Erzurum Sosyal Yapı Analizi Raporu, Erzurum’un sosyal yapısını çeşitli boyutlarıyla ele alarak detaylı bir analiz sunmaktadır. Raporda demografi, eğitim, sağlık, aile yapısı, güvenlik ve adalet, işgücü ve istihdam, sosyal güvenlik, gelir dağılımı ve fırsat eşitliği, konut, yoksulluk, sosyal yardımlar, sosyal hizmetler, sivil toplum ve sosyal hareketler, kültür gibi çeşitli başlıklar altında Erzurum'un mevcut durumu, eğilimleri ve çözüm önerileri değerlendirilmektedir.

Erzurum’un nüfusu 2014 yılı Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) verilerine göre 763.320 kişidir ve TRA1 Düzey 2 Bölgesi’nin yüzde 71,5’ini oluşturmaktadır. Erzurum, yüzölçümü bakımından bölgenin en büyük ili olmasına rağmen, Türkiye genelinde düşük nüfus yoğunluklu iller arasında yer almaktadır. Kent nüfusunun hızla artmasıyla birlikte kırsal nüfus oranı yüzde 40,20’ye düşmüş ve il genelinde nüfus azalma eğilimi göstermektedir. Kentli nüfusun artışı, kırsal nüfustaki düşüşle dengelenmiştir.

Eğitim alanında, Erzurum’da okuryazarlık oranı yüzde 93,1’dir ve kadınlarda bu oran yüzde 88,4’e düşmektedir. Okul öncesi eğitimde okullaşma oranı yüzde 41,94, ilköğretimde yüzde 97,2 ve ortaöğretimde yüzde 68,1 olarak gerçekleşmiştir. Özellikle kız çocuklarının ortaöğretimde okullaşma oranı ülke ortalamasının altındadır. Üniversite kenti olan Erzurum’da yükseköğretim programlarına yerleştirme oranı yüzde 27,4’tür ve eğitim altyapısının güçlendirilmesi gerektiği vurgulanmaktadır.

Sağlık alanında, Erzurum’da sağlık hizmetleri ve personel sayısı yeterli düzeyde olup, 2014 verilerine göre ilde 2000-2013 yılları arasında sağlık personeli sayısında önemli bir artış gözlenmiştir. Ancak, yaşam süresi ve bebek ölüm oranları gibi bazı sağlık göstergeleri ülke ortalamasının altında kalmaktadır. Aile hekimliği uygulamaları yaygınlaşmış olup, temel sağlık bileşenlerine erişim arttırılmıştır.

Aile yapısı ve sosyal güvenlik açısından, Erzurum’da ortalama hane halkı büyüklüğü 4,7 olup, kır-kent nüfus değişimi göz önüne alındığında kentleşmenin etkisiyle kırsal nüfusun azalması ve kentli nüfusun artması dikkat çekmektedir. Göç olgusu, Erzurum’un en önemli sorunlarından biridir ve özellikle genç nüfusun büyük şehirlere göç etmesiyle, ilde yaşlı bağımlılık oranı yükselmiştir.

İşgücü ve istihdam konusunda, Erzurum’da işsizlik oranı yüksek olup, özellikle genç işsizliği önemli bir sorun teşkil etmektedir. İstihdamın artırılması ve iş gücü piyasasının güçlendirilmesi amacıyla çeşitli öneriler sunulmuştur. Tarım, hayvancılık ve turizm sektörleri, istihdam olanaklarının geliştirilmesi gereken alanlar arasında yer almaktadır.

Erzurum’da sosyal yardımlar ve sosyal hizmetler alanında çeşitli çalışmalar yürütülmektedir. Sosyal yardımların etkin dağılımı ve ihtiyaç sahiplerine ulaşılması hedeflenmektedir. Özellikle engelli bireyler, yaşlılar ve kadınlar için sosyal hizmetlerin yaygınlaştırılması önem arz etmektedir.

Kültür ve sivil toplum açısından, Erzurum’da kültürel faaliyetlerin artırılması ve sivil toplum kuruluşlarının desteklenmesi gerektiği vurgulanmaktadır. Kültürel mirasın korunması, turizm potansiyelinin değerlendirilmesi ve yerel halkın kültürel etkinliklere katılımının teşvik edilmesi önemlidir.

Sonuç olarak, Erzurum Sosyal Yapı Analizi Raporu, ilin sosyal yapısını çeşitli boyutlarıyla ele alarak mevcut durumun analizini sunmakta ve çözüm önerileri geliştirmektedir. Nüfusun gençleştirilmesi, eğitim ve sağlık hizmetlerinin iyileştirilmesi, istihdam olanaklarının artırılması ve sosyal hizmetlerin yaygınlaştırılması gibi alanlarda yapılacak çalışmalar, Erzurum’un sosyal yapısının güçlendirilmesine katkı sağlayacaktır. Bu rapor, T.C. Kuzeydoğu Anadolu Kalkınma Ajansı (KUDAKA) tarafından hazırlanmıştır.