-
2019
Cumhuriyet döneminde faaliyete başlayan ilk yükseköğretim kurumlarının 1946 yılında bir çatı altında toplanmasıyla kurulan Ankara Üniversitesi, bilimsel etkinliklerini sürdürürken, toplumun tüm kesimlerine yararlı olmak için yakın ve uzak çevresi ile sürekli ilişki ve etkileşim içinde bulunmayı hedeflemektedir. Ankara Üniversitesi bu amacına ulaşmak için bünyesinde çok sayıda müze veya sergi salonuna ev sahipliği yapan üniversitelerden biridir.
Ankara Üniversitesi’ne bağlı olarak faaliyet gösteren Ziraat Fakültesi Müze ve Kültür Evi, 21. 11. 2007 tarihinde açıldı. Müzede sergilenen materyaller içinde fotoğraflar ve belgeler özel bir yer almaktadır. Müzede kurumun ilk yıllarına ait fotoğraflara, öğrenci işleri arşivinden ve diğer kaynaklardan derlenen ilginç yazışmalar ve belgeler eşlik etmektedir. Müzede bazı öğretim üyelerine ait doktora tezleri, bilimsel yayınlar ve kişisel eşyalar da sergilenmektedir. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Makinaları Bölümü öğretim üyeleri Hamit Demirtaş, Süleyman Kadayıfçılar ve Gazanfer Harzadın’ın 1961-1962 döneminde, Tarım Makinaları Bölümünde tamamen yerli malzeme ile yaptıkları ilk yerli traktör olan HSG Traktörü müzenin en önemli parçalarından biridir. Müzede 1954 yılına ait Toprak Umumi Haritası da bulunmaktadır. Bu harita o dönemde Türkiye’nin toprak sınıflarını detaylı gösteren bir belge niteliğindedir.
Müze iki katlı ve 10 odalıdır. Alt katındaki iki odada tarımsal alet ve makinalar bulunmaktadır. Burada çitli kağnı, el çapası, orak, tırpan ve yaba gibi küçük aletler ile meyve suyu sıkma ve üzüm ezme makinaları, motorlu kazayağı, tınaz makinası, tohum ezme makinası, patoz, biçerdöğer, tırtıllı traktör, arabalı pulluk, fide açma makinası gibi aletler bulunmaktadır. Dışı toprak kaplı arı kovanı, semer ve hamut da burada yer almaktadır. Müzenin üst katındaki odalarda su banyosu, desikatör, dansimetre (yoğunluk ölçer), alev fotometresi, el santrifüjü, çimlendirme aygıtı, arı su depolama seti, balonlu pipetler, hassas teraziler, mikroskop, ölçü silindirleri, sulu inkübatör ve buzdolabı gibi pek çok laboratuvar malzemesi yer almaktadır. 1960 yılında yapılan ve topraklarda total nitrojen miktarının tayininde kullanılan kjeldahl protein analiz cihazı, madde karışımlarının damıtılmasında kullanılan imbik, santrifüj ve destinasyon cihazı bulmaktadır. Sergilenen eserlerden bazıları; Herbaryumlar, tohum dolabı, bitki maketleri, kurutulmuş bitki panoları, gübre şeritleri, kalbur, elek, tarımsal yapılar ve sulama ile ilgili teknik ve optik cihazlar, hesap makinaları, nivelmanlar, süt teknolojisi ve şarap üretimi ile ilgili makina ve ekipmanlar, şişe mantarlama makinaları, Fakültede ilk üretilen meyve suyu ve şarap numuneleri ve pres makinalarıdır.
Ev Ekonomisi Yüksekokulu’ndan armağan edilen halı dokuma tezgahı bulunan müzede, Yüksek Ziraat Enstitüsü öncesi döneme ait bazı kitaplar da sergilenmektedir. Ayrıca, müze bünyesinde fakülte dergilerine ve Talebe Cemiyeti yayınlarına da yer verilmektedir. Müzede yer alan bir fotoğrafta 1939’da buz hokeyi oynayan Yüksek Ziraat Enstitüsü öğrencileri görülmektedir.
Müze, randevulu müze eğitimi için çok sayıda başvuru almaktadır. Müzeye ağırlıklı olarak ilkokul, ortaokul ve lise öğrencileri gelmektedir. Müzenin temel altyapısı tarım olması nedeniyle, bu konuya uygun olarak küçük çocuklarla eğitim çalışmaları yapılmaktadır. Müze sorumluları ziyaretçilere, müzedeki tüm malzemelerin ne işe yaradığını ve ne amaçla kullanıldığını, 1948’den bugüne ziraat eğitimini ve tarımsal yükseköğretimi anlatmaktadır. Ziyaretin bitiminde çocuklara boş bir bardak ve tohum verilmektedir. Öğrencilerden bu tohumu bardağa dikmeleri istenmektedir. Müzeyi yılda yaklaşık dört bin kişi ziyaret etmektedir.
Referanslar
Sarıaslan, S. (2008). Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Nasıl Kuruldu, Gıda Dergisi, 41:29.