Personel Müdürü
-
2019
Personel yönetimi kavramının tarihsel sürecinde Sanayi Devrimi büyük bir önem taşımaktadır. Buhar gücünün sanayide kullanılması ile XVIII. yüzyılda Birleşik Krallık’ta başlayan ve zamanla dünyaya yayılan Sanayi Devrimi, iş bölümüne ve el emeğine dayanan manifaktür üretim tarzından makineleşmeye ve dolayısıyla kitlesel üretim tarzına geçişi sağladı. Gelişmeye başlayan teknoloji sayesinde elektriğin buhardan daha üstün bir güç olduğunun zaman içerisinde anlaşılmasıyla makineleşme birincil üretim şekli haline geldi. Sanayi Devrimi öncesinde bilimsel olarak var olmayan işletme, yönetim ve personel gibi kavramlar fabrikalaşmadan doğan insan gücü gereksinimi ile ortaya çıkmaya başladı.
Klasik yönetim anlayışının hâkim olduğu bu dönemde, işçi sınıfı yalnızca üretimin sağlanabilmesi için bir araç olarak görüldü ve haklarından yararlanamadı. Buna rağmen gerekli personelin işe alımını, maaş ödemelerini yapacak, özlük işleri ile ilgilenecek bir birime ihtiyaç duyuldu. 1929 Dünya Ekonomik Bunalımı, klasik yönetim anlayışının eksikleri olduğu fikrini gündeme getirdi ve bunun üzerine neo-klasik yönetim anlayışı dönemi başladı. Bu anlayış sayesinde insanın makine benzeri bir üretim kaynağından ibaret olduğu fikri ağırlığını kaybederek, personelin davranışları, motivasyonu ve çalışma koşulları daha önemli bir hâle geldi.
İkinci Dünya Savaşı (1939-1945) esnasında, İngiltere Çalışma ve Ulusal Hizmet Bakanlığı’nın, savaş malzemeleri üreten firmaların nitelikli personel istihdam edilebilmesi adına bir refah memuru (welfare officer) çalıştırmasını zorunlu hâle getirmesi personel yönetimi adına önemli bir adımdı. Refah memuru; personelin seçimi, işe alımı, eğitimi konularında görevlendirildi. Savaş sonrasında, işletmelerin birbirleriyle olan rekabeti artmaya başladı, refah memurlarının organizasyona verim sağladığı görüldü ve bu sayede personel yönetimi terimi devreye girmiş oldu. Süreç içerisinde, neo-klasik yönetim anlayışının etkisini yitirerek yerini modern yönetime -ve hatta günümüzde post-modern yönetime- bırakması ve insanın bir işletmenin en mühim kaynaklarından biri olduğu fikrinin giderek daha iyi anlaşılması ile personel yönetiminin kapsamı genişledi. Buna bağlı olarak, işletmelerde personel yönetimi departmanının rolü de arttı. Günümüzde personel yönetimi yerine “İnsan Kaynakları Yönetimi” ifadesi daha çok tercih edilmektedir.
Bir organizasyondaki personele dair bütün süreçleri yönetmek, personel müdürünün işidir. Üst yönetim ve astlar arasında bir köprü görevi gören personel müdürü, çalışanların işletme politikalarını, misyonunu ve vizyonunu benimsemesini sağlamaktadır. İşe giriş ve işten çıkış işlemlerini yürütmek, özlük dosyalarını hazırlamak, iş değerlemesi ve ücretlendirmesi yapmak, puantaj sistemini takip etmek, maaş bordroları hazırlamak ve personele teslim etmek, oryantasyonu (işe giriş eğitimini) ve diğer eğitimleri gerçekleştirmek, performans değerleme ile çalışanın kariyer sürecini planlamak, gerekli durumlarda ödüllendirme veya cezalandırma (disiplin) yöntemlerine başvurmak ve tüm bu süreçleri yasal çerçevede yürütmek personel müdürünün temel görevleridir. Bunun yanı sıra işletme içerisindeki uyumsuzlukları çözmek adına personelin şikâyetlerini dinleyerek gerekli mercilere aktarmak, personelin moral ve motivasyonunu yükseltecek etkinlikleri tasarlamak da personel müdürünün sorumluluğundadır.
Referanslar
Canvar Kahveci, T. (bt). İnsan Kaynakları Yönetimi Ders Notları (Birinci Hafta), http://content.lms.sabis.sakarya.edu.tr/Uploads/37583/29002/hafta1-iky_temel_tan%C4%B1m_ve_kavramlar%C4%B1.pdf, (Erişim tarihi: 31.06.2019); Collings, D. G. ve Wood, G. (2009). Human Resource Management: A critical approach. New York: Routledge; Dutton, A. (2015). The History of Personnel Management, http://www.hronline.co.uk/blog/the-history-of-personnel-management/, (Erişim tarihi: 04. 07.2019); Net-Recruit. (2013). A History of Human Resources, https://net-recruit.co.uk/a-history-of-human-resources/, (Erişim tarihi: 05.07.2019); Tubey, R., Rotich, K. J. ve Kurgat, A. (2015). History, Evolution and Development of Human Resource Management: A Contemporary Perspective, European Journal of Business and Management, 7 (9): 139-148.