Cumhuriyet döneminin tanıtım ve dış ticareti geliştirmek amaçlı farklı ve ses getiren tanıtım ataklarından biridir. 1925 Paris Uluslararası Dekoratif ve Endüstriyel Sanat Fuarı’ndan sonra gerçekleşen ve “ilk Türk yüzer sergisi” olan Seyyar Sergi’nin ilham kaynağı, 1909’da İstanbul limanını da ziyaret eden Rusların seyyar sergisidir. Hazırlıklarına 1925 yılında başlanan sergi İktisat vekaletinin öncülüğünde İstanbul Ticaret Odası’nın organizasyonunda gerçekleştirildi. Serginin amacı, Türkiye’nin yetiştirdiği ve ürettiği ürünler ile sanat eserleri ve madenlerini daha fazla temasta bulunduğu limanlarda sergilemek, piyasaların dikkatini çekmekti.

Seyyar Sergi, 86 gün süren yolculuğu boyunca on dört ülkenin on altı limanına uğradı. Bu limanlar, sefer güzergahında yer aldığı şekliyle Cezayir’in Bone, İspanya’nın Barcelona, Fransa’nın Le Havre, İngiltere’nin Londra, Hollanda’nın Amsterdam, Almanya’nın Hamburg, İsveç’in Stockholm, Finlandiya’nın Helsinki, Sovyetler Birliği’nin Leningrad (St. Petersburg), Polonya’nın Gdansk ve Gydania, Danimarka’nın Kopenhag, Belçika’nın Anvers, Fransa’nın Marsilya ile İtalya’nın Cenova ve Napoli şehirleriydi. Sergiyi bu limanlarda 60 bin kişi ziyaret etti. 12 Haziran 1926 tarihinde başlayan seyyar sergi Karadeniz vapuru yolculuğu 5 Eylül 1926’de İstanbul’da sona erdi.

100 bin lira karşılığında kiralanan Karadeniz vapurunun sergiye uygun hale getirilmesi için gerekli çalışmalar, Mimar Naci Bey tarafından yürütüldü. Hazırlık ve gezi süresince yapılan masraflar dahil 600 bin liraya (Beş milyon dolara) mal olan sergi bedelinin 100 bin lirası Ticaret Bakanlığı, kalan 500 bin lirası İstanbul Ticaret Odası tarafından karşılandı.

Seyyar Sergi hazırlıkları, İstanbul Ticaret Odası Beynelmilel Sergiler Panayırı Komisyonunca oluşturulan ve başkanlığını Raif Manyasizade üstlendiği yedi kişilik bir düzenleme kurulu tarafından yürütüldü. İTO, sergiyle ilgili tüm konuları hükme bağlayan on dokuz maddelik Karadeniz Vapuru Sergi ve Seyahat Talimatnamesi yayınladı. Türkiye’nin ürün istenecek şehirleri yedi bölgeye ayrılarak numuneler toplandı. Serginin amblemi ise, arka fonda Türk bayrağı ve İstanbul camilerinin minareleri, ön tarafta ise Yunan mitolojisinden Hermes elinde büyülü asasıyla yer aldı. Böylece Hermes, Karadeniz vapuruna yol gösterecekti.

Karadeniz vapurunda sergilenmek üzere dokuma ürünleri, madenler, ilaç ürünleri, tütün, kuruyemiş, reçel ve şekerleme, balık, sanat ürünleri, konserveler ve gül ve kekik gibi çeşitli yağlar, zeytin ve zeytin yağları, deriler, kürkler, halılar, porselenler, boya işleri, tiftik mamulatı, ayakkabı, ahşap mamulleri, mobilyalar, sepetçilik ürünleri, tarım araç ve gereçleri, sanayi araç ve gereçler, saatler, aydınlatma ürünleri, döşemeler, antikalar, el işleri, aynalar, tablolar, müzik aletleri, ziynet eşyaları ve oyuncaklar yer aldı. Hacıbekir lokumları, Pertev kremleri, Sümerbank kumaşları, Beykoz Kundura fabrikasının ayakkabıları, Sanayi-i Nefise’den resimleri de sergilendi. İş Bankası’nın da bir seyyar şube açtığı gemide, Vâlâ Nurettin, Mahmut Baler, Kemalettin Kamu, Celal Reşat Arseven, Özbekler Tekkesi Şeyhi Ata Bey gibi aydınlar yer aldı. Uğranılacak ülke lisanlarını konuşan tercümanlar da sergide istihdam edildi. Zeki Üngör yönetimindeki Cumhurbaşkanlığı Orkestrası da kırk yedi kişilik ekibiyle gidilen ülkelerde konserler verdi.

Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşundan üç yıl sonra, yeni kurulan devleti Avrupa’ya tanıtmak amacıyla Seyyar Sergi Projesi hayata geçirildi. Proje çeşitli ülkelere, Türkiye’nin sahip olduğu yerli mallarını ve bu mallardan bazılarının yapılışını uygulamalı olarak göstererek ülkenin, uluslararası boyutta pazarlanması için yüzer bir sergi fikrine dayanıyordu. Bu seyahat için 1924 yılında Hollanda’dan 35 bin İngiliz Poundu karşılığında satın alınan Wilis adlı gemi uygun görüldü. 1905 yılında yolcu ve yük gemisi olarak inşa edilen Wilis’in adı, Türkiye Cumhuriyeti filosuna katıldığında Karadeniz olarak değiştirildi. Geminin uzunluğu (boyu) 120 metre, genişliği (eni) 14 metre ve 4765 grostondu. 3600 beygir gücünde buharlı bir makineyle çalışan tek pervaneli gemi, saatte 12 mil yol yapabilmekteydi. Yolculuğa çıkmadan önce geminin siyah olan dış cephesi beyaza boyandı. İç kısmı ise sergilenecek ürünlere uygun bir şekilde dizayn edildi. Sergiyi temsil eden bir de amblem tasarlandı. Amblemde Türkiye’den işaretlerin yanı sıra Avrupa’ya hitap etmek adına Yunan mitolojisinden haberci tanrı olarak bilinen Hermes yer almaktaydı. Tüm hazırlıklar sona erdikten sonra gemi, Mudanya’ya hareket etti.

12. 06. 1926 tarihinde gecenin geç saatlerinde İstanbul’dan hareket eden 130 kamaralı ve içinde seyyar sergi kurulu Karadeniz Gemisi’ni, 13. 06. 1926’da Mudanya’da Mustafa Kemal Atatürk denetledi. Daha sonra İzmir’e gitmek üzere Mudanya’dan Bandırma’ya kadar sergi gemisi ile seyahat etti ve öğle yemeğini gemide yedi. Serginin düzenlendiği Karadeniz gemisi ise bu ziyaret sonrasında Avrupa’ya gitmek üzere yolculuğa başladı. Sergi Gemisi’nin kira bedeli olarak Ticaret Bakanlığı’na bağlı, Osmanlı Devleti’nde gemi işletme işiyle meşgul olan kuruluş anlamına gelen Seyr-i Sefâin’e 100 bin lira kira bedeli ödendi. Yolculardan sergiledikleri ürünler için bir ücret talep edilmedi, yalnızca seyahat ücreti alındı. Ayrıca, gemideki tütünlerin satışından da gelir elde edildi. Sergi Gemisi’nin gidiş ve dönüşü için harcanan 600 bin liranın 100 bin lirası bütçe tarafından karşılanırken 500 bin lirası Ticaret Odası tarafından karşılandı.

