Geleneksel Ürün Adı

Kavram Doğal ve Kültürel Miras Coğrafya Coğrafi İşaretli Ürün

Sınai Mülkiyet Kanunu’yla (2017) birlikte 6796 sayılı kanun ile daha önce Türkiye sınırları içerisinde yasal bir düzenlemesi olmayan, mahreç işareti ya da menşe adı olarak nitelendirilmeyen ürünler geleneksel ürün adı kapsamına alındı. Coğrafi işaretli ürün kapsamında; menşe adı veya mahreç işareti kapsamına girmeyen bir ürünü tarif etmek için geleneksel olarak en az 30 yıl süreyle kullanıldığı kanıtlanan ürün, gerekli şartlardan en az birini sağlaması hâlinde geleneksel ürün adı olarak tanımlanmaktadır. Bu şartlardan ilki ürünün geleneksel üretim veya işleme yöntemi veya geleneksel bileşimden kaynaklanması gerekmektedir. Diğeri ise ürünün geleneksel hammadde veya malzemeden üretilmiş olmasıdır. Piyasada geleneksel ürünler için turkuaz renkli amblem kullanılmaktadır. Geleneksel ürün adının amacı ürünün ismini, özgünlüğünü, kaynağını tescillemekten ziyade bu ürünün geleneğini koruma altına almaktır. Geleneksel ürün adına örnek olarak; ezogelin çorbası, Osmanlı şerbeti, lokum, höşmerim, aşure, lokma vb. ürünler verilebilir.

Geleneksel ürün adı başvurusu yapmak için ilgili kurumun internet sitesinde yer alan Geleneksel Ürün Adı Tescili Başvuru Formu, elektronik ortamda eksiksiz olarak doldurulmaktadır. Başvuruda bulanacak kişi daha sonra gerekli belgelerle birlikte ilgili kuruma başvuru yapmaktadır. Bununla birlikte başvuru vekil aracılığı ile gerçekleştiriliyorsa vekilin kimlik ve iletişim bilgileri de gereklidir. Ayrıca ürünün adının Latin Alfabesi harfleri içermesi durumunda, karşılığı varsa Türkçe çevirisinin belirtilmesi gerekmektedir.

Ürün geleneksel ürün olarak tescillenmediği halde; geleneksel ürün adı ambleminin, ürünün ününden yarar sağlayacak şekilde kullanımı talep üzerine mahkeme tarafından önlenmektedir. Denetim merci tarafından durumun tespit edilmesi ve uygunsuzluğun giderilmesi talep edilir. İhtarnamenin gereğinin yerine getirilmemesi durumunda kişi İl Tarım ve Orman Müdürlüklerine veya 6502 sayılı kanun çerçevesinde İl Ticaret Müdürlüklerine şikâyette bulunabilir.

Yararlanılan Kaynaklar

Patent, T. ve Kurumu, M. (2017). Coğrafi İşaretler ve Geleneksel Ürün Adları. Ankara: Türk Patent ve Marka Kurumu; Yardımcı, B. (23.01.2017). Sınai Mülkiyet Kanunu’na Merhaba. Dünya Gazetesi, https://www.dunya.com/kose-yazisi/sinai-mulkiyet-kanununa-merhaba, (Erişim tarihi: 29.12.2019); https://www.turkpatent.gov.tr/TURKPATENT/resources/temp/68EA9618-BA4A-49C8-A1B5-0DC9A5BCDF36.pdf, (Erişim tarihi: 20.12.2019).