Seyahat Uyarısı

Kavram Güvenlik Bilimleri

“Bir devletin vatandaşlarını tehlikeli olduğu için bir ülke veya bölgeye gitmemeleri konusunda uyardığı resmi bir bildiri” olarak tanımlanmaktadır. Bazı ülkelere ait kurum ve kuruluşlar seyahat uyarısı yerine seyahat tavsiyesi kavramını kullanır. Seyahat tavsiyesi de “Devlet veya Birleşmiş Milletler gibi uluslararası örgütler tarafından silahlı şiddet, sivil veya siyasi karışıklık, özellikle adam kaçırma veya cinayet gibi yüksek suç oranları, doğal afet ya da bir veya daha fazla salgın hastalık gibi nedenlerle belirli bir bölgeye yönelik seyahatlerde dikkat edilmesi için yayınlanan resmi uyarı” şeklinde tanımlanır.

Seyahat uyarıları ve tavsiyeleri, başta ekonomik açıdan gelişmiş ülkeler tarafından seyahatleri düzenleme ve güvence altına alma amacıyla kullanılmaktadır. Turist gönderen ülkeler, vatandaşlarının seyahat edecekleri destinasyonlara yönelik risk ve tehlikeleri bilmesi ve bu doğrultuda kararlar alabilmesi için hedef destinasyonlar hakkında tavsiye ve uyarılarda bulunmaktadır. Savaş, siyasi istikrarsızlıklar, hırsızlık, gasp, adam kaçırma, şiddet veya taciz gibi çeşitli suçlar ile salgın hastalıklar, doğal afetler ve terör olayları bu uyarıların yayınlanma nedenleri arasındadır. Seyahat tavsiyeleri, yurtdışına seyahat edecek bireylerin gidecekleri her bir destinasyon için vize alma gereklilikleri, konsolosluk erişimi veya hava koşulları gibi konularda bilgi verme amacıyla da kullanılmaktadır.

Seyahat uyarıları, 1960’lı yıllardan itibaren uluslararası kitle turizminin gelişmesiyle birlikte Japonya, ABD ve diğer Batılı ülkeler tarafından yayınlanmaya başladı, ancak 2000’lere kadar karar verme sürecinde önemli bir rol oynamadı. Ancak 2001’de ABD’de gerçekleştirilen 11 Eylül terör saldırıları, uluslararası seyahat güvenliğine yönelik endişeleri arttırarak resmi seyahat uyarıları ve tavsiyelerinin ön plâna çıkmasına neden oldu. 11 Eylül saldırılarının hemen ardından Bali’de turistleri hedef alan terör saldırıları da güvenliğe yönelik endişelerin küresel çapta tırmanmasına neden oldu (2002). İlerleyen yıllarda Madrid (2004) ve Londra (2005, 2007) gibi Avrupa’nın önemli başkentlerinde meyda gelen terör saldırıları da dünya çapında yankı bulur ve turizmi de derinden etkiledi.

İnternetin yaygın kullanımı ve küresel medya raporlarına kolay erişim sağlanması da seyahat uyarılarına verilen önemi arttırmıştır. Turist gönderen ülkeler, riskli bölgeler hakkında tavsiye ve uyarı yayınlamaları için kamuoyu ve medya baskıları ile karşılaşmaktadır. Avustralya ve İngiltere gibi gelişmiş ülkeler bu kapsamda resmi kurumları ile seyahat endüstrisi ortaklığında seyahat tavsiyeleri hakkında dünya çapındaki ilk resmi antlaşmaları imzaladılar. Böylelikle resmi seyahat uyarıları ve tavsiyeleri karar verme sürecinde belirleyici bir faktör olmaya başladı. Özellikle son yıllarda yapılan araştırmalar, çoğu turistin seyahat uyarılarına değer verdiğini ve uyarıların potansiyel turistlerin seyahat davranışları üzerinde oldukça etkili olduğunu ortaya koydu.

