İlkadım ilçesine bağlı Kale Mahallesi sınırları içindeki Mecidiye (eskiden Şüküroğlu) Caddesi’nde yer alan iki katlı taşınmaz, 1902 yılında Jean İonnis Mantika tarafından 509 metrekare alana alt katında dört adet mağaza yer alan bir otel (Mantika Palas Oteli) olarak inşa edilmiştir. Dokuzuncu Ordu müfettişi Mustafa Kemal Paşa ve silah arkadaşları 19. 05. 1919’da kurtuluş mücadelesini başlatmak için Samsun’a ilk kez geldiğinde o dönem kapalı olan ve Samsun Mutasarrıfı Ethem Bey tarafından donatılan bu binada konakladılar. Gazi ve eşi Latife Hanım Samsun’a ikinci gelişlerinde (20-24. 09. 1924) ise günümüzde belediye konservatuarı olarak kullanılan Şahinzade Remzi Bey’in evinde misafir oldular. 12. 06. 1926 tarihinde ise dönemin Samsun valisi Fahri Bey başkanlığında bir heyet İstanbul’a giderek, kaldığı bu binanın anahtarını Samsun halkı adına, 19. 05. 1919’da Samsun’a çıkışının anısına Gazi Mustafa Kemal Paşa’ya teslim etti. Bina, tapuya Mustafa Kemal Atatürk adına kaydedildi ve Atatürk Samsun’a üçüncü (16-18 Eylül 1928) ve dördüncü (22-26 Kasım 1930) gelişlerinde bu taşınmazda kaldı. Mustafa Kemal Atatürk’ün vefatının ardından vasiyetleri üzere kız kardeşleri Makbule (Boysan) Hanım’a intikal eden bina, bir süre CHP binası olarak kullanıldı. 13. 09. 1939 tarihinde 19 Mayıs Halk Müzesi yapılmak üzere Samsun Belediyesi tarafından bedel ödenip kamulaştırıldı. 05. 10. 1940 tarihinde ziyarete açıldı. Bu tarihten itibaren binanın üst katı müzeye dönüştürüldü, giriş katı ise bir dönem Atatürk Halk Kütüphanesi ve sonraları ise Samsun Oda Tiyatrosu olarak kullanıldı. Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Yüksek Kurulu’nun 08.03.1985 tarih ve 789 sayılı kararı ile korunması gerekli kültür varlığı olarak tescil edildi.

1995 yılında ukdesi Samsun Belediyesi’nden Kültür Bakanlığı’na devredilen müze, restore edilerek 08.11.1998 yılında tekrar ziyarete açıldı. 2006 yılında bir restorasyon daha yapılarak, Ankara Anıtkabir Müzesi’nden getirtilerek Samsun Atatürk Müzesinde sergilenen eserler de Gazi Müzesi'ne taşındı ve müzenin her iki katı kullanılarak, 22. 05. 2006 tarihinde tekrar ziyarete açıldı. Müzede 191 adet eser bulunuyor. Müzenin giriş katında Samsun’a ayak bastığı tütün iskelesinde Mustafa Kemal Paşa ve 18 silah arkadaşının resmedildiği kabartma, Bandırma Vapuru maketi ile Atatürk’ün kullandığı eşyalar, kıyafetler ve silahlar yer alıyor. Bu katta ayrıca Atatürk’ün 19. 05. 1919’da Samsun’a çıkışından Cumhuriyetin ilanına kadar geçen süreç kronolojik olarak resimlerle anlatılıyor. Müzenin üst katında ise Atatürk’ün 19. 05. 1919’da Bandırma Vapuru ile Samsun’a geldiği 18 silah arkadaşının fotoğrafları ve Prof. Dr. Yılmaz Büyükerşen tarafından yapılan, Mantika Palas’taki tarihi toplantının canlandırıldığı balmumu heykelleri bulunuyor. Üst katta yine Atatürk’e ait kişisel eşyalar ile oturma odası, ilk gelişlerinde belediyede oturduğu tarihi koltuğun bulunduğu çalışma odası, yatak odası ve banyosu yer alıyor. Atatürk’ün el yazısı ile Onuncu Yıl Nutku karalaması, İngiltere Büyükelçiliği’nin talebi üzerine düzenlenen Atatürk’ün 19. 05. 1881 tarihinde doğduğuna ait resmi belge, Bozkurt-Lotus davasını sembolize eden ve Atatürk’e hediye edilen tunç bozkurt heykeli ve Samsun halkı tarafından Atatürk’e armağan edilen tütün yapraklarından oluşan bir tablo da müzede sergilenen eserler arasındadır. Gazi Müzesi, Samsun ilinde bakanlığa bağlı üç müzeden biridir.