Antalya Tarım ve Biyoçeşitlilik Müzesi

Müze Bilim Müzesi

(Antalya, 2016 - )

Antalya’nın Aksu ilçesinde yer almaktadır. EXPO 2016 Antalya sergi alanı içinde Tarım ve Biyoçeşitlilik Müzesi olarak tamamlanmaktadır. EXPO’nun tematik sergisi olarak adlandırılan müzede, Türk tarımı hem işitsel hem de görsel araçlarla desteklenerek sunuldu.

Müzede geçmişten günümüze dek tarım ve tarımda kullanılan makineler ile biyoçeşitliliğin gelişimi anlatılmaktadır. Görünümü kaya parçasına benzemektedir. Yapıya yeraltı tünellerinden ulaşılmaktadır. Başak şeklinde tasarlanan müze, 7500 metrekarelik alana inşa edilmiştir. Toplam alanın üç bin 281 metrekare açık, iki bin 78 metrekare kapalı, 197 metrekarede geçici sergi alanı olarak planlanmıştır. Çok amaçlı salon ve laboratuar yer almaktadır. Binanın dışında yer alan açık sergi alanları yaşayan duvar teknolojisi ile yapılmış dış cephelere sahiptir. Beş buğday tanesi şeklinde tasarlanan müze, yerleşik hayatın doğuşu, bereketli hilal, biyoçeşitlilik, sürdürülebilirlik ve gelecek için tarım olmak üzere farklı sergi salonlarından oluşmaktadır.

Birinci salonda, yerleşik hayatın doğuşu anlatılıyor. İlk olarak karanlık bir salona girilir. Karşıdaki kolonda ateşin yanması ile başlayan hikaye aktarılıyor. Duvarlarda insanlığın avcı toplayıcılıktan yerleşik hayata geçişleri anlatılıyor. Haritada insanların dünya üzerindeki yayılım alanları ile tarım yapmaya başladıkları yerler veriliyor. Özellikle Göbeklitepe, Hacılar ve Çayönü örenyerlerinin maketleri üzerinden detaylı bilgileri yer alıyor. Birinci salondan çıktıktan sonra, oda tabelalarının olduğu ve insanların tarım ile olan sürecini gösteren koridor başlıyor.

İkinci salonda, bereketli hilal anlatılıyor. Salonun sol duvarında Neolitik köyde bir günün canlandırması bulunuyor. Projeksiyon alanının önünde yer alan kioskların yardımı ile ziyaretçiler etkileşimli olarak canlandırmanın bir parçasına dönüşmektedir. Vitrinlerde döneme ait bazı önemli eserlerin kopyaları, prestij objeleri, suyun kullanımı, bitkilerin yetiştirilmesi, hayvanların evcilleştirilmesi ve yazının kullanılması ile ilgili konular bulunmaktadır. İkinci salondan çıktıktan sonra, üçüncü salonun tanıtım ekranı geliyor.

Üçüncü salonda, biyoçeşitlilik anlatılıyor. Burada, tavandan sarkan ve yerden aydınlatılan kumaşların yardımı ile ziyaretçilere tahıl tarlasında dolaşma deneyimi yaşatılıyor. Bu alanda dünyadaki Vavilov merkezleri, biyoçeşitlilik, tek tipleşme, besin zinciri ve ekosistem konuları yer alıyor. Ayrıca, salonda Türkiye’de yetişen bitki türleri ile ilgili bilgiler de sunulmaktadır. Salonun sonunda ziyaretçilerin özel algılayıcıları kullanarak toprağı kazma, ekme ve sulama oyunu oynamaları sağlanmaktadır. Üçüncü salondan çıktıktan sonra, dördüncü salonun tanıtım ekranı geliyor. Her salonun renk tonu farklıdır. Renkler, sağdaki ekran ile zeminde yer alan zaman çizelgesine uyumlu olacak şekilde değişiklik göstermektedir.

Dördüncü salonda, sürdürülebilirlik anlatılıyor. Salon üç bölümden oluşmaktadır. Girişte, led aydınlatmalı grafik paneller kullanılmıştır. Paneller ile ziyaretçiler etkileşimli polenleme oyunu alanına yönlendiriyor. Organik formlu etkileşimli masada biyoçeşitliliğin sürdürülmesi için yapılması gerekenler ve tehlike altındaki türler için alınması gereken önlemeler hakkında bilgiler bulunuyor. Salonun sağında, sütunlar etrafına yerleştirilmiş tohum hazneleri ile çeşitli bitkilerin ve tohumların hakkında bilgilerin yer aldığı tohum duvarı bulunmaktadır. Dördüncü salondan çıktıktan sonra, beşinci salonun tanıtım ekranı geliyor.

Beşinci salonda, gelecek için tarım anlatılıyor. Salonda, ziyaretçilere müze boyunca anlatılanların kısa bir özeti sunularak, gelecekteki tarımın yapısına yönelik bilgilere yer verilmiştir. Projeksiyon kullanılarak sunumu yapılan bilgiler hem yeri hem de duvarı kaplayacak şekilde hazırlanmıştır. Söz konusu görüntüler ile ziyaretçilere farklı bir deneyim yaşatılmak istenmiştir.

Ayrıca, yapı bünyesinde satış ve kafe, ofisler ve enstitü, araştırma ve eğitim alanı ile kütüphane, yemek alanı ve geçici sergi alanı ile fuaye alanlarını da barındırmaktadır.

Referanslar

Çelik, F. ve Aslantaş, F. (2018). Gelecek Nesiller için Yeşil Bir Dünya: Expo 2016 Antalya. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11 (56): 1056-1070; http://www.lal.com.tr/projeler/antalya-tarim-muzesi-2/), (Erişim tarihi: 02.05.2021); Muminjanov, H. ve Karagöz, A. (2019). Türkiye’nin Biyoçeşitliliği: Genetik Kaynakların Sürdürülebilir Tarım ve Gıda Sistemlerine Katkısı. Ankara; Ulusoy, B., Çengil, A., Konyar, H.Ö., Alpman, A., Açıkbaş, Ö. ve Ezber, G. (2016). TÜRSAB Dergisi, Sayı 371.