Sivil havacılık taşıma faaliyetlerinin yoğunlaşması beraberinde bazı sorunların ortaya çıkmasında sebep oldu. Hava taşımacılığının hassas olması dolayısıyla yolcuların bazı kurallara uymasını gerektirmektedir. Ayrıca seferlerin iptali, ertelenmesi, yolcunun sefere kabul edilmemesi, bagajların kaybolması veya zarara uğraması gibi durumlar yolcunun hak kaybına uğramasına sebep olmaktadır. Bu durumları engellemek amacıyla yolcu ya da gönderen ile taşıyıcı arasında ulusal ve uluslararası kanun, kural ve yönetmeliklere dayanan sözleşmeler yapılması ihtiyacı ortaya çıktı. Türkiye’de bu sözleşme kuralları Türk Ticaret Kanunu’nda belirtilmektedir.

Türk Ticaret Kanunu’nda Sefer sözleşmesinin içermesi gereken kurallar:

1. Yolcu, taşıyıcının koyduğu kurallara uymak zorundadır.
2. Sefer, taşıyıcıdan kaynaklanmayan herhangi bir sebepten dolayı gerçekleşmezse sözleşme sona erer ve taşıyıcının herhangi bir tazminat yükümlülüğü doğmaz.
3. Sefer taşıyıcıdan kaynaklanan bir sebepten dolayı gerçekleşmezse yolcu tazminat talep edebilir.
4. Sefer, taşıyıcıdan kaynaklanan bir sebepten dolayı yolcudan kabul etmesi istenemeyecek bir süre gecikirse, yolcu sözleşmeden vazgeçip sefer için ödediği ücreti ve zarara uğramışsa zararının tazmin edilmesini isteyebilir.
5. Taşıyıcı, sefer esnasında, rotada belirtilmeyen bir yerde durur, mücbir sebepler olmaksızın takip edileceği belirtilen rotadan başka bir rota izler veya taşıyıcıdan kaynaklanan başka bir durumdan dolayı yolcu veya kargo destinasyona geç ulaşırsa, yolcu sözleşmeden vazgeçip tazminat talep etme hakkına sahiptir.
6. Taşıyıcı, yolcu ve kargoyu birlikte taşıyorsa kargonun boşaltılması amacıyla sefere ara verebilir.
7. Taşıma sözleşmesinin yapılmasından ve seferin başlamasından sonra seferde bir duraklama meydana gelirse, sözleşmede aksine bir madde bulunmadığı durumlarda, yolcu kendi isteğiyle seferden ayrılırsa ücretin tamamını öder. Taşıyıcı seferi durdurursa yolcunun ücretini iade eder ve yolcunun tazminat talep hakkı saklıdır. Duraklama taşıyıcıdan kaynaklanmayan bir sebepten olursa yolcunun ödediği ücret orantılı olarak geri ödenir ve tazminat talep hakkı doğmaz.
8. Yolcu, sözleşmede belirtilen miktarda bagaj ile izin veriliyorsa kabinde taşıyabileceği bir bagaj için sözleşmede aksine bir madde bulunmuyorsa ayrıca bir ücret ödemez. Taşıyıcı, yolcunun beraberindeki eşyanın kaybından ve eşyada sefer kaynaklı hasar meydana gelmesinden Türk Ticaret Kanunu’nun 875 ve 886’ncı maddeleri kapsamında sorumludur. Bu maddelere göre ziyan yolcudan kaynaklanan sebepler sonucunda hasara uğrarsa bunların ağırlığına bakılarak yolcuya sorumluluk yüklenebilir.
9. Taşıyıcı, sefer ücretini garantiye almak amacıyla, Medenî Kanunu’un konu ile ilgili maddeleri uyarınca bagajı alıkoyma hakkına sahiptir.
10. Taşıyıcı, hava, yer ve çevre kirliliğine, gürültüye sebep olmamak için gerekli önlemleri almalıdır. Yolcuları bu tür sorunlara uğramadan rahat ve sağlıklı şekilde destinasyona ulaştırmakla ve mevzuatta belirtilen bu konudaki kurallara uymakla yükümlüdür.
11. Taşıyıcı kaza sonucu ortaya çıkacak zararları tazmin etmekle yükümlüdür. Yolcunun kaza nedeniyle ölmesi durumunda kanuni mirasçıların zararlarını tazmin etmekle yükümlüdür. Fakat kazanın taşıyıcı ve seferi sevk ve idare eden personelin hatasından kaynaklanmadığı tespit edilirse taşıyıcı aleyhine tazminat durumu doğmaz.
12. Kanunun 11. maddesi gereğince; sefer saatini erkene alması dolayısıyla yolcunun yetişememesi, yolcunun yerinin başka bir yolcuya satılmış olması, seferin belirtilen araçtan daha düşük düzeyde bir araçla yapılması, araçta bulunması gereken ilk yardım malzemelerinin bulunmaması ya da acil kullanım sırasında yararlanmanın zor olması nedenleriyle herhangi bir zarar doğmuş olmasa bile taşıyıcı bilet tutarının üç katını yolcuya ödemek zorundadır. Buna uymayanlar idari para cezasıyla karşı karşıya kalırlar.
13. Yolcu sefer sırasında (sefer ile ilgili olmayan bir durumdan dolayı) vefat ederse, taşıyıcı kanuni mirasçıların menfaatlerini korumak amacıyla ölen yolcuya ait bagaj ve eşyaları mirasçılara teslim edilene kadar zarara uğramayacak şekilde muhafaza etmekle yükümlüdür. Seferde ölen yolcunun bir yakını var ise bu işlemleri denetleme ve taşıyıcıdan bu bagaj ve eşyanın taşıyıcıda olduğuna dair bir belge talep etme hakkına sahiptir.

Sefer sözleşmeleri yukarıda belirtilen durumlarda ortaya çıkabilecek sorunların çözülmesi amacıyla yolcu ve taşıyıcı arasında yapılan sözleşmelerdir.