Turizm Fobisi

Kavram Psikoloji

Son yıllarda overtourism (aşırı turizm) kavramıyla bağlantılı olarak ortaya çıkan, sürdürülebilir olmayan kitle turizmi uygulamalarıyla bağlantılı bir kavramdır ve turizm politikalarının, bir destinasyonun sosyal dokusunun bozulmasına ve yerli halkın yaşam kalitesinin düşmesine neden olacak şekilde yanlış planlanması veya uygulanmasından dolayı o destinasyonda yaşayan yerli halkın turistlere karşı hissettiği korku, hoşnutsuzluk veya sosyal ret anlamına gelmektedir. Turizm fobisi kavram olarak ilk defa Katalan bir antropolog olan Manuel Delgado’nun 2008 yılında yayınlanan Turistofobia isimli yazısında kullanıldı. Makalede işçi sınıfının ve uzun zamandır o bölgede ikamet eden yerli halkın yerini alan yeni bir turist sınıfının doğuşundan ve bu değişimin samimi insani etkileşimler ve otantik şehir hayatı deneyimlemek için seyahat eden turistlerin çıkarlarına rağmen nasıl gerçekleştiği anlatılmaktadır.

Turizm sektöründe faaliyet gösteren özellikle havayolu şirketleri veya denizcilik firmaları gibi büyük işletmeler, destinasyon yöneticileri ve yerel yönetimlerin ticari anlamda avantaj sağlayan uygulamaları, sürdürülebilir olmayan ve bilinçsiz sonuçların yanı sıra destinasyonların turizme bağımlı olma zorunluluğunu doğurmaktadır. Dolayısıyla, o destinasyonlarda yaşayan yerli halkın refahı ve yaşam kalitesinde düşüş de turizm gelişiminin ortaya çıkardığı baskıları protesto eden sosyal hareketlerin başlamasına neden olmaktadır. Turizm fobisi veya anti-turizm yani turizm karşıtlığı, taşıma kapasitesinin çok üzerinde turist ağırlayan popüler turizm destinasyonları arasındaki Hong Kong, Rio de Janeiro, Lizbon, Madrid, Malta, Barselona, Roma, Mayorka, Venedik, Berlin, Toronto, New York, New Orleans ve Butan gibi bölgelerde ortaya çıktı.

Popüler turizm destinasyonlarında yaşayan yerli halkın turizm fobisi geliştirmesinin birçok nedeni vardır. Bunlar turistik bölgelerde tüketim ürünlerinin pahalı olması, ev fiyatlarının yükselmesi, (mevsimsellik nedeniyle) düşük veya istikrarsız maaşlar, ekosistemde ve doğal alanlarda bozulma ve kirlilik, trafik, gürültü, ters kültürel etkileşim, sakinliğin bozulması gibi etkenlerdir. Yerli halk zaman zaman turizm fobisini ya da turizm karşıtlığını bazı yöntemlerle sergileyebilmektedir. Örneğin, Hoş gelmediniz!, Evinize dönün!, Turizm şehri öldürüyor! gibi duvar yazıları, mahalle protestoları ve sabotaj eylemleri bunlara örnek gösterilebilmektedir. Turizm fobisinin asıl nedeni aslında turistler değil, yanlış uygulanan turizm politikalarıdır. Amsterdam, Venedik ve Barselona gibi çoğu destinasyonda yerel yönetimler aşırı turizmden dolayı ortaya çıkan turizm fobisini turizm politikalarını değiştirerek azaltmaya çalışmaktadır. Örneğin, İzlanda ziyaretçi gelişlerini azaltmak için fiyat yükseltme uygulamasını başlatmıştır.

Referanslar

Milano, C. (2017). Overtourism and Tourismphobia: Global Trends and Local Contexts, Barcelona: Ostelea School of Tourism & Hospitality; https://elpais.com/diario/2008/07/12/catalunya/1215824840_850215.html; Milano, C., Novelli, M., ve Cheer, J. M. (2019). Overtourism and Tourismphobia: A Journey Through Four Decades of Tourism Development, Planning and Local Concerns, Tourism Planning & Development, 16(4): 353-357.

Ayrıntılı bilgi için bakınız

Taş Gürsoy, İ. (2019). Beauty and the Beast: A Fairy Tale of Tourismphobia, Tourism Planning & Development, 16(4): 434-451.