Farrère, Claude

Kişi Yazar

(1876 –1957)

Gerçek adı Charles Frederick Bargone olan ve Claude Farrère olarak bilinen Fransız yazar 27. 04. 1876 tarihinde Lyon’da doğdu ve 21. 06. 1957’te Paris’te öldü. Babasının bir deniz albayı olmasından dolayı kendisini de 1894’te Deniz Akademisi’nde buldu, ilerleyen yıllarda teğmenliğe ve ardından da kaptanlığa terfi etmesine rağmen, 1918 yılında yazar olabilmek için ordudan istifa etti. Sık sık Türkiye’ye gerçekleştirdiği seyahatlerinden dolayı, yazarın Türk kültür ve tarihine olan merakı arttı. Yazar, Kurtuluş Savaşı zamanında, Türkiye’ye cephe alan kendi ülkesi Fransa’ya karşı Türkiye’yi destekleyen yazılar yazdı ve söyleşilerde bulundu. Hatta yazar Türkiye’ye o kadar hayrandır ki, Turgut Özakman’ın Şu Çılgın Türkler adlı romanında da yazarın adı geçmektedir. Türklere olan hayranlığı ve sevgisinden dolayı da Kurtuluş Savaşı sürecinde Ulu Önder Mustafa Kemal Atatürk’e olan hayranlığını yayımladığı eserlerde dile getirmiştir. Yazarın, Türk kültürüne olan hayranlığı karşılıksız kalmadı, adı İstanbul Sultanahmet’te bir sokağa adının Türkçe okunuşuyla (Klod Farer Caddesi) verildi.

Yazarın, Batı’nın aksine Türk kültürüne olan hayranlığının sonucunda, Türklere karşı duyulan sempatinin artmasını sağladığı eserler bulunmaktadır. Bu konuda ele aldığı Claude Farrere’den Bir Türk Romanı: Katil Kim? adlı eser geçmişte çok az rastlanan Türk hayranlığıyla yoğrulmuş bir eserdir. Eser özünde bir gerilim romanı olmasına rağmen, yazarın Türkleri neden sevdiğini, kısa anılar ve ispatlarla dile getirmektedir. Hem eğlendirici hem de düşündürücü anı-hikayelerine bolca yer veren yazar, Türklerin XX. yüzyıl başlarındaki sesi oldu ve Türklere karşı olan bu sempatisini Batı’ya nasıl izah ettiğini ortaya koydu. Romanda, eski İstanbul hakkında bilgiler verirken aynı zamanda tek taraflı olan bir aşkın hikayesini anlatmaktadır. Kitabın tanıtım bülteninde de vurgulandığı gibi “Askerî ataşelerin ve casusların birbirinden ayırt edilemediği, yabancı diplomatların da padişahın hizmetindeki yüksek görevlilerin de aynı konuma sahip olduğu, Pera’nın Avrupalılaşmış azınlıklarıyla” Müslümanların birlikte yaşadığı bir şehirde geçmektedir. Bahsi geçen eser, ispatlarla anlatılan anılardan oluştuğu için sadece sosyal olarak değil aynı zamanda da o zamanki politik sürece de ışık tutmaktadır ve eserin bu yüzden sadece edebi değil aynı zamanda da tarihi öneme sahip olduğu söylenebilir. Bu eser Türkiye’de ilk defa 2013 yılında Claude Farrere’den Bir Türk Romanı: Katil Kim? adıyla Gise Durero-Köseoğlu tarafından Fransızca’da ele alınıp, Aysen Altınel tarafından çevirisi yapılarak yayımlandı.

Yararlanılan Kaynaklar

Farrère, C. (2013). Claude Farrèreden Bir Türk Romanı: Katil Kim? (Çev. A. Altınel). İstanbul: GiTa Yayınları; Farrère, C. (1948). L Homme qui Assassina Roman. Paris: Flammarion Yayınları; Saygı, T. (2014). Milli Mücadele’de Atatürk ile Claude Farrere’in İzmit’i Ziyareti, Yalova Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7: 79-92.