Atatürk Eğitim Müzesi

Müze Eğitim Müzesi

(Ankara, 1981 - )

Mektep Müzesi adıyla Milli Eğitim Bakanı Mustafa Necati zamanında Ankara Ulus’taki Bakanlık binasının alt kat salonlarında hizmete girdi (1926). Sonrasında, Atatürk’ün doğumunun 100. yılında Milli Eğitim Bakanı Hasan Sağlam tarafından 24. 11. 1981 tarihinde Ankara’nın Yenimahalle ilçesinde Atatürk Eğitim Müzesi adıyla yeniden hizmete açıldı. Müzede, Türk eğitim tarihini tanıtan belgeler, fotoğraflar ve eşyalar sergilenmektedir. Bünyesinde bir kütüphane de bulunduran müze, başöğretmen Atatürk adını taşıyan bir arşive ev sahipliği yapmaktadır.

İki kattan oluşan müzenin ilk katında Cumhuriyet’in ilk yıllarında derslerde kullanılan materyallerin örnekleri, kıyafetler ve çeşitli okullardan fotoğraflar sergilenmektedir. İlk girişinde Atatürk’ün meclis açılış konuşmaları, Nutuk ile Mustafa Kemal Atatürk’ün anlatıldığı Mustafa Kemal Eseri ve Memleketi, Atatürkçülük, Atatürk Bir Tahlil Denemesi, Atatürk ve Mehmetçik, Atatürk’ün Vasiyeti, Atatürk ve İnönü Başkanlığında Cumhuriyet Yılları adlı eserlerin orijinal basımları ile Mustafa Kemal Atatürk’ün çeşitli okullara gerçekleştirdiği gezilere dair fotoğraflarla birlikte sergilenmektedir. 1931 yılında Sadık Yöntem tarafından yapılan Ankara Gazi Lisesi tarafından kullanılan kabartma Türkiye haritası da bu bölümde sergilenmektedir.

İlk katta sunulan ortaokul ve liselere ait ders materyalleri arasında, biyoloji alanında doldurulmuş hayvanlar, iskelet, derslerde kullanılan cihazlar ile fizik alanında mekanik, sıcaklık ve ısı, optik, elektrik, elektrik ve magnetizma takımı, mekanik, titreşim ve ses, hidrostatik-sıvılar, hava bilgisi konularında kullanılan materyaller ve cihazlar görülmektedir. Bunlara ek olarak, laboratuvar araçlarından matematik ders araç gereçleri ile coğrafya alanından, yer küreleri ve güneş sistemi maketler bulunmaktadır. Müzik alanında ise metot kitapları, enstrümanlar ve metronom cam alanlarda sergilenmektedir. İlk katın orta alanındaki cam bölmelerde yine çeşitli ders kitaplarıyla dönemin forma ve önlükleriyle müfredat içeriklerine örnek teşkil etmesi açısından çeşitli lise ve ortaokullara ait fotoğraflar, okul formaları, önlükleriyle izci kıyafetleri ve müfredat ayrıntıları sergilenmektedir.

Orta cam bölümde ortaokul ve liselere ait hendese, coğrafya, hisab, tarih, vatandaşlık, yabancı dil, sosyoloji, matematik ve sanat derslerine yönelik 1920’li ve 1930’lu yıllara ait ders kitaplarıyla farklı öğretmen okullarına, orta okullara ve liselere ait müfredatlar ve yine farklı orta okul ve liselerden müzeye bağışlanan fotoğraflar sergilenmektedir. Harf Devrimi ve öncesi dönemlerde kullanılan yetişkinler için körler alfabesi, işaret dili öğrenim kitapları, alfabe, elifba, İslam alfabesi, Latin harflerini okumayı öğrenme kitaplarıyla çocuklar için alfabe, elifba, okuma kitapları ve ilk okuma kitaplarının örnekleri de yine bu bölümde sergilenmektedir. İlk katın son bölümünde okullarda kullanılmış sinema ve fotoğraf alanında farklı markalara ait olan ekranlar, fotoğraf makineleri, projeksiyon makineleriyle Ukrayna, Yugoslavya ve İngiltere, gibi farklı ülkelerden sinema makineleri, kameralar, gramofonlar, tepegözler, daktilolar ve hesap makineleri ve bu makinelerle ilgili küçük cihazlar sunulabilmesi için ayrı bir alan hazırlanmıştır.

Müzenin ikinci katında 1857-1960 yılları arasında görev yapmış Osmanlı Devleti Maarif Nazırları ile 1960 yılından günümüze Türkiye Cumhuriyeti’nde görev yapmış Milli Eğitim Bakanlarının fotoğraflar sergilenmektedir. Cam bölmelerde ise İlkokul, ortaokul, lise ve köy enstitülerine ait diplomalar, maarif vekilliği diplomaları, Cumhuriyetin ilk yıllarına ait cumhuriyet bayramı törenlerine, okulların spor müsabakalarına ait fotoğraflar, İmtihan-ı umumi defterleri, sınıf geçme defterleri, Köy Enstitüleri ders işleyişi ve Mustafa Kemal Atatürk’ün Köy Enstitüleri’ni ziyaret fotoğrafları sergilenmektedir. Cumhuriyet’in ilk yıllarına yönelik zengin bir içeriği olan müze, hafta içi mesai saatleri içerisinde ziyarete açıktır.