Çekek Yeri
Ulaştırma İşletmeciliği Denizyolu Yolcu Taşımacılığı
-
2019
04.08.1983 tarihli Yat Turizmi Yönetmeliği'nde yat limanları; ana yat limanı, yanaşma yeri ve yat çekek yeri olarak tasnif edilmiştir. Bu yönetmelik doğrultusunda bu tesislerin taşıması gereken hususlar, teknik ve fiziki özellikleri belirlenmiştir. Yat Turizmi Yönetmeliği’ne dayandırılarak Deniz Turizmi Yönetmeliği hazırlanıp 24.07.2009 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Deniz Turizmi Yönetmeli'ğinde çekek yerleri aşağıdaki şekliyle tanımlandı.
Yat çekek yeri: Yatlara, güvenli bir şekilde karaya çekme, bakım ve onarım hizmetleri ile denize indirme hizmetleri sunan deniz turizmi tesisleridir. Daha lokal olarak işletmecilik yapılan ve bölgedeki deniz turizmi araçlarını ihtiyaçlarını karşılayan aynı zamanda yeni inşa ve refit işlemlerinin yapıldığı tesislerdir.
Çekek yerleri önemli bir ihtiyacı karşılayarak turizmde faaliyet gösteren yatlar ve günlük tur teknelerinin ihtiyaçlarını karşılamada kilit rol oynar. Küçük ölçekli işletmelerin mevcut kazanç ve bütçeleri tam donanımlı marinalarda kışlama ve bağlama hizmeti almak için yeterli değildir. Çekek yerlerinde önemli yat restorasyon işlerine imza atılmasının yanı sıra yat imalatı yapılarak Türkiye ihracatına önemli katkılar sunulmaktadır. Guletin bir dünya markası olması çekek yerlerinde imalat edilen ahşap yatlarımız ile gerçekleşmektedir.
Marinaların kışlama yerleri de çekek yeri olarak ifade edilmektedir. Bu çekek yerleri yatların marinalarda karadaki bakım alanlarıdır. Bu alanlarda imalat refit işlemleri yapılmamaktadır. Bu yönüyle farklılık arz etmesine karşın yatlara bazı benzer hizmetler verilmektedir. Tekne bakım–onarım tersaneleri olarak da adlandırıldığına rastlanılan çekek yerleri, az sayıda çalışandan oluşan bir işgücü yapılanmasıyla, emek yoğun hizmetin sunulduğu küçük ölçekli endüstri birimleridir. Kıyı ve deniz turizminin yoğun olduğu bölgelerimizde yer alan çekek yerleri sahipleri KOBİ niteliğinde olan işletmelerdir. Zaman içinde geliştirilerek marinaya dönüştürülen çekek yerleri de mevcuttur. Çevre etkileri ve ülke ekonomisi dikkate alınarak dengeli sürdürülebilir şekilde planlanması gereken kıyı tesislerdir. Dışsal ekonomiler ve istihdam yaratmaktadırlar. Deniz turizminin olduğu bölgelerimizde bölge ekonomisi için oldukça önemlidir. Ülke ekonomisi için dış ticaret dengesinin sağlanmasında, yat imalat, bakım, onarım gibi hizmet kalemleri ile ciddi katkılar sunmaktadırlar.
Referanslar
Deniz Turizmi Yönetmeliği (2009). www.teftis.kulturturizm.gov.tr/TR-14610/deniz-turizmi-yonetmeligi.html, (Erişim tarihi: 14.05.2019); Yercan, F. ve Gökdeniz N. (2004). Çekek Yerlerinin Sınıflandırılması İçin Geliştirilmiş Bir Model ve Ege Kıyılarındaki Tesislere Uygulanması. Gemi Mühendisliği ve Sanayimiz Sempozyumu, 24-25. 12. 2004.
Ayrıntılı bilgi için bakınız
Muslu, A. (2015). Türkiye’de Deniz Turizminde Ürün Farklılaştırması ve Kalite Yönetimi (Yayımlanmamış doktora tezi). İstanbul: İstanbul Üniversitesi Deniz Bilimleri ve İşletmeciliği Enstitüsü.