-
2020
27. 05. 1960 Askeri Müdahalesi sonrasında turizm sektörüne dair ilk önemli düzenlemeler, turizmin hizmetler sektörünün bir alt dalı olarak Birinci Beş Yıllık Kalkınma Planı’nda (1963-1967) yer alması ve 1963’te Turizm ve Tanıtma Bakanlığı’nın kurulmasıdır.
Türkiye Turizm Gazetesi de turizmin devlet planlamasında yer almaya başladığı, Türkiye Turizm ve Tanıtma Bakanlığı’nın kurulduğu, dolayısıyla da turizm sektörünün canlandırılmaya çalışıldığı bir ortamda yayımlanmaya başladı. Gazete, yayın müdürü Yılmaz Şakarcan’ın ifadesiyle; Türkiye’nin turizm sanayi ve turizm geliri bakımından beklenen düzeye ulaşamamasının nedenleri üzerinde durmak, devlete bu konuda yardımcı olmak ve toplumun turizmin anlam ve amacını benimsemesini sağlamak amacıyla yayımlanmaya başladı.
Gazetenin; ilk sayısı 3. 07. 1965’te son sayısı ise 15. 11. 1965’te olmak üzere toplamda yedi sayı olarak yayımlandığı öngörülmektedir. Eyüp Y. Güvençoğlu’nun sahibi olduğu gazetenin, genel yayın müdürlüğünü Yılmaz Şakarcan, idare müdürlüğünü de Aytun Okatan üstlendi. Fiyatı 100 kuruş olarak belirlenen Türkiye Turizm Gazetesi için İstanbul’un Üsküdar ilçesinde bulunan Hâkimiyeti Milliye Caddesi 178/2 numaralı mesken adres olarak gösterildi. Gazetenin ilk dört sayısı Türkiye Turizm Gazetesi ismiyle yayımlanırken, son üç sayısı Türkiye Turizm ve Sanayi Gazetesi olarak yayımlandı. İsim değişikliğinden hareketle gazetenin okuyucu kitlesini genişletmeyi hedeflediği düşünülmektedir. İkinci sayısı itibariyle “Bizim için her turisti memnun bırakarak yolcu etmek, milli bir vazife olmalıdır” sloganını kullanan gazete, isim değiştirdiği beşinci sayı itibariyle, “Bu gazete, Basın Ahlâk Yasasına uymayı taahhüt eder” sloganını kullandı.
Gazetenin genel yayın politikasının iki dönemde değerlendirilmesi mümkündür. Gazetenin birinci dönemini, Türkiye Turizm Gazetesi olarak yayınlanan ilk dört sayı oluşturmaktadır. Burada ağırlıklı olarak Adalet Partisi iktidarının turizme yaklaşımı üzerinde durulmuş, turizm ile ilgili okuyucuyu bilgilendirmeyi hedefleyen köşe yazılarına yer verilmiş, otel ve restoran tarzı turizm tesislerinden örnekler verilmiş ve bölgesel turizm alanlarının sorunlarına değinilmiştir. Birinci sayıda okuyuculara aktarılan ilk önemli gelişme, turizmin gelişmesi konusunu incelemek üzere Başbakan Suat Hayri Ürgüplü başkanlığında, Başbakan Yardımcısı Süleyman Demirel, Maliye Bakanı İhsan Gürsan, Turizm ve Tanıtma Bakanı Zekai Dorman ile önde gelen iş adamlarından Vehbi Koç vb. isimlerin katılımıyla gerçekleştirilen toplantıya yer verilmiştir. Toplantıda turizmin gelişmesi için alınması öngörülen 400 önlemin görüşüldüğü ve bunların bir kısmının hemen yerine getirilmesinin kararlaştırıldığı ifade edilmiştir. Gazetenin öne çıkardığı önlem de, turistik belgesi olmayan otel ve lokantalara kolaylık sağlanmasının düşünülmüş olmasıdır. Turist Nedir, Kimdir?, Turiste Karşı Neler Yapmalıyız?, Turizm ve Eğitim, Turizm ve Folklor, Beykoz ve Turizm ve Belçika Turizm Komiseri Monsieur Haulot tarafından kaleme alınan Turizm Hakkında Genel Bilgi başlıklı yazı dizileri, gazetenin okuyucuyu bilgilendirmeye dönük yayın politikasının yansımaları olarak ele alınmaktadır. İzmir’de açılan Efes Oteli, Kervansaray Şirketi tarafından çeşitli yerlerde açılan Mocamp isimli kamplar, örnek birer müessese olarak değerlendirilen Bebek Yalı Gazinosu ve Deniz Gazinosu gazetenin öne çıkardığı müesseselerin bir kısmı olmuştur. Turistik bölgelerin sorunlarıyla ilgili olarak ise; “Polenez Köy ve dertleri” ile Kanlıcalılar, Turizm ve Tanıtma Bakanlığından Yardım Bekliyor konuları işlenmiştir. Ataş Rafinerisi’nden denize dökülen petrol atıklarının ilerleyen yıllarda Akdeniz’in turistik önemini azaltacağı, dolayısıyla gerekli önlemlerin alınması gerektiği ve Türk Deniz Yolları İdaresi’nin Marmaris ve Bodrum gibi tatil yörelerine vapur seferi düzenlememesi nedeniyle Yunanlıların Ege Bölgesi’ne turist taşımaları ve sektörü ele geçirmeye başlamaları dikkat çeken haberlerdir.
