Dekantasyon

Gastronomi Kavram

Sıvı dibine çökelmiş bir katı faz olduğunda üstteki sıvı fazın başka bir ortama aktarılması işlemini tanımlayan bir terimdir. Şarap teknolojisinde ise, dekantasyon şarabın açıldıktan sonra havalandırılmasını ya da tortu üzerinde bekleyen şarapların tortudan ayrılma işlemini tanımlar.

Her şarapta dekantasyon işlemi gerekli değildir. Özellikle yıllanmış, gövdeli şaraplarda gerek oluşan tortudan ayırmak gerekse yıllanma sürecindeki biyokimyasal süreçler nedeniyle meydana gelen istenmeyen kokuların uzaklaştırılmasında dekantasyon elzemdir. Ayrıca damakta ya da burunda kapalı olarak tanımlanan genç ya da yıllanmış şarapların havalandırılması sırasında oksijen ile karşılaşması aromaların tüketici algısını arttıracak şekilde serbest forma geçmesini sağlar. Dekantasyon uygulaması ile şarabın lezzeti ve tekstürü iyileştirilmiş olur.

Karbondioksit ve hidrojen sülfür, şarapta istenmeyen kokuya neden olan bileşiklerdir. Karbondioksit, kırmızı sek şarapların çoğunlukla şarap hatası olarak algılanacak şekilde daha tanenli gibi hissedilmesine neden olur. Hidrojen sülfürlü şaraplar ise baskın çürük yumurta kokusu ile aromatik yapıları zayıflamış olarak değerlendirilirler. Her iki istenilmeyen durum da dekantasyon ile giderilebilir.

Dekantasyon, şarabın şişeden karaf adı verilen dar ağızlı, geniş tabanlı şarap servis sürahilerine yavaş şekilde aktarılması ve geniş tabanda yüzey alanı genişletilerek ihtiyaç duyulan sürede oksijenle havalanması şeklinde gerçekleştirilir. Dekantasyon süresi genellikle 15-60 dakika aralığındadır ancak şarabın durumuna göre bu süre farklılık gösterebilir. Dekantasyon sürecinde karıştırma ve çalkalama oksijen ile teması arttıracağı için işlemin etkinliğini arttırır.

Dekantasyon uygulaması, ayrıca dekantör adı verilen özel ekipmanlar ile de gerçekleştirilebilmektedir. Dekantör birçok küçük tribün tarzı çarktan şarabın geçirilmesi yolu ile daha kısa sürede şarabın havalandırılmasını sağlar. Bir tur dekantör aktarımı yaklaşık 15 dakikalık havalandırma ile eşdeğer olarak değerlendirilir.

Referanslar

Aktan, N. ve Kalkan, H. (2000). Şarap Teknolojisi. Ankara: Kavaklıdere Eğitim Yayınları; Güven, S. (2008). Şarap Üretimi ve Kalite Kontrolü. Çanakkale: Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları; Jordan, S. ve Johnson, L. L. (2006). The Art of Decanting: Bringing Wine to Life. Kaliforniya, ABD: Chronicle Books.