Geminin birinci kaptanı 1886 doğumlu topuz lakaplı Lütfi Kaptan idi. Lütfi Bey, bir Türk gemisiyle Atlantik Okyanusu’nu aşan ilk Türk kaptandır. Geminin ikinci kaptanı ise Süreyya Gürsu’dur. Süreyya Bey, Gemi Kaptanları Derneği ve Türk Kaptan ve Makinistleri Cemiyeti’nin kurucuları arasındadır. Sergi Gemisi’nin üçüncü kaptanı Asım Alnıak, dördüncü kaptanı ise Vedat Karaaslan idi. Gemide 125 kişiden oluşan gemi personeli ile birlikte dönemin tanınmış sanatçıları, devlet adamları, öğretmenleri, basın temsilcileri, İş Bankası’nın bir şubesi ve o zamanki adı Riyaset-i Cumhur Orkestrası olan Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası (47 kişi) dâhil olmak üzere toplam 285 kişi vardı. Gemide dokuma ürünleri, madenler, toprak mahsulleri, şifahi bitkiler, kuruyemiş, reçel ve şekerlemeler, balıklar ve ıtriyattan oluşan çeşitli teşhir ürünleri sergilendi. Tütün, Bursa ve Hereke kumaşları, Kütahya çinileri ve Hacı Bekir Lokumu başta olmak üzere sergilenen bu ürünler gidilen limanlardaki ziyaretçilerin oldukça ilgisini çekti. Bunların yanı sıra canlı Tiftik keçileri de sergilenecek ürünler arasında yer almasına rağmen canlı bir hayvanın gemide bulunma fikri sıcak karşılanmadığından keçiler, doldurulmuş olarak sergilendi.

Sergi Gemisi 40 gün, 16 saat açık denizde ve 46 gün altı saat de limanlarda olmak üzere toplamda 86 gün ve 20 saatte, yaklaşık 10 bin mil yol kat ederek, Cezayir dâhil 13 ülkede 16 şehir limanını ziyaret etti ve 5. 09. 1926 günü İstanbul’a döndü. Gemi, seyahat rotasında bulunmamasına rağmen kömür almak için ilk olarak Cezayir’in Bona Limanı’na da yanaştı. Sergi gemisinin durakları ve duraklara uğrama tarihleri şu şekildedir: 1) Bona (Cezayir)-17 Haziran, 2) Barselona (İspanya)-20 Haziran, 3) Le Havre (Fransa)-1 Temmuz, 4) Londra (İngiltere)-4 Temmuz, 5) Amsterdam (Hollanda)-11 Temmuz, 6) Hamburg (Almanya)-16 Temmuz, 7) Stockholm (İsveç)-21 Temmuz, 8) Helsinki (Finlandiya)-25 Temmuz, 9) Leningrad/Petersburg (Sovyetler Birliği)-29 Temmuz, 10) Danzig (Polonya)-01. 08., 11)Gydania (Polonya)-3 Ağustos, 12) Kopenhag (Danimarka)-6 Ağustos, 13) Anvers (Belçika)-9 Ağustos 14) Marsilya (Fransa)- 21 Ağustos, 15) Cenova (İtalya)-24 Ağustos, 16) Napoli (İtalya)-28 Ağustos.

Türkiye’yi tanıtan çeşitli ürünlerin sergilendiği gemide yaklaşık 90 gün süren seyahat sonucunda, 2778 ton kömür yakıldı ve 971 ton tatlı su kullanıldı. Seyahat süresince gemide 16 balo ve yemek düzenlendi. Limanlarda kalındığı süre boyunca gemiyi, ortalama 1200 ila dört bin kişi, toplamda ise 65 bin kişi ziyaret etti. Ziyaretçilerin en fazla satın aldığı ürün tütün oldu ve toplamda 120 bin liralık satış gerçekleştirildi. 1926’da Seyyar Sergi gemisi olarak ünlenen Karadeniz 1926 yılının Eylül ayında görevini tamamlayıp İstanbul’a döndükten sonra yolcu ve yük taşıması için eski haline döndürüldü. Bir süre İstanbul-Batum arasında çalıştırıldı. Zamanla çeşitli arızalar vermeye başlamasıyla 29. 09. 1951 tarihinde 46 yaşındayken kadro dışı bırakıldı. İtalya’ya hurda olarak satılan gemi, orada söküldü ve parçalandı. Tarihi yüzer seyyar sergi amacına ulaşmış, Türkiye’nin ve sahip olduğu ürünlerin tanıtımı yapılarak uluslararası platformda çeşitli ticaret antlaşmaları yapılmıştır. Ayrıca bu sergi tanıtım, pazarlama, ekonomi, ticaret ve turizm gibi alanlar için Türkiye’nin attığı önemli bir adımdır.