Gazetenin ikinci dönemini ise Türkiye Turizm ve Sanayi Gazetesi olarak yayınlanan son üç sayı oluşturmaktadır. Bu dönemde ağırlıklı olarak sanayi alanındaki gelişmelere yer verildiği gibi Türkiye’nin siyasi atmosferiyle ilgili haberler de gazetede yer almıştır. Beşinci sayının ilk sayfadan verdiği haberde, ABD’nin turizm ve hammadde temininde kullanılmak üzere Türkiye’ye 42 milyon TL’lik yeni bir kredi vereceği şeklindedir. Haberin detayında bu kredinin ABD’nin, Türkiye’nin ithalat programını finanse etmek amacıyla vermeyi planladığı 70 milyon ABD Dolar'lık krediye ek olarak verilmesinin ön görüldüğü, kredi ile ilgili 10 yıl boyunca herhangi bir ödeme yapılmayacağı ve 10 yıldan sonra da kredinin altışar aylık taksitlerle 30 yılda ödeneceği bilgisine yer verilmiştir. Sanayi alanındaki gelişmelerin geniş çaplı olarak yer aldığı gazetenin ikinci döneminde Türkiye’de açılan Yüceliş Plastik (diş fırçası üretimi örneği), Günaydın Konfeksiyon, Lezzet Konserve Fabrikası, Adaş Balata Fabrikası, Tan Oto Yedek Parça Sanayi vb. işletmeler sayesinde ülkenin dışa bağımlılığının sona ereceği vurgulanmıştır. Turizm ile ilgili gelişmelere de yer verilmeye devam edildiği son üç sayıda Türkiye ile Yugoslavya arasında imzalanan Türk-Yugoslav Turizm Antlaşması üzerinde durulmuş ve çeşitli turistik tesislerden örnekler sunulmuştur. Ayrıca Ankara’daki Ticaret Okulu’nun Ticaret ve Turizm Okulu’na dönüştürülmesine yer verilmiştir. Bu arada Belçika Turizm Komiseri Monsieur Haulot tarafından kaleme alınan Turizm Hakkında Genel Bilgi başlıklı yazı dizisinin devamı yeni dönemde de devam etmiştir.
Siyasi meseleler başlığı altında ise 1965 genel seçiminin öncesinde ve sonrasında Türkiye İşçi Partisi adayları ve solcu olarak bilinen bazı isimler hakkında İç yüzlerini açıklıyoruz başlığıyla birtakım bilgiler paylaşılmıştır. Gazetenin öne çıkardığı bazı isimler şunlardır: Mehmet Ali Aybar, Behice Boran, Çetin Altan, Yaşar Kemal ve Rasih Nuri İleri gibi Türkiye İşçi Partisi’nin milletvekili adayları ile Samim Kocagöz, Şükran Yurdakul, Erdem Buri, Hulusi Dosdoğru, Raif Ertem, Ali Kırcı, Nevzat Hatko ve Sadun Eren’dir.
Referanslar
Kozak, N., Kozak-Akoğlan, M. ve Kozak, M. (2014). Genel Turizm İlkeler-Kavramlar. Ankara: Detay Yayıncılık; Türkiye Turizm Gazetesi (2020). https://www.turizmgazetesi.com/, (Erişim tarihi: 09.09.2020); Türkiye Turizm ve Sanayi Gazetesi (2020). https://www.turkiyesanayigazetesi.com/, (Erişim tarihi: 09.09.2020); Yıldız, Z. (2011). Turizm Sektörünün Gelişimi ve İstihdam Üzerindeki Etkisi. Isparta Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 3 (5): 54-71.