu caminin kışın biriken karlarını atmak için damının belli bir kısmı açık bırakıldı ve caminin içinde diğer yapılardan farklı olarak bir kar kuyusu inşa edilmiştir. Cami, 1814 yılında Eğirdir ilçesinde meydana gelen yangında yanmıştır. Daha sonra Eğirdir’in önde gelen vatandaşlarından olan Yılanoğlu Şen Ali Ağa tarafından yerel halktan toplanan yardımlarla tekrardan inşa ettirilmiştir. Caminin minaresi, yörenin önemi tarihi yapılarından olan Dündar Bey Medresesi ve Hızır Bey Camii’nin ortak duvarını oluşturan kale surunun kapısının üzerine yaptırılmıştır. Bu da camiye ayrı bir özellik kazandırmıştır. Her iki cami de gerek mimari özellikleri, gerekse tarihe meydan okuması açısından yöreyi ziyaret eden, kültüre ve tarihe merak duyanlar tarafından ziyaret edilen önemli iki yapıt özelliğini taşımaktadır.
Referanslar
Ertaş, Y. (2016). Hamitoğulları Dönemi Eğirdir Mimarisi: Hızır Bey Camii, Dündar Bey Medresesi, Dündar Bey Hamamı, Mevlevihane, Baba Sultan Türbesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Karabük: Karabük Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü; Şenol, F. (2008). Turizm Coğrafyası. Ankara: Detay Yayıncılık; Türk, A. ve Öçal, H. (2007). Isparta Kenti Konut Dışı Sivil Mimari Yapıları ve Özellikleri, Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 11(1): 38-47; Türkiye Kültür Portalı (2019). Hızır Bey Camisi-Isparta, https://www.kulturportali.gov.tr/turkiye/isparta/gezilecekyer/hizir-bey-camii166079, (Erişim tarihi: 13.11.2019).