Çıpa Plaketi
Kamu Kurumu Ulaştırma İşletmeciliği Kültür ve Turizm Bakanlığı Denizyolu Yolcu Taşımacılığı
Türkiye’de yat limanı işletmeciliği ve yat turizminin gelişmesi için yat limanları, 1983 yılında çıkarılan Yat Turizmi Yönetmeliği’ne göre sınıflandırılmaktadır. Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından çevre bilincinin oluşturulması ve çevre korumasına katkı sağlanması amacıyla 1993 yılından itibaren çevre dostu kuruluş belgesi ve plaketi verildi. Bu kapsamda yat limanlarına Çıpa Plaketi verilmektedir. 2008 yılında bu program sona erdi. Daha sonra marinaların hizmet kalitesini artırmak amacıyla 24.07.2009 tarihinde Resmî Gazete’de yayımlanan 5561 sayılı Deniz Turizmi Yönetmeliği kapsamında uluslararası yatçılık anlayışı ile çıpa plaketi etiketlemesi yapıldı. Deniz Turizmi Yönetmeliği’nin dokuzuncu maddesinin birinci fıkrasında yat limanları tanımlandı. İkinci ve üçüncü fıkralarında da çıpa kriterleri belirtilmiştir. Bu yönetmeliğe göre bir marinanın en az üç çıpalı olması hedeflenmiştir. Deniz Turizmi Yönetmeliği’nin beşinci maddesinin üçüncü bendinde dört ve beş çıpalı yat limanlarında bağlama kapasitesinin yüzde 30’u oranında konaklama tesisi yapılabileceği belirtilmektedir.
Yönetmeliğe göre yat limanları üç çıpalı, dört çıpalı ve beş çıpalı yat limanı olarak üçe ayrılmaktadır. Üç çıpalı yat limanı; altıncı ve yedinci maddelerde yer alan niteliklerin yanı sıra satış üniteleri, kadın ve erkek yatçılar için bağlama kapasitesinin en az yüzde 5’i oranında duş ve tuvalet, çamaşır ve bulaşık yıkama yerleri, yatçılar için sosyal tesis, bedensel engelliler için tuvalet ve özel düzenlemeleri de barındırır. Dört çıpalı yat limanının, üç çıpalı yat limanı özelliklerinin yanı sıra lokanta veya kafeterya, kadın ve erkek yatçılar için bağlama kapasitesinin en az yüzde 10’u oranında duş ve tuvalet, kuru temizleme merkezi, yat çekek alanı ve vinç sistemleri, bakım onarım hizmeti, yatçı eşya deposu, bağlama kapasitesinin en az yüzde 20’si kadar otopark, tenis kortu, yüzme havuzu veya plaj yeri, aletli jimnastik, masaj, sauna, hamam imkânlarının sağlandığı üniteleri de barındırması gerekir. Beş çıpalı yat limanının, dört çıpalı yat limanı için aranan şartların yanı sıra helikopter pisti, banka hizmetleri, revir, sergi, konser, eğlence merkezleri, toplantı salonu, en az iki tenis kortu, bağlama kapasitesinin en az yüzde 30’u oranında otopark bulundurması gerekir.
Referanslar
Deniz Turizmi Yönetmeliği. (2009). 24.07.2009 tarihli ve 27298 sayılı Resmî Gazete; Kızılırmak, İ. (2011). Dünyada ve Türkiye’deki Turizm İşletmelerinde Çevre Korumaya Yönelik Uygulamalar: Amacı ve Önemi, Sosyal Bilimler Dergisi, 2: 1-12. Sevinç, F. ve Güzel, T. (2016). Competitive Strategies in Marina Enterprises: Implementations in Turkey, Journal of Travel and Hospitality Management, 13 (1): 60-76.