Yelpaze, tarih boyunca sıcak havalarda serinleme amacıyla üretilmiştir ancak kısa sürede güneşten korunma ve yüzü gizleme gibi diğer özellikleri için de kullanılmaya başlamış, ayrıcalıklı sınıfların bir dekoratif tutku objesine dönüşmüştür. Avrupaya ait arkeolojik kanıtlar yelpazenin ilk olarak MÖ dördüncü yüzyılda Antik Yunan’da kullanıldığını göstermiştir. VI. yüzyıl Hristiyan Avrupası’nda kutsal yiyecek ve içecekleri korumak için kullanılan yelpaze daha sonraları sadece Doğu Kilisesinde Bizans ve Etiyopya’da kullanılmış, kıta Avrupası’nda gözden kaybolmuş ve dördüncü Haçlı Seferleri ile Bizans, Mısır MÖ dördüncü binde çölleşen Sahra sebebiyle zaten kullanılmaktaydı ve Orta Doğu’dan tekrar Avrupa’ya gelmiştir. XVI. yüzyılda Portekizli denizcilerin Çin’den ve Japonya’dan getirdiği yelpazeler sayesinde yelpaze kullanımı tüm kıtada özellikle de Flamenko dansı yapan İspanyollarda yaygınlamıştır. Avrupalı üreticiler de kendi yaratıcılıklarını ekleyerek çeşitlendirmişlerdir.

MÖ II. yüzyıla tarihlenen en eski Çin yelpazesi ise birbirine bağlanmış iki parça bambudur. Çin’de katlanabilen en eski yelpaze VII. yüzyılda görüldü ve ppek, hayvan tüyü ve bambu bölgedeki yelpaze malzemeleridir. Yine yelpazeleriyle ünlü Japonya’da ise yelpaze ilk olarak VI. yüzyılda görülmüştür ve katlanabilen yelpaze de yine Japon kraliyeti için altıncı ila IX. yüzyıllar arasında Selvi ağacı şeritleri kullanılarak yapılmıştır. Koreliler bu yelpazeleri Japonya’dan alıp Çin Sarayına sunmuşlardır. Portekizlilerin kıta Avrupasına getirdikleri işte sade kağıttan yapılmış, katlanabilen ve üzeri sulu boya dekore edilmiş bu yelpazeler olmuştur.

XVII. yüzyılda yelpazeler, gerek Avrupa gerek Çin ve Japonya’da yüksek sınıftan kadınların portrelerine de yansımıştır. Kıyafetlere iliştirilen ya da elde taşınan, değerli taş, kumaş ve madenlerden yapılmış ister katlanabilen ister sabit tüm yelpazeler yüksek sınıf göstergesiyken, zamanla katlanabilen yelpazeler ile sabit yelpazeler arasında sınıf farkı oluşmuştur. Yelpazelerin üzerini süsleyen resimlerde klasikler ve dini konular yer almıştır. Yelpazelerin mesaj verme özelliği önce İngiliz, İspanyol daha sonra da başka mahkemelerde mesaj verme amacıyla kullanılmıştır.

Geçmişten Günümüze Yelpaze Sergisi, 35 yıldır alanda faaliyet gösteren müzayede evi Artam Antik A.Ş.’nin, çeşit çeşit yelpazelerden, yelpazelerin eşlik ettiği çizim, kartpostal, yağlıboya tablolar ve dönemin Avrupası’nda popüler olan opera dürbünlerinden oluşan 150 parça eseri ile Sabancı Üniversitesi Sakıp Sabancı Müzesi’nde gerçekleştirildi.

Sergide 1720 ila 1900 yılları arasına tarihlenen ince bir işçilikle imal edilmiş, bazıları resimlerle süslenmiş yelpazelere, yine bir aksesuar olarak yelpazelerin resimlendiği çizim, kartpostallar ve yağlıboya tablolara, dönemin opera kültürüne ait altın, porselen ve mine zarif opera dürbünleri eşlik etmiştir. Sergide ayrıca Topkapı Sarayı Müzesi’nden gelen üç yelpaze de izleyici ile buluştu. Bunlardan biri XIX. yüzyıl Osmanlı dönemi Elmaslı Kağıt Yelpaze iken, diğeri yine XVIII. yüzyıl Osmanlı dönemi kaz tüyünden Altın ve Mücevherli Yelpaze’dir. Sergilenen yelpazeler, ait oldukları dönem ve üretildikleri bölgeye göre fildişi, sedef, kaplumbağa kabuğu, mika, sandal ağacı, devekuşu tüyü, kağıt, deri, gümüş, altın, kemik, boynuz, tekstil, dantel, selüloit ve bakalit gibi çeşitli malzemeler kullanılarak imal edilmiştir. Yuvarlak, katlanabilir, yaprak ya da bayrak gibi farklı modellerde, üzeri boyanmış, işlenmiş, telkâri, ajur gibi farklı ustalıklarla, kap ya da saplarına eklenen kalem, dürbün, saat ve ayna gibi aksesuarlarla bezenmişlerdir. Evlilik, yas, seyahat ya da anı yelpazesi gibi farklı amaçlara sahip yelpazeler de sergide yer aldı.