Garnitür
Gastronomi
Garnitürler tabakta yer alan merkez nitelikteki yemeğin yanında sunulan gıda maddeleridir. Garnitürler, merkez nitelikte yer alan yemeğin yanında onu tamamlayıcı nitelikte olduğundan dolayı mutlaka ana yemek maddesiyle uyumlu olmalıdır. Birçok yemek türünün olması sebebiyle birçok da garnitürün olduğu bilinmektedir. Söz konusu bu yiyecek grubu kendi içerisinde sınıflandırılmaktadır. Söz gelimi bu sınıflandırmada garnitürler pişme durumlarına göre sınıflandırıldığı gibi hamur işi, pirinç ve yeşillik şeklinde de tasnif edilmektedir. Bahsedilen bu gruplandırmanın yapılması yemeklere uyum sağlayacak gıda maddelerinin seçimi açısından oldukça önemlidir. Garnitürler yemeğin türüne göre hazırlandığı gibi yemeğin sosuyla uyumlu olacak şekilde hazırlanması gerekmektedir.
Garnitürlere verilecek birçok örnek vardır. Patates, kroket, havuç, kızartma, püre, kabak vb. garnitür çeşitlerine ek olarak sauerkraut ve gundruk olarak adlandırılan garnitürlere rastlamak mümkündür. Bu ve bunun gibi garnitürler tek başına işlem gördükten sonra uyum sağlayacağı yemek grubuna göre servis edilmektedir. Fermente olarak hazırlanan sauerkraut (lahana turşusu) sosis ve et niteliğindeki yemeklerin yanında sunulmaktadır. Ayrıca gundruk olarak bilinen garnitür türü ise sebze yapraklarının ezilerek fermantasyona bırakılmasıyla elde edilmektedir.
Garnitürleri basit bir şekilde tek bir malzeme ile ifade etmek mümkündür. Belirgin özelliğe sahip bu çeşit garnitürler kısık ateşte işlem görmüş ya da sote edilmiş şekilde tereyağı ve kremaya bulanmış şekilde sunulmaktadır. Diğer taraftan karışık nitelikteki garnitürler ise farklı biçimlerde olduğu gibi mantarlar, taze olan sebzeler ve arpacık soğanların oluşturduğu bütünle açıklanabilmektedir. Mire-poix şeklinde doğranan malzemelerle birlikte yahni vb. türdeki yiyeceklerin içerisine ilave edilmesiyle tamamlayıcılığını sürdürmektedir.
Garnitürler yemeklerin yanında yardımcı yiyecek olarak sunulması amacını taşıdıkları gibi aynı türden yiyeceklerin farklı sunum tarzlarıyla da servis edilmesine olanak sağlamaktadırlar. Bahsedilen bu garnitürler ilk olarak önde gelen şefler (Lauipiere, Choron) tarafından üretilenler, tarih sahnesinde adına adanan kişiler (Du Barry, Talleyrand) ve yiyeceğinin elde edildiği topraklarla (Perigueux, Bordelaise) anılan durumlarıyla varlıklarını sürdürmektedirler. İyi yemek uyumunun sağlanması gerektiği için garnitür çeşitleri menüde senfoni uyumu eşliğinde kendine yer bulmalıdır.
Referanslar
Joel R. (2005). Larousse Gastronomique. Fransa: Octobus; Karaçıl, M. Ş. ve Tek, N. A. (2013). Dünyada Üretilen Fermente Ürünler: Tarihsel Süreç ve Sağlık İle İlişkileri, Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 27(2): 163-173; Niksic, M., Niebuhr, S. E., Dickson, J. S., Mendonca, A. F., Koziczkowski, J. J. ve Ellingson, J. L. (2005). Survival of Listeria Monocytogenes and Escherichia Coli During Sauerkraut Fermentation, J Food Prot, 68(7): 1367-74; Sökmen, A. (2014). Yiyecek İçecek Hizmetleri Yönetimi ve İşletmeciliği. Ankara: Detay Yayıncılık; Tamang, J. P. ve Samuel, D. (2010). Dietary Cultures and Antiquity of Fermented Foods and Beverages. İçinde; J. P. Tamang ve K. Kailasapathy (Editörler) Fermented Foods and Beverages of the World. New York: CRC Press.