Seyahat uyarılarının zaman içinde kontrolsüz biçimde kullanılması diplomatik ve operasyonel bazı önemli sonuçlar doğurdu. Özellikle Batılı ülkelerin gelişmekte olan ülkelere yönelik daha uyarıcı tavsiye ve uyarılarda bulunduğu ve hem ekonomik hem de politik çıkarları doğrultusundan hareket ettiği görüldü. Seyahat sigortası şirketleri ile tur operatörleri de diğer yandan en küçük olaylarda bile uyarıları dikkate alarak hedef destinasyonları sigorta kapsamından çıkarır ya da sigortanın kapsamını daralttı. Bunun üzerine çeşitli seyahat birlikleri ve örgütleri yayınlanan uyarılar konusundaki eşitsiz ve yanlı tutumu gündeme getirdi. Dünya Turizm Örgütü de, seyahat uyarılarının meydana getirdiği sorunlar nedeniyle, turist gönderen ülkelerin uyması için küresel etik kodlar çerçevesinde bir seyahat tavsiyesi rehberi yayımladı.

Günümüzde başta gelişmiş ülkeler olmak üzere turist gönderen ülkelerin çoğu vatandaşlarını bilgilendirmek ve korumak amacıyla her bir hedef destinasyon hakkında tavsiyeler verirken ve bazıları da tavsiyelerin yanı sıra ayrı uyarı listeleri yayınlamaktadır. Seyahat uyarıları ve tavsiyeleri, öncelikle turist gönderen ülkelerin Dışişleri Bakanlıkları aracılığıyla bu kurumların resmi web sitelerinde yayınlanmaktadır. Bunun yanında tur operatörleri, seyahat acentaları, medya kanalları ve seyahat sigortası şirketleri de gidilecek ülkelerin taşıdığı risklere karşı uyarılar yapmaktadır. Ülkeler, hakkında tavsiye verdikleri veya uyarıda bulunduğu destinasyonların taşıdığı seyahat risklerini savaş, suç, şiddet, terör, doğal afet ve salgın hastalık gibi sınıflara ayırmaktadır. Çoğu ülke özellikle terör ile ilgili riskleri ayrı bir başlık altında ele alma yaklaşımını benimsemektedir. Turist gönderen bu ülkeler, yayınladıkları seyahat uyarı ve tavsiyelerinde çeşitli risk seviyeleri ve renk kodları kullanarak destinasyonun taşıdığı riskin ve tehlike durumunun ciddiyetini derecelendirmektedir.

Türkiye de hakkında seyahat tavsiyelerinde bulunulan ve uyarılar yayınlanan ülkeler arasında yer almaktadır. Turist gönderen ülkelerin Türkiye’ye yönelik tutumları farklılık göstermekle birlikte, son yıllarda genel olarak, ülkenin batı, orta ve kuzey bölgeleri düşük riskli ancak dikkat edilmesi gereken yerler olarak belirtilmektedir. Diğer yandan, özellikle sınır bölgeleri ve Güneydoğu illeri ile bazı ülkelere göre Doğu illeri de oldukça yüksek riskli gösterilmektedir. Turist gönderen ülkeler Türkiye’ye karşı benimsedikleri politikaya da bağlı olarak bu destinasyonlara yönelik riskin seviyesine göre seyahat etmeyin, gereksiz seyahatlerden kaçının veya seyahat kararınızı yeniden gözden geçirin gibi uyarı ve tavsiyelerde bulunmaktadır.

Referanslar

Beirman, D. (2006). A Travel Industry Perspective on Government Travel Advisories. İçinde; J. Wilks, D. Pendergast ve P. Leggat (Editörler) Tourism in Turbulent Times: Towards Safe Experiences for Visitors (ss. 309-319). Amsterdam: Elsevier; Business Dictionary (2019). Travel Advisory. http://www.businessdictionary.com/definition/travel-advisory.html, (Erişim tarihi: 26.7.2019); Macmillan Dictionary (2019). Travel Warning. http://www.macmillandictionary.com/dictionary/british/travel-warning, (Erişim tarihi: 26.7.2019).

Ayrıntılı bilgi için bakınız

Kırlar Can, B. (2019). Turistlerin Terör Riski ile Başa Çıkma Davranışları ve Seyahat Uyarılarına Bakış Açıları (Yayınlanmamış Doktora tezi). İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü; UNWTO (2017). Travel Advisories. http://rcm.unwto.org/risk-crisis-management/travel-advisories, (Erişim tarihi: 26.7.2019).