Hazeranlar Konağı

Doğal ve Kültürel Miras Bina

(Amasya, 1984 - )

XIX. yüzyılın sonlarında Amasya’da, Hatuniye Camii ile Kralkaya Mezarları’nın olduğu bölgede, Yeşilırmak kıyısında bulunan Hazeranlar Konağı 1979 yılında kamulaştırılarak onarılmış, müze-ev halinde düzenlendi ve ziyarete açılmıştır. Üç katlı olan Hazeranlar Konağı’nın alt katı konferans salonu ve resim galerisi olarak kullanılmaktadır. Üstteki iki kat ise konak olarak korunmuş ve müze haline dönüştürülmüştür. 1983 yılında ziyarete açılan müzede Amasya ve çevresinin etnografik eserleri ve geleneksel dokusu sergilenmektedir.

Konak Hatuniye Camii’ne açılan selamlık girişi ile birlikte haremlik ve selamlık olmak üzere iki ayrı bölümden oluşmaktadır. Haremlik bölümünün her iki katının birbirine merdivenlerle bağlanması ve ayrıca orijinal orta sofalı bir örnek olması dikkat çekmektedir. Batı taraftaki selamlık bölümü, haremlikten daha farklı tasarlanmıştır. Bu bölüm sadece üst kat sofası ile bağlantılı olup, kuzeye doğru uzatılan ve fonksiyonlardan ibarettir. İçerisinde daha çok yaşam havası barındıran selamlık kapısının zemin yüzeyi tuğla döşemeli, alçak tavanlı bir mekâna açılmaktadır. Tüm odaların pencere önlerinde ahşap bir sedir bulunmaktadır. Bu dizaynı ile konak geleneksel dokusunu da göstermektedir. En orijinal tavanlardan biri de selamlık başodasının tavanıdır. Günlük yaşamın dışında daha ziyade erkek müşterilerin ağırlandığı selamlık bölümü müstakil bir alan olarak tasarlanmıştır. Paşa odası adıyla bilinen başoda ise; geniş organizasyonlar için ve sohbet toplantıları için düşünülen daha ihtişamlı bir görsele sahip, görüş alanı ve iç mekân aydınlığı açısından konağın en geniş mekânı konumundadır. Selamlık başodasına bitişik halde bulunan ve haremlik bölümünün üst katında yer alan diğer alanlar da şöyle sıralanabilir: Ebeveyn yatak odası, çeyiz odası, mabeyin odası ve hizmetçi odasıdır. Konağın alt katını ise kiler, oturma odası, mutfak ve yatak odası oluşturmaktadır.

Adını, içinde uzun yıllar yaşayan Hazeran Hanım’dan alan, otantik ve kültürel dokusu ile halen manevi değerini koruyan konak zaman zaman veraset yoluyla satılıp el değiştirmiş, ancak Kültür Bakanlığı tarafından kamu himayesine alınarak kaybedilmekten kurtarılmıştır. Restorasyonuna 1979 yılında başlanan konağın yapımı dört yıl sürmüştür. 1984 yılında müze-ev olarak müşteri ziyaretlerine açılan konakta, Amasya müzelerinde hali hazırda mevcut olan tüm eserlerden örnekler görülebilmektedir.

Yararlanılan Kaynaklar

Önder, M. (1999). Türkiye Müzeleri. Ankara: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları; Soyer, K. (1984). Amasya Hazeranlar Konağı ve Safranbolu Kaymakamlar Evi Restorasyonları. İçinde (Mimaride Türk) Mimaride Türk Milli Üslubu Semineri İstanbul 1984 (ss. 141-151). Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Eski Eserler ve Müzeler Genel Müdürlüğü Yayınları; Tektaş, M. (1991). Hazeranlar Konağı, İlgi, (67): 20-25.