Mudurnu Ahiler Müzesi

Müze Etnografya Müzesi

(Mudurnu, Bolu, 2017 - )

Bolu’nun Mudurnu ilçesinde XIX. yüzyıl sonu ile XX. yüzyıl başında inşa edilen kentsel sit alanında, ticaret dokusunu oluşturan tarihi Arasta içinde yer almaktadır. Proje, Mudurnu Kültürel Miras Alan Yönetimi Başkanlığı girişimiyle ‘Mudurnu Tarihi Ahi Kenti’ olarak UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi’ne girmesi ile birlikte Mudurnu’da ahiliğin daha iyi tanıtılması için Mudurnu Belediyesi ve Doğu Marmara Kalkınma Ajansı (MARKA) desteği ile 2017 yılında hizmete açıldı.

2009 yılında yurt çapında başlatılan uygulama ile Türkiye’nin Ahisi seçilen Mudurnulu Demirci Hacı Mehmet Şenkaya ve Demirci Hacı Emin İnce dükkânları, basit onarımlarının yapılmasıyla Ahiliğin anlatıldığı müzelere dönüştürülen ve iki katlı Emin İnce’nin dükkânının ikinci katında Ahilik Kitaplığı ve Sinevizyon odası hazırlandı.

Arasta’da müze olarak düzenlenen özgün dükkanlar, Mudurnu’nun İpek Yolu ve diğer kervan yolları üzerinde konumlanmış önemli bir Osmanlı ticaret- zanaat merkezi olmasından kaynaklı kent kimliğini ve ticaret mirasını doğrudan yansıtmaktadır. Günümüzde hala yaşayan müze konumundaki Arasta’da sunumu yer alan demircilik zanaatının yanı sıra, Arasta’nın diğer geleneksel zanaatlarının yer aldığı, artık işlevini yitiren çeşitli dükkânlar da dönemin üretim ticaret anlayışı çerçevesinde yeniden düzenlendi. Bunun yanında, XX. yüzyıl başına tarihlenen Arasta işlev şeması ve 1920’li-1930lu yıllara ait Ahmet İzzet Bengüboz Arşivi fotoğrafları ile Arasta içinde küçük odak noktaları oluşturmak, dükkânların önünde bilgilendirme panolarından faydalanarak zanaatları, onların pirlerini ve tarihsel gelişim sürecini anlatmak ve tüm çarşıyı ziyaretçilere gezdirmek müze kurgusunun omurgasını oluşturdu.

Müzelerin ve Arasta içindeki sarac, semerci, nalbant, yemenici, yağhane, dokumacı, helvacı gibi diğer nitelikli dükkanların restorasyon uygulamalarında özgün malzeme ve yapım tekniğine sadık kalınarak basit onarımlar gerçekleştirildi. XX. yüzyıl başında kullanılan zanaata ve ustasının ismine hitaben Arasta tipolojisinde kullanılan ahşap ve sac tabelalar örnek alınarak, yerel bir resim sanatçısı tarafından elle yazılarak yeni tabelalar üretilmiş ve iç tefrişleri zanaata ve döneme uygun olarak, dükkan içinden çıkan malzemelerin bakım, onarım ve temizlikleri yapılarak teşhir edildi.

Tarihi Arasta’da bir Ahiler Müzesi yaratmak, Mudurnu’nun köklü ticaret ve zanaat mirasının yerli halka anımsatılması, ziyaretçilere anlatılması ve böylece korunarak yaşatılması için ihtiyaç duyulan bir çalışma oldu. Müze ile birlikte Arasta aynı zamanda hem kentin halen yaşayan, işlevsel ticari merkezi, hem de tarihi ve turistik değerlerin yorumlanarak sergilendiği bir ‘açık hava müzesi’ niteliği taşıyan çok işlevli bir bölge haline geldi.

Yararlanılan Kaynaklar

Mudurnu Belediyesi (2011). Dünden Bugüne Mudurnu Tanıtım Dergisi. Mudurnu: Ajans Tanıtım; Mudurnu Belediyesi Mudurnu Sözlü Tarih Çalışması (2016); Kültür ve Turizm Bakanlığı (2015). Mudurnu Tarihi Ahi Kenti, https://kvmgm.ktb.gov.tr/TR-137905/mudurnu-tarihi-ahi-kenti-bolu-2015.html, (Eriyim tarihi: 09. 09. 2019); Yıldırım vd., 2014, Mudurnu Kültürel Miras Alan Yönetim Planı, 2014-2018, http://www.mudurnualanyonetimi.org/, (Erişim tarihi: 09. 09. 2019).