1982 yılında Birleşik Krallık’ın Türkiye Büyükelçiliği'nde Alfred Sandison’ın girişimciliğiyle çeşitli insanlardan oluşan 30 kurucu üye tarafından ilk olarak Cercle a’Pera ismiyle Beyoğlu’nda kuruldu. İlk yıllarında Hotel d’Angleterre çatısı altındaki salonlarda faaliyet gösterdi. İstiklal Caddesi’ndeki binaya 1883 senesinde taşındı. Genel kurul toplantısının ardından Cercle d’Orient ismini aldı. Cercle d’Orient sosyal kulübünün amacı; üyelerine toplantı, oyun, kitap okuma ve yemek gibi çeşitli aktivitelerin gerçekleştirilebileceği bir mekân sunmaktı. Kulübün ilk olarak resmi dili Fransızcaydı. Cumhuriyetin ilanının ardından Ankara’nın başkent olmasıyla yabancı diplomatik temsilcilerinin ve hatta hemen hemen tüm üyelerin Ankara’ya taşınması sebebiyle Türk üye sayısı arttı. Türkçe, 1930 yılında derneğin resmi dilleri arasına eklendi. Dernekte; restoranlar, bar, kafelerin yanı sıra iskele, havuz, tenis kulübü, müze, sağlık kulübü bulunmaktadır. Günümüzde kulüp mezuniyet balosu, kuruluş yıl dönümleri, yılbaşı baloları, tanıtım, düğün vb. banket organizasyonlarına ev sahipliği yapmaktadır. 1950 yılından sonra kulübün yaz aylarında da kullanımı amacıyla Kadıköy Çiftehavuzlar’da bir arsa kiralandı. 1983 yılında yaşanan talihsiz bir yangın olayı sonrasında Beyoğlu binası kullanılmaz hâle geldi ve merkez bina Çiftehavuzlar oldu. Kulüp halen hizmet vermeye devam etmekte olup yaklaşık 8.000 üyesi bulunmaktadır. Kulübe şimdiye kadar 31 kişi başkanlık yaptı. 2017 yılından beri yeni başkanı Gündüz Kaptanoğlu’dur. Derneğin yönetimi bir başkan, başkan vekili, genel sekreter, muhasip üye, tesisler sorumlusu ve altı üyeden oluşmaktadır. Derneğe üye olmak isteyenler 15 kişilik balotaj kurulu, 11 kişilik disiplin kurulu, üç kişilik denetleme kurulu ve beş kişilik sicil kurulundan geçtikten sonra derneğe katılabilmektedirler. Büyük Kulüp’ün, 45 tane kardeş kulübü bulunmaktadır. Bu kulüplerin başlıca ülkeleri; Amerika Birleşik Devletleri, Almanya, Belçika, Kanada, İskoçya, İtalya, Avustralya, Bulgaristan, Malezya ve İngiltere’dir. Günümüzde üyelere özel İtalyanca, İngilizce, müziğin dili ve Ege dansları gibi belirli kurslar verilmektedir. Kulüp halen Çiftehavuzlar’da, Cemil Topuzlu Caddesi’nde hizmet vermeye devam etmektedir.

Ayrıca bkz.: İstanbul.

Yararlanılan kaynaklar: https://tr.m.wikipedia.org/wiki/Büyük_Kulüp, (Erişim tarihi: 02.12.2019); https://www.buyukkulup.org.tr, (Erişim tarihi: 02.12.2019); Koloğlu, O. (2005). Cercle d’Orient’dan Büyük Kulüp’e. İstanbul: Boyut Yayın Grubu.

Kübra TAŞKIRAN &