Elektonik Ağızdan Ağıza İletişim

Kavram Üretim Yönetimi ve Pazarlama

Robert C. Brooks tarafından 1957 yılında literatüre kazandırılan ve tüketiciler arasındaki iletişim olarak tanımlanan ağızdan ağıza iletişim (WOM: Word-of-Mouth) günümüzde İnternet sayesinde farklı bir anlam kazandı. Dijital teknolojilerin yaygınlaşması ile birlikte tüketiciler, tükettikleri mal veya hizmet ile ilgili görüşlerini internet ortamında paylaşmaktadırlar. Ağızdan ağıza iletişimin farklı perspektiflerden pek çok tanımı yapıldı. Bir tanıma göre potansiyel, mevcut veya eski müşterilerin bir ürün veya firma hakkında internet aracılığıyla olumlu veya olumsuz bildirimde bulunmasıdır. Bir başka tanıma göre İnternet ortamında müşteriler arasındaki resmi olmayan (informal) iletişimdir. Yaygın olarak kullanılan bir başka tanıma göre ise dijital araçları kullanan ve öncelikli olarak diğer tüketicilere yönelik, yine tüketiciler tarafından üretilen, tüketimle ilişkili iletişimdir. Bu iletişimin en önemli özelliği dinamik ve devam eden bir bilgi değişim süreci olmasıdır. Yapılan bu tanımlamalara göre internet ortamında mal veya hizmetlere ilişkin yazılan ile blog veya sosyal ağ platformlarında tüketimle alakalı olarak oluşturulan içerikler (yazı, fotoğraf veya video) ağızdan ağıza iletişim içerisinde ele alınmaktadır.

Ağızdan ağıza iletişim satın alma karar sürecini etkileyen önemli faktörlerden biridir. Satın alma öncesi bilgi arayışında olan tüketiciler için faydalı bir bilgi kaynağı olarak görülmekte ve firmalar tarafından sunulan bilgiden daha doğru ve güvenilir olduğu ifade edilmektedir. Özellikle turistik ürün gibi soyut ve satın alma öncesi deneme imkânı olmayan ürünler için ağızdan ağıza iletişim aracılığıyla elde edilecek bilgi çok kıymetli olmaktadır. Örneğin ilk defa bir destinasyona seyahat edecek kişi, seyahat planlama öncesi ve esnasında, gerçek tüketiciler tarafından yazılmış içerikleri ciddi şekilde incelemektedir. Seyahate çıkmayı planlayan bireylerin yüzde 77’si her zaman veya genellikle bu içerikleri okuyarak satın alma kararı verdiklerini ifade etmektedir. Ayrıca bu içerikleri okuyan tatil planlayıcıları kararlarını daha güvenle aldıklarını, riskleri azalttıklarını, belirsizlikleri yok ettiklerini, verimli bir tatil planı oluşturduklarını ve gitmek istedikleri yerle ilgili zihinlerinde canlı imajlar oluşturarak yerle ilgili fikirler edindiklerini belirtmektedirler.

Referanslar

Amatulli, C., de Angelis, M., and Stoppani, A. (2019). Analyzing Online Reviews on Hospitality: Data-Driven Opportunities and Predicting the Sharing of Negative Emotional Content, Current Issues in Tourism, 22(15): 1904-1917; Mariani, M. M., Borghi, M., and Gretzel, U. (2019). Online Reviews: Difference by Submission Device, Tourism Management, 70: 295-298; Rosario, A. B., de Valck, K., and Sotgiu, F. (2020). Conceptualizing the Electronic Word-of-Mouth Process: What We Know and Need to Know about eWOM Creation, Exposure, and Evaluation, Journal of the Academy of Marketing Science, 48: 422-448; Sun, Q., Niu, J., Yao, Z., and Yan, H. (2019). Exploring eWOM in Online Customer Reviews: Sentiment Analysis at a Fine-Grained Level, Engineering Applications of Artificial Intelligence, 81: 68-78.

Ayrıntılı bilgi için bakınız

Ismagilova, E., Dwivedi, Y. K., Slade, E., and Williams, M. D. (2017). Electronic Word of Mouth (eWOM) in the Marketing Context: A State of the Art Analysis and Future Directions. Springer: Cham, Switzerland.