Gecikme ya da bilinen adıyla rötar, “Planlı bir etkinliğin planlanan zamanda gerçekleşmediğinde ortaya çıkan zaman aşımı” olarak tanımlanmaktadır. Gecikme, hava taşımacılığında sıklıkla kullanılan bir terim olmakla birlikte yolcuların bu konudaki deneyimleri, havayolları ve havalimanlarının üzerinde dikkatle durduğu hususların başında gelmektedir. Havacılıkta gecikme, yolculara vaat edilmiş planlanan kalkış zamanı ile uçağın park pozisyonuna geçtiği zaman arasındaki farkın hesaplanmasıyla elde edilmektedir. Havacılıkta kimi zaman gecikme ile birlikte anılan, buna karşılık daha dar bir kavram olan tehir ise önceden belirlenmiş zamanda hareket etmemenin bir sonucu olarak ortaya çıkan gecikmeyi ifade etmekte ve Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü’nün SHY-Yolcu yönetmeliğinde düzenlenmiştir. Gecikme ile kimi zaman bağlantılı uçuşlarda da karşılaşılabilmektedir. Bağlantı noktası olan havalimanında herhangi bir aksaklıktan kaynaklı bu gecikme türüne ise havacılıkta misconnection adı verilmektedir.

Her ne kadar istenmeyen bir durum olsa da gecikmeyi tetikleyen faktörlerin bilinmesi ve sınıflandırılması etkili ekonomik veya politik kararların alınmasında ve gerekli yasal önlemlere gidilmesinde önem arz etmektedir. Bu doğrultuda Avrupa Sivil Havacılık Konferansı (ECAC) gecikmeler için görüntüleme ve sebep belirleme sisteminin kurulmasına karar vermiştir. 1997 yılında faaliyete geçen bu sistemin yanı sıra Uluslararası Hava Taşımacılığı Birliği (IATA) tarafından gecikme sebeplerinin sınıflandırıldığı tablolar da kullanılabilmektedir. Bu tablolarda gecikmelerin sebepleri; havayolu, havalimanı, seyrüsefer, yönetim, hava durumu ve bir önceki sefer kaynaklı olmak üzere sınıflandırılmıştır. Gecikmeler sadece sebepleriyle değil ortaya çıkardığı sonuçlarla da havacılık işletmeleri ve yolcular için önemli bir operasyonel veridir. Havayolunda yaşanan gecikme; mürettebat, yakıt, hava aracı ve bakım maliyetlerini artırırken özellikle iş amaçlı yolcuların üretken olabileceği zamanlarını çalmakta ve diğer yolcularla birlikte ekonomik zararlara sebep olabilmektedir. Bu zararların karşılanması için yolculara uluslararası yasalar çerçevesinde birtakım haklar tanınmıştır. İlgili yasa ve yönetmeliklerde tazminat, geri ödeme ve güzergah değişikliği, bilgi alma, kanun yollarına başvuru hakları yolculara verilmiştir. Gecikmede süre itibariyle bir hakkın kazanılabilmesi için Türkiye’de rötarın en az iki saat sürmesi ve olağanüstü bir halin bulunmaması gerekmektedir.

Gecikme sadece havayollarına özgü bir kavram değildir. Yolcular da uçuşlarına geç kalabilmektedirler. Bu durumda yolcu gecikmesine bağlı sorunların ortadan kaldırılması amacıyla havayolu işletmeleri yolcuları önceden uyarmakta ve yurtiçi uçuşlarda kalkış zamanından bir saat önce dış hat uçuşlarında ise iki saat önce yolcuların havalimanında bulunmaları gerektiğini ifade etmektedirler. Uçağa kabul için gerekli check-in işlemlerinin ise yine gecikmelere mahal vermemek için iç hatlarda 45 dakika, dış hat uçuşlarında ise atmış dakika önceden yapılmış olması gerekmektedir. Bu süreler dolmadan biniş kartı alınmalı ve bagaj işlemlerinin yapılmış olması duyurulmaktadır.