Turistik Etüd

Kavram Ekonomi Üretim Yönetimi ve Pazarlama

Modern çağın insanlarının çok değişken ihtiyaçlarına yönelik olarak, turizm işletmelerince özel organizasyonlarla düzenlenen ve sunulan doğal, tarihi, kültürel, eğlence ve sportif unsurlardan oluşan karmaşık bir yapıya sahip mal ve hizmetler bütünüdür. Bununla beraber turistik etüt, turistlerin sadece satın aldıkları mal ve hizmetler bütününü değil aynı zamanda edindikleri deneyimleri de kapsamaktadır. Dolayısıyla turistik etütte, turistin seyahati süresince faydalandığı konaklama, ulaşım, beslenme, eğlence ve diğer birçok servis ve hizmetlerin araştırılmasının yanında memnuniyet durumlarının da araştırılması esastır.

Smith’e göre turistik ürün beş temel bileşenden oluşur. Ona göre turistik ürünün somut bileşenlerini, fiziki ortam ve turistin seçme iradesi oluştururken; soyut bileşenlerini, sunulan servis ve ağırlama hizmetleri ile turistin faaliyetlere katılımı oluşturmaktadır. Turistik ürünün bu beş bileşeni, birbirleriyle ilişkili ve karşılıklı etkileşim içerisindedir. İşte turistik ürünün başarıya ulaşmasında, bu unsurların bütünleşmesi ve planlanma başarısı doğrudan etkili olmaktadır. Turistlerin ihtiyaç ve beklentileri, ancak bu şekilde karşılanabilmektedir. Turistik etütlerin başlıca konularını özgün nitelikteki jeolojik, jeomorfolojik, vejetatif, klimatik, tarihi, kültürel ve toplumsal unsurların oluşturmasının yanında ulaşım, iletişim ve konaklama gibi altyapı unsurlarını da kapsamaktadır.

Turistik etütler yapılırken öncelikli olarak inceleme konuları şu şekilde sıralanabilmektedir. Bunlar:

- Destinasyonun doğal, sosyo- kültürel ve ekonomik özellikleri,

- Destinasyondaki turistik ürün ve çekiciliklerin durumu,

- Destinasyona yönelik talebin yapısal durumu,

- Destinasyonda ihtiyaç duyulan altyapı ve üstyapının özellikleri,

- Seçilen turistik ürünün mali açıdan uygulanabilirliği ile bölgedeki turizm işletmelerinin varlığı ve gücü,

- Geliştirilen turistik ürünün, yerel dokuyu ne derecede etkilediğininin tespiti,

- Destinasyonun sahip olduğu doğal varlıkların turistler üzerindeki çekicilik derecesi,

- Destinasyonda iklim koşullarının turistler açısından uygunluğu,

- Seçilen ve geliştirilen turistik ürünün pazarlanabilirliğinin tespiti,

- Destinasyondaki turizm faaliyetlerinin sürdürülebilirliğinin ölçülmesi.

Turistik ürün çeşitliliği, rekabet edebilir düzeyde kalabilmek ve hatta rakiplerinin üstünde olabilmek adına turizm olanaklarını artırarak ve çekiciliği çeşitlendirerek farklılaşmayı yaratma çabalarıdır. Rakiplerine karşı bu farklılaşmayı ortaya çıkarmak adına işletmeler veya destinasyonlar, pazara yeni ve bol alternatifli ürünler sundukları gibi bu yeni turizm ürünlerini ulaşılabilir hâle getirmektedirler. Ulaşılabilirliği arttırmak için de mevcut alt ve üstyapıyı sahip oldukları kaynaklarla desteklemektedirler. Ancak bu şekilde işletme ve destinasyonların imajı yükseltilerek potansiyel kaynakları etkin bir şekilde kullanılabilir ve böylece bölgedeki turizm faaliyetleri sürdürülebilir hâle getirilebilir.

Turistik etütlerle kaynakların ve kapasitenin araştırılarak çeşitliliğin ve imajın arttırılması, bölge turizminin gelişimine yön veren önemli etmenlerdendir. Burada dikkat edilmesi gereken noktalar ise turizm kaynaklarının gelecek kuşakların da kullanabilmesi ile destinasyonların ulaşılabilirliğinin fiyat ve zaman açısından tespit edilmesidir. Destinasyonun ulaşılabilirliğinin olması çekiciliği de artırmaktadır.

Esasında turistik etütler, daha küçük turist gruplarını destinasyonlara çekecek alternatif turizm (eko turizm) imkanlarının ortaya konulması ve geliştirmesine yönelik araştırmaların yapılmasıdır. Destinasyonların sahip olduğu doğal, tarihi ve kültürel varlıkların korunması, hem yerel halk hem de gelen turistlerde çevre bilincinin oluşturulması, bölge turizminin sürdürülebilirliğini sağlamaktadır. Sürdürülebilirlik, her zaman turistik etütlerin temel amaçlarından biri olmuştur. Bu amaç, var olan kaynakların korunması ve gelecek kuşaklara aktarılmasını sağlamaktadır. Bu konuda en büyük tehlike destinasyonlara olan baskıların artması ve plansız büyüme çabalarıdır ve bu birtakım olumsuz sonuçlar doğurmaktadır. Bu da destinasyonların sahip olduğu doğal, tarihi, kültürel varlıkları bozmakta ve gelecek kuşaklara aktarımını imkânsız hâle getirmektedir. İşte turistik etütlerin en büyük amacı, tüm bu olumsuzlukların önüne geçmektir. Ayrıca turistik etütler, gelişim odaklı olmalı ve turizm koridorları, turizm bölgeleri, turizm kentleri ve eko turizm bölgeleri oluşturacak şekilde yapılmalıdır. Böylece, turizm potansiyeline sahip bölgelerin, geliştirilen alternatif turizm çeşitlilikleri ile çekiciliği artırılacaktır.

Referanslar

Ağat, N. (1963). Boğaziçi’nin Turistik Etüdü. İstanbul: Matbaa Teknisyenleri Basımevi; Çolakoğlu, O. (2014). İçinde; Alp T. (Editör) Turistik Ürün Kavramına Genel Yaklaşım, Ürün Politikası (ss. 48-67). Ankara: Detay Yayıncılık; Kozak, N. (2010). Turizm Pazarlaması. Ankara: Detay Yayıncılık; Özgüç, N. (2003). Turizm Coğrafyası: Özellikler ve Bölgeler (Dördüncü baskı). İstanbul: Çantay Kitabevi; Smith, Stephen L. J. (1994), The Tourism Product, Annals of Tourism Research, 21(3): 582-595.

Ayrıntılı bilgi için bakınız

Ağat, N. (1963), Boğaziçi’nin Turistik Etüdü. İstanbul: Matbaa Teknisyenleri Basımevi.