Yurtdışındaki Türk Tur Operatörleri
Seyahat Acentacılığı ve Tur Operatörlüğü Tur Operatörü Yurtdışındaki Tur Operatörleri
-
2020
Yurtdışında kurulan Türk tur operatörleri, 1980 askeri darbesi sonrasında Avrupa ülkelerine sığınan Türkler ve Avrupa’ya yükseköğrenim görmeye giden öğrenciler ile işçilerin çocuklarının kurdukları işletmelerdir. Yurtdışında Türklerce kurulan ilk tur operatörleri Almanya’da çalışan işçilerin ülkeye gelişlerinde ulaştırma hizmeti sundular. Zaman içinde bu işletmeler Türkiye’ye turist de taşımaya başladılar. 1980’lerin sonlarına doğru yavaş yavaş gelişimlerini tamamlayarak büyümeye başlayan bu işletmeler, 1990-1991 yılındaki Birinci Körfez Savaşı sırasında Alman tur operatörlerinin Türkiye’ye tur satışlarını durdurmasıyla devreye girdiler. Türk tur operatörleri 1990’ların ilk yarısında hızla büyüdüler ve bu dönemde Almanya’nın yanı sıra İngiltere, Fransa, Hollanda, Avusturya, Belçika ve İskandinav ülkelerinde de hızla büyüyerek, bulundukları ülkelerin en büyük tur operatörlerine rakip konuma ulaştılar. Türk kökenli tur operatörleri tarafından 1999 yılında kısa adı TOD olan Tur Operatörleri Derneği’ni kurdular. Derneğin kurucuları arasında; Almanya’dan Öger Tours, ATT, Öztürk Reisen, UFO Reisen, GTI ve Bentour; Fransa’dan Pacha Tours, Maxi Tours; Rusya’dan Turtess, Ekfun Travel; Avusturya’dan In Tour Reisen, Gulet; Hollanda’dan Air Anatolia; Çek Cumhuriyeti’nden Detur, ABD’den VİP Turizm, Belçika’dan Mediterra yer aldı. Derneğin Genel Sekreterliği görevine Hüseyin Baraner getirildi.
Yurtdışındaki Türk kökenli tur operatörlerinin Avrupa’da olanları 1990’ların sonlarına doğru bulundukları ülkelerde birtakım sorunlar yaşamaya başlamaları dolayısıyla bir kısmı kapandı. En büyüklerinden olan Nazar, First Choice’e satıldı. Daha sonradan bu alanın ilklerinden olan Öger Tour da Thomas Cook’a satıldı.
İlk olarak Almanya’da ortaya çıkan yurtdışındaki Türk kökenli tur operatörleri 1990’ların başında Sovyetler Birliği’nin dağılması üzerine Rusya Federasyonu olmak üzere Bağımsız Devletler Topluluğu ülkeleri pazarlarına girdiler. Bu tur operatörleri ilk dönemlerde daha çok Rusya Federasyonu vatandaşlarına yönelik İstanbul odaklı bavul turizmi işiyle uğraştılar. Daha sonra, aynı tur operatörleri Antalya’ya yönelik tatil turları işine girdiler. Türk kökenli tur operatörleri Rusya Federasyonu’nunda Avrupalı tur operatörlerinden daha hızlı büyüdüler. TUI, Rusya pazarına girmek için birkaç girişimde bulunsa da bunu kendi başına sağlayamadı. TUI, Rusya pazarına ağırlığını ancak Türk kökenli Turtess’i satın alarak koyabildi.
Zaman içinde Rusya Federasyonu ve Bağımsız Devletler Topluluğu ülkelerinde ardı ardına kurulan Türk kökenli tur operatörlerinin bir kısmı zaman içinde bulundukları pazarlardan çekildi. Rusya Federasyonu ve Bağımsız Devletler Topluluğu’nda ilk kurulan tur operatörleri arasında yer alan Coral, Pegas ve Anex havayolu şirketlerini kurdu. Bu tur operatörleri Rusya Federasyonu’ndan yalnız Türkiye’ye değil, Türkiye’nin rakibi olan ülkelerden Mısır, Yunanistan ve İspanya’nın yanı sıra Tunus, Tayland ve Rusların gittiği diğer ülkelere de turist gönderdiler ve bu ülkelerde ayrıca otel işletmeciliğine de girdiler. Rusya’daki Türk kökenli tur operatörleri Türkiye’nin yanı sıra başka destinasyonlarda da pazarın en büyükleri arasına girdiler.