Feshane Uluslararası Fuar Kongre ve Kültür Merkezi
Etkinlik Fuar Kongre
(İstanbul, 2012 - )
-
2020
Nizam-ı Cedid’den ilham alan ve II. Mahmut’un yeniçerileri kaldırması ile resmîleşen Feshane; Osmanlı modernizasyonunu sosyal, politik, askerî ve ticari yönden destekleyen bir kurumdur. Fes üretimi amacıyla 1833 yılında kurulan, bunun yanı sıra aba ve halı gibi üretimlerinin de gerçekleştirildiği Feshane, 1894 ve 1916 yılları arasında genişletilerek yenilendi. 1917 yılına gelindiğinde dokuma sanayiinde Türkiye’nin en büyük kuruluşu durumuna geldi. Kurum, 1921’e kadar Fes ve Melbusat-ı Askeriye adını taşır. Askeri idareden Sanayi Maadin Bankası’na devredildiği tarih olan 1925’te Feshane Mensucat TAŞ tarafından işletildi. 1937 yılında ise Sümerbank’a devredilerek Sümerbank Defterdar Mensucat Fabrikası adını aldı. Çeşitli engellere rağmen kuruluşundan itibaren 1986 yılına kadar faaliyet gösteren ve en eski Osmanlı fabrikalarından biri olan Feshane’nin büyük bir bölümü bu tarihte İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından Haliç ve çevresinin açılması kapsamında restore edildi. Bu ifadelerden de anlaşılacağı üzere Feshane, bir kültür merkezi olarak inşa edilmemesine rağmen, orada yapılan restorasyonlar sayesinde bugün yüzlerce insana bu anlamda hizmet sağlayabilecek potansiyele ulaşmıştır. Bugün kültür merkezi olarak kullanılan Feshane’nin dokuma atölyesi binası, prefabrik olarak inşa edilen ilk sanayi yapılarından biri olması nedeniyle muhafaza ediliyor. Ayrıca İstanbul, 1 Numaralı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu tarafından 15.01.1977 gün ve 9591 sayılı karar ile Korunması Gerekli Kültür Varlığı olarak tescil edildi. Günümüzde (2020) Beltur A.Ş. tarafından Feshane Uluslararası Fuar Kongre ve Kültür Merkezi adıyla işletilen merkez; II. Mahmut Salonu (4000 metrekare), Haliç Salonu (1800 metrekare), Küçük Bedesten Salonu (600 metrekare) ve Sadabad Salonu (330 metrekare) ile toplam dört salon ve restorandan (200 metrekare) oluşan fuar alanına sahiptir. İstanbul’da Haliç’in kıyısında bulunan ve Türkiye’de kısıtlı sayıda endüstriyel kültür mirası örnekleri arasında bulunan Feshane; bugün fuar, organizasyon, toplantı, seminer, konser, gala, davet, sergi ve kültür etkinlikleri yapılabilen bir uluslararası fuar ve kongre merkezi olarak faaliyetlerine devam etmektedir. Haliç denizine açılan özel bir iskele alanı bulunan Feshane, yeşil alanlarla desteklenmiş tarihi yapısıyla Haliç kıyılarına farklı bir görünüm kazandırmaktadır.
Referanslar
https://mekan360.com/sanaltur_feshane-uluslararasi-fuar-kongre-ve-kultur merkezi_2796.html, (Erişim tarihi: 20.01.2020); Kurt, M., Kuzucu, K., Çakır, B. ve Demir, K. (2016). 19. Yüzyılda Osmanlı Sanayileşmesi Sürecinde Kurulan Devlet Fabrikaları: Bir Envanter Çalışması, OTAM, Ankara Üniversitesi Osmanlı Tarihi Araştırma Merkezi Dergisi, 40: 245-77; Çağlayan, M. (2015). Osmanlıdan Günümüze Bir Endüstri Mirası: Feshane. Sosyal Bilimler Genç Akademisyenler Sempozyumu I. Mardin; Köksal, T. G. ve Ahunbay, Z. (2010). İstanbul’daki Endüstri Mirası için KorumaYeniden Kullanım Önerileri, İTÜ Dergisi/a, Mimarlık, Planlama, Tasarım, 5(2): 125-138; Gürsoy, C. (2019). İşlevini Yitirmiş Bir Sanayi Devrimi Dönemi Fabrikası “Feshane” Yapısının Endüstri Mirası Olarak Değerlendirilmesi için Öneriler (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi.
Ayrıntılı bilgi için bakınız
Dölen, E. (1994). Feshane. İçinde; Dünden Bugüne İstanbul Ansiklopedisi, Cilt- 3. İstanbul: Kültür Bakanlığı ve Tarih Vakfı Yayınları; https://islamansiklopedisi.org.tr/feshane, (Erişim tarihi: 20.01.2020).