Gelecek Turizmde Sürdürülebilir Destek Fonu

Plan ve Proje Proje

Anadolu Efes tarafından finanse edilen proje, ilk kez 2007 yılında, Erzurum Çoruh Vadisi’nde turizme dayalı bölgesel bir kalkınma projesini hayata geçirmek amacıyla Doğu Anadolu Turizm Geliştirme Projesi adıyla faaliyete geçti. Projenin ilk uygulama alanı olan bölgede proje sayesinde çok sayıda turizm işletmesi ve sivil toplum kuruluşu açıldı. Ayrıca bisiklet ve yürüyüş rotaları ile yerel festivaller hem yerli hem de yabancı turistlerin bölgeye olan ilgisini arttırdı. Başarılı proje ile bölge turizm merkezi ilan edildi ve bölgede sürdürülebilir bir turizm modeli oluşturuldu. İlk projeyle birlikte 2012 yılına kadar olan süreçte Boğaziçi Üniversitesi’nin desteğiyle 27 şehirde binlerce kişiye turizm alanında çeşitli eğitimler verilerek turizm sertifikası almaları sağlandı. Çoruh Vadisi’nde başlayan projenin kapsamı 2013 yılında genişletildi ve ulusal düzeyde bir sosyal sorumluluk projesi olan Gelecek Turizmde Sürdürülebilir Turizm Destek Fonu adıyla yoluna devam etti.

Program kapsamında turizmle ilgili yerel paydaşların ve sivil toplum örgütlerinin kamu ve özel sektörlerle işbirliği yapmaları sağlanarak, turizmin sürdürülebilir bir kalkınma aracı olarak yaygınlaşması, yerel girişimciliği ve yerel paydaşların var olan kapasitelerini daha etkili kullanılmalarını teşvik etmek amaçlanmaktadır. Bu amaçlar doğrultusunda büyük ölçekte etki yaratma potansiyeline sahip yerel turizm aktörlerinin ve sivil toplum örgütlerinin projeleri desteklenmektedir. Sürdürülebilir turizm bağlamında geliştirilmiş projelerin, paydaşlar arasındaki işbirliğini arttırması ve yerel ekonomik kalkınmayı arttırması, ürün geliştirmeyi ve insan kapasitesini geliştirmeyi sağlaması, gelir ve istihdamı arttırması, potansiyeli ortaya koyan somut etkiler ve modeller yaratması beklenmektedir. Gelecek Turizmde Sürdürülebilir Turizm Destek Fonu proje geliştirme aşamasında cinsiyet eşitliği, yoksulluğun azaltılması, çevresel sürdürülebilirlik ve sosyal içerme faktörlerinin göz önünde bulundurulması gerekliliğini vurgulamaktadır. Dolayısıyla program kapsamında yenilikçi, katılımcı, cinsiyet dengeli ve sürdürülebilir turizm ilkeleri doğrultusunda üretilmiş projeler değerlendirmeye alınmaktadır.

Proje başvurusu tüzel kişiliğe sahip olmak ve Türkiye’de kayıtlı olmak şartıyla Türkiye’nin her ilinden yapılabilmektedir. Dolayısıyla bireyler proje teklifinde bulunamamaktadır. Destek fonuna amacı kar elde etmek olmayan sivil toplum örgütleri, odalar, dernekler, vakıflar, kooperatifler ve federasyonlar dahil olmak üzere sivil toplum kuruluşları ile üniversiteler, araştırma enstitüleri ve araştırma merkezleri başvurabilmektedir. Belirlenen ölçütlerden hareketle Sürdürülebilir Turizm Destek Fonu Jürisi her yıl üç proje seçmektedir. Seçilen projelere fon desteğiyle birlikte planlama, danışmanlık, eğitim, iletişim ve teknik konularda da destek sağlamaktadır. Ayrıca projelerin işleyişi uzman bir ekip tarafından takip edilmekte; projelerin etkilerinin ve sonuçlarının ölçümlenmesi yapılmaktadır.

Bu sosyal sorumluluk projesi kapsamında 2021 yılı itibariyle Bursa, Seferihisar, Mardin, Safranbolu, Malatya, Çanakkale, Muğla, Isparta, Kars gibi Türkiye’nin doğusundan batısına pek çok farklı şehirde geliştirilen toplam 18 proje desteklendi. Projenin hayata geçmesinin 10. yılı olan 2017 yılında 10 Yıl 10 Şehir 10 Hikaye adında bir kitap çıkarıldı. Bir belge niteliği taşıyan bu kitapta projeleri geliştiren kişilerin hikayelerini, projeler sayesinde bölgelerde meydana gelen olumlu değişimleri ve gelişimleri, proje bölgelerini ziyaret eden ünlü kişilerin ve fikir liderlerinin gözlemlerini bulmak mümkündür.

Sürdürülebilir turizmin gelişimine yönelik yarattığı farkındalık ve yerel girişimcilere sağladığı destekler bu ulusal çaptaki sosyal sorumluk projesine 2010 yılından bu yana ulusal ve uluslararası çok sayıda ödül kazandı. Bunlardan bazıları; 2010 ve 2015 yıllarında Türkiye Halkla İlişkiler Derneği’nden (TUHİD) Kurumsal Sosyal Sorumluluk dalında Altın Pusula Ödülleri, 2011 ve 2014 yıllarında The Stevie Awards Uluslararası İş Ödüllerin’de Avrupa’nın En İyi Sosyal Sorumluluk Projesi Ödülleri, 2015 yılında İkinci Bilkent Marka Ödülleri’nde Sosyal Sorumluluk Projeleri ile Bu Alana En Değer Veren Marka Ödülü ve Sürdürülebilirlik Akademisi İkinci Sürdürülebilir İş Ödülleri’nde İşbirliği Kategorisi Ödülü, 2017 yılında Junior Chamver International En İyi Sosyal Sorumluluk Ödülü’dür.

Yararlanılan Kaynaklar

Çalık, İ. (2019). Teoride ve Uygulamada Sürdürülebilir Turizm. İçinde; Zeybek, H.i. ve Çalık, İ. (Editörler), Gümüşhane’de Sürdürülebilir Turizm (ss. 1-12). Gümüşhane: Gümüşhane Üniversitesi Yayınları; Eryılmaz, B. ve Zengin, B. (2015). Doğu Karadeniz Bölgesi İçin Sürdürülebilir Turizmi Destekleme Projelerinin Önemi ve Bir Değerlendirme. İçinde; Doğu Karadeniz Bölgesi Sürdürülebilir Turizm Kongresi Bildiriler Kitabı (ss. 211-220). Gümüşhane: Gümüşhane Turizm Fakültesi; https://www.gelecekturizmde.com, (Erişim tarihi: 25. 04. 2021); https://www.anadoluefes.com.tr/gelecegeartideger/turizm/detay, (Erişim tarihi: 25. 04. 2021); https://www.tr.undp.org/content/turkey/tr/home/projects/future-is-in-tourism.html, (Erişim tarihi: 25. 04. 2021).

Ayrıntılı bilgi için bakınız

Akbayır, Z. (2019). Halkla İlişkiler Perspektifinden Kurumsal Sürdürülebilirlik İletişimi ve Bir Örnek Olay İncelemesi, Halkla İlişkiler ve Reklam Çalışmaları E-Dergisi, 2(1): 39-71.