-
2020
Asıl ismi Knut Pedersen olan Knut Hamsun, Norveç’te doğdu (1859). Hamsun adı 1863 tarihinde babasının yerleştiği Hamsund kasabasından gelmektedir. Bir matbaa hatası yüzünden Hamsund ismi Hamsun şeklinde yer aldı ve daha sonraki eserlerinde de bu şekilde kullanılmaya devam edildi. Knut Hamsun hayatı boyunca resmi bir eğitim görmedi. 1890 yılında yazdığı Açlık adlı romanı ile büyük bir başarı elde etti. Açlık romanı Türkçeye de çevrildi ve çevirisini ünlü şair Behçet Necatigil yaptı. Açlık romanının elde ettiği başarı ile birlikte hayatını yazarlık yaparak kazanmaya başladı. 1920 yılında ise yazdığı Göçebe adlı romanı ile Nobel Edebiyat Ödülü kazandı. Bu roman da Türkçeye yine Behçet Necatigil tarafından çevrildi. 1930’lu yıllarda Norveç Nazi Partisi’ne katılan Hamsun, Almanların Norveç’i işgali sırasında Almanları destekledi ve bu nedenle de ülkesinde suçlanarak tutuklandı. Knut Hamsun’un 1945 yılında ev hapsinde tutulurken akıl sağlığının yerinde olmaması gerekçe gösterilerek, kendisi hakkında ileri sürülen suçlamaların düştüğü bilinmektedir. Hamsun 1952 yılında Norveç’te yaşamını yitirdi.
Knut Hamsun’un eserlerinde kullandığı üslup oldukça yalın fakat bir o kadar da incelikle örülmüş bir düzyazı şiirini andırmaktadır. Eserlerinde, başta Fyodor Dostoyevski olmak üzere, Rus yazarlardan etkilendiği görülmektedir. XX. yüzyılın başlarında ortaya çıkan yeni romantizm akımının edebiyattaki öncülerinden biri oldu. Böylece romanında doğalcılığın aşırıya kaçmasını engelledi. Knut Hamsun’un eserlerinin ilgi görmesi ancak yazarın ölümünden sonra gerçekleşti. Roman, şiir, oyun ve hikaye tarzında çok sayıda eser veren Hamsun’un birçok eseri Türkçeye de çevrildi. Başlıca eserleri arasında Açlık (1890), Pan (1894), Viktorya (1898), İstanbul’da İki İskandinav Seyyah (1905), Göçebe (1906-1912), Dünya Nimeti (1917) yer almaktadır.
Daha çok romanlarıyla tanınan Knut Hamsun’un kendi ülkesinde dahi oldukça az bilinen Stridende Liv (Mücadeleli Hayat) adlı eseri 1905 yılında yayımlandı. Kitabın Hilâlin Altında isimli bölümünde, 1899 yılında çıktığı İstanbul gezisine ait anılarını kaleme aldı. 1899-1900 yılları arasında gerçekleşen ve Rusya, Kafkasya ve Türkiye yolculuklarını içeren bu yolculuk gizemli, özgün ve el değmemiş olana karşı duyduğu ilgi ve sevgi nedeniyle gerçekleştirildi. Eserde Osmanlı’ya ve özellikle de dönemin padişahı II. Abdulhamit’e dair görüşlerine, çağdaşlarının aksine oldukça objektif hatta olumlu bir şekilde yer vermektedir. Hamsun’un bu eseri, Danimarka’lı ünlü yazar Hans Christian Andersen’in İstanbul anılarının yer aldığı ve 1842 yılında yayınlanan En Digters Bazar (Bir Şairin Çarşısı) eseri ile birlikte 1993 yılında Yapı Kredi Yayınları tarafından İstanbul’da İki İskandinav Seyyah isimli kitapta bir araya getirilerek yayımlandı. Eserin Türkçe çevirisi ise Banu Gürsaler-Syvertsen tarafından yapıldı.
Referanslar
https://canyayinlari.com/kisidetay/yazarlar/11354/knut-hamsun/, (Erişim tarihi: 18.06.2020); Syvertsen, B. G. (1993). İstanbul’da İki İskandinav Seyyah (Der. ve Çev. B. Gürsaler Syvertsen). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.; Waerp, H. H. (----). Hamsun, Knut, Speake, 2: 539-441.