Büyükada Con (John)

Doğal ve Kültürel Miras Bina

İstanbul’un Büyükada Kasabası’nda yer alan köşk.

İstanbul'un Adalar ilçesinde Büyükada Nizam Mahallesi'ne bağlı Çankaya Caddesi üzerinde 68 numaralı yapı adasında 2010 metrekarelik alan içinde yer almaktadır. Köşkü yaptıranın gerçek ismi Trasiyolos Yannaros’dur. Trasiyolos, 1880 yılında Midilli’de doğdu. Aile kökleri Venedik’e kadar uzanmaktadır. Köşkün mimarı Achileus Policis’dır. Achileus, dönemin mimari motiflerini, özelliklerini, seçmeci dış süslemelerini kullanmıştır. Köşkün etrafı ahşap sütunlu balkonlarla donatılmıştır. Çatı kuleleri ve ahşap süslemeleri göz alıcıdır. Bahçesinde nitelikli heykeller yer almaktadır. Trasiyolos, İdare-i Mahsusa ile Kadıköy - Adalar arasında vapur seferlerini ilk olarak başlatmıştır. O dönemde bu şirketin üç vapuru bulunuyordu. Bunlar Bağdat, Basra ve İhsan’ dı. Trasiyolos, Bursa’da vefat etti. Trasiyolos yani diğer adıyla Con Paşanın mezarı, Şişli Rum Mezarlığındadır. Trasiyolos’un vefatı sonrasında köşk eşine ve çocuklarına kalmıştır. Osman Niyazi Paşa, Con Paşa’nın kızı ile evliydi ve Osmanlı Devleti’nin Berlin Büyükelçisi’ydi. Birinci Dünya Savaşı başladığında Trasiyolos Almanya’da çocukları ise Avusturya’daydı. Ancak Birinci Dünya Savaşı’ndan sonra bir daha bu aileden haber alınamamıştır. Maliye Bakanlığı, bir süre sonra köşke el koyup satışa çıkarmıştır. Köşk sırasıyla, Emanuel Karasu, Hristo Draganis, Dr. Michal Kuromenos, Ahmet Borovalı ve Müzehher Borovalı’ya intikal etmiştir.

Büyükada Con Paşa Köşkü’nün bahçesinde bir kış bahçesi, üç yuvarlak bahçe havuzu bulunmaktadır. Köşk toplam beş kuleden oluşmaktadır. Köşelerde birer, ana merkezde ve köşkün ön cephesinde bir ana kule vardır. Köşk zemin hariç toplam iki katlıdır. Bahçesinde ufak bir kulübeye sahiptir. Kulübenin dış desenleri köşkün desenleri ile aynıdır. Bahçeden köşke çıkışlarda merdivenlerin haricinde hafif meyilli rampa da vardır. Köşkün ana yüzün hemen altında ise bir mermer çeşme ve bu çeşmeyi destekleyen ve diğer havuzlardan ayrı ufak bir havuz da mevcuttur. Köşk’e güvenlik amacıyla yangın merdiveni ve doğal gaz hattı eklenmiştir.

Referanslar

http://www.tas-istanbul.com/portfolio-view/buyukada-con-pasa-kosku/, (Erişim tarihi: 30.07.2020); https://threader.app/thread/1118230707631947776, (Erişim tarihi: 30.07.2020); https://youtu.be/xZWT3JqxP7w, (Erişim tarihi: 30.07.2020).