Türkiye Denizcilik İşletmeleri Anonim Şirketi
(İstanbul, 1843 - )
-
2019
Kuruluş yılı 1985 olan Türkiye Denizcilik İşletmeleri A.Ş. (TDİ), Hazine ve Maliye Bakanlığı Özelleştirme İdaresi Başkanlığı’na bağlı kamu iktisadi teşebbüsüdür. Merkezi İstanbul’da bulunan Türkiye Denizcilik İşletmeleri A.Ş.’nin temelleri, 1843 yılı Fevaid-i Osmaniye’ye dayanmaktadır ve zaman içerisinde farklı isimlerle anıldı. İstanbul-Kadıköy ve Adalar’a yolcu taşıma ile başlayan seferleri zamanla çoğaldı; gemi inşa, tersanecilik, bankacılık, liman işletmeciliği, can ve mal güvenliği teşkilatı işlemleri, nakliye olmak üzere çeşitli hizmetleri bünyesinde barındırmaya başladı. Tüm bu hizmetleri sunan teşkilatlanmada; amaç, faaliyet ve yönetim açısından sunulan hizmetler, bağlı olduğu kurum ve kuruluşlara ayrılarak devredildi. Böylelikle Boğaz, Marmara ve Haliç bölgelerinde işleyen gemilerin tek elden idare edilmesi gibi çeşitli imkânlar sağlandı. 1984 yılında yürürlüğe giren Kamu İktisadi Teşebbüslerinin yeniden düzenlenmesi ile ilgili 233 sayılı Kanun Hükmünde Kararname (KHK) gereği Türkiye Denizcilik İşletmeleri Genel Müdürlüğü olarak anılan işletme, iki farklı isim altında Türkiye Denizcilik İşletmeleri ve Türkiye Gemi Sanayi A.Ş. adı ile iki ayrı iktisadi devlet teşekkülü olarak faaliyetlerine devam etti. Türkiye Denizcilik İşletmeleri, Ulaştırma Bakanlığı’na bağlı olarak faaliyetlerini sürdürürken özelleştirme kapsamına alınarak 24. 11. 1994 tarihinde kabul edilen 4046 sayılı Kanun gereği kurulan Özelleştirme İdaresi Başkanlığına bağlandı ve adı Türkiye Denizcilik İşletmeleri A.Ş. (TDİ) olarak değiştirildi. Türk karasuları içerisinde, liman hizmetlerinin yerine getirilmesi amacıyla ilgili tesislerin işletilmesi ve işletme hakkının verilmesi, hava taşıma araçlarına liman sahalarında yer hizmetlerinin sunulması, gemi kurtarma hizmetlerini gerçekleştirmek ve danışmanlık hizmeti, faaliyetleri arasında yer almaktadır. Şirket sermayesinde bulunan yüzde 49 oranındaki hisse, 2017 yılında özelleştirme kapsam ve programından çıkartılarak Türkiye Varlık Fonu’na devredildi. Şirketin yüzde 51 oranındaki hissesine sahip Başbakanlık Özelleştirme İdaresi Başkanlığı ise 2018 yılı itibariyle Hazine ve Maliye Bakanlığına bağlandı. Türkiye Denizcilik İşletmeleri A.Ş., Hazine ve Maliye Bakanlığı Özelleştirme İdaresi Başkanlığına bağlı olarak faaliyetlerine devam etmektedir. Sarayburnu Liman Müdürlüğü, Mersin-Taşucu Liman İşletmesi Müdürlüğü, Kabatepe Liman Şefliği, Gökçeada Kuzu ve Uğurlu Limanı, Kuruçeşme Rıhtımı, Güllük Limanı ve Paşalimanı Su İskelesi, Türkiye Denizcilik İşletmeleri A.Ş. tarafından işletilmektedir.
Referanslar
Güner, S., Coşkun, E., ve Taşkın, K. (2014). Liman Özelleştirmelerinin Operasyonel Etkinlik Üzerindeki Etkisi: Türk Limanları Üzerinde Dönemsel Bir Çalışma, İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 43 (2): 218-236; Özelleştirme Uygulamalarının Düzenlenmesine ve Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun. (27.11.1994). Resmî Gazete (Sayı: 22124), https://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/22124.pdf, (Erişim tarihi: 12.10.2019); Peköz, M. ve Arıkan, İ. (2015). Turizmde Deniz ve İç Suyolları Ulaştırması. İçinde; İ. Arıkan (Editör) Turizm Ulaştırması (ss. 75-100). Ankara: Detay Yayıncılık; Türkiye Denizcilik İşletmeleri A. Ş. (2018). Faaliyet Raporu: 2018 Yılı Bilanço ve Kar/Zarar Hesabı. İstanbul: Türkiye Denizcilik İşletmeleri A.Ş. Yayını.
Ayrıntılı bilgi için bakınız
Özelleştirme Uygulamalarının Düzenlenmesine ve Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun. (27.11.1994). Resmî Gazete (Sayı: 22124), https://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/22124.pdf, (Erişim tarihi: 12.10.2019); Türkiye Denizcilik İşletmeleri A. Ş. (2018). Faaliyet Raporu: 2018 Yılı Bilanço ve Kar/Zarar Hesabı. İstanbul: Türkiye Denizcilik İşletmeleri A.Ş. yayını