500. Yıl Vakfı Türk Musevileri Müzesi

Müze Tarih Müzesi Etnografya Müzesi

(İstanbul, 2001 - )

Türkiye’de yaşayan Yahudi cemaatinin Osmanlı İmparatorluğu’na kabul edilişinin 500. yılı olan 2001 yılında eski Zülfaris Sinagogu’nda hizmet vermeye başladı. Osmanlı’dan günümüze Türk milletinin eşsiz hoşgörüsü ile bu topraklarda birarada yaşayabilmeyi başaran Musevi cemaatinin etnografik yapısını ve dini yaşayışlarını arşiv ve fotograf malzemeleriyle sergileyen müze, özel müze niteliğindedir. Jack Kamhi Ailesinin ve Naim Güleryüz’ün gayretleriyle ile kurulmuş ilk ve tek musevi müzesidir. Türk Müsevileri Müzesi açılacak olan yeni sergiler için ayrılacak olan fiziksel alanının yetersizliği nedeniyle gerçekleştirilen çalışmalar sonucunda, Türk Müsevi Cematinin en önemli ibadet merkezlerinden biri olan Neva Şalom Sinagogu kompleksi içinde yer alan yeni binasında 16. 01. 2016 tarihinde ziyarete açıldı.

Yeni müzecilik anlayışı doğrultusunda geniş sergileme mekanına sahip olan müze üç bölümden oluşmaktadır. Müzedeki ilk bölüm olan etnoğrafya sergi alanında, Türkiye Yahudilerinin Anadolu’ya gelişi, tarihsel süreçte şekillenen kültürel miras sergilenmektedir. İkinci bölümde ise Yahudi toplumuna ait dini ritüellerden olan evlilik, sünnet ve cenaze merasimleri izlenebilmektedir. Son olarak, Türk Yahudi cemaatinin Osmanlı ve Cumhuriyet dönemlerindeki Türk toplumu ile beraberlikleri ve etkileşimleri, ülkenin sosyal hayatına ve devlet yaşantısına olan katkıları birbirini tamamlayıcı anlatı içerisinde sergilenmektedir. Cumhuriyet döneminde modernleşme ile birlikte gelen toplumsal değişim fotoğraf, gazete ve görsel belgeler üzerinden sunulmaktadır.

Müzede teknolojik altyapının desteğiyle eski resimler ve videolar ile Yahudi yaşamından kesitler sunulmaktadır. Ayrıca, sergi alanında yer bulunmayan Yahudi toplumunun günlük hayatından objeler dokunmatik ekranlar vasıtasıyla izlenebilinmektedir. Yeni müze binasında etkinlik alanlarının çeşitliliği sebebiyle, müzede her hafta Yahudi topluluğunu anlatan dünyanın farklı ülkelerinden filmlere ve şarkı dinletilerine yer verilmektedir. Yahudi kültürünün önemli bir parçası olan Sefarad Mutfağı’nı tanıtan Müze Cafe’de farklı etkinlikler organize edilmektedir. Müze çıkışında ziyaretçilere müze mağazasından alışveriş yapmak imkanı sunulmaktadır.

Yararlanılan Kaynaklar

Esendemir, Ş. ve Özkaya, N. (2010). İstanbul Müzeleri. İstanbul: Kültür Yayınları; http://www.turkyahudileri.com/index.php/tr/, (Erişim tarihi: 20.12.2019); https://tr.wikipedia.org/wiki/500._Yıl_Vakfı, (Erişim tarihi: 20.12. 2019).

Ayrıntılı bilgi için bakınız

500. Yıl Vakfı Türk Müsevileri Müzesi (2019). http://www.muze500.com/index.php?lang=tr, (Erişim tarihi: 20.12.